زاینـده رود چقدر می‌ارزد؟
آلاینده ها
آلودگی هوا شامل دی اکسید کربن، هیدرو کربن ها، نیترات ها، مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد و ذرات است. دی اکسید گوگرد به علت انتشار بالا و قدرت ترکیب با سایر گازهای آلاینده و واکنش سریع با بخار آب، در زمان ریزش‌های جوی به باران اسیدی تبدیل می‌شود. باران اسیدی باعث اسیدی شدن خاک و رودخانه‌ها شده و در نهایت به کاهش حاصلخیزی خاک، توقف تولید مثل آبزیان و تخریب محیط زیست می‌شود. میزان انتشار و تولید گاز دی اکسید گوگرد معیار مناسبی برای آلودگی رها شده توسط عملکردهای اقتصادی و شاخصی برای عملکرد محیط زیست محسوب می‌شود.
از سوی دیگر رابطه تعادلی بلندمدتی بین متغیرهای صادرات و شاخص‌های کیفی محیط زیست وجود دارد. متغیرهای ثادرات و سرمایه گذاری خارجی تاثیر منفی و معنی داری بر شاخص‌های کیفیت زیست محیطی دارند. به عبارت دیگر در کشورهای در حال توسعه که تولیدات، توسعه و رشد اقتصادی آنها با مصرف گرایی و منابع طبیعی گره خورده، بین سرمایه گذاری و رشد اقتصادی با متغیرهای زیست محیطی رابطه منفی و معکوس وجود دارد. در واقع افزایش تجارت به افزایش مصرف آب و الودگی زیست محیطی منجر می‌شود. افزایش تولید ناخالص داخلی نیز چنین تاثیری بر منابع زیست محیطی کشورهایی دارد که به منابع طبیعی و محیط زیست بی توجه هستند.
معضل صنعتی
رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی نیز تاثیر مثبتی بر آلودگی محیط زیست دارد. این متغیرها اما در بلندمدت تاثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی گذاشته اند. از آنجایی که صنعت بیشترین تاثیر منفی را بر محیط زیست و بالاترین تاثیر مثبت را بر تولید ناخالص داخلی دارد بنابراین استفاده و سرمایه گذاری از صنایع سبز و یا استفاده از صنایع خلاق و افزایش بهره وری نه تنها به رشد اقتصادی منجر می‌شود که محیط زیست را نیز حفظ می‌کند.
در پژوهشی که توسط نعمت اله اکبری، رئیس سابق سازمان برنامه ریزی استان اصفهان و همکارانش در سال۹۱انجام شد، ارزش واقعی هرمترمکعب آب در استان حداقل۱۰۴۰۰ریال به قیمت سال۸۰تخمین زده و برمبنای آن سهم آب زاینده رود۱۳.۵۵درصد ارزش افزوده استان اصفهان برآورد شده است. طبق این تحقیق اقتصاد و حوزه تولید اصفهان بدون زاینده رود نمی تواند به اهدافش برسد. بدیهی است امروز با توجه به افزایش قیمت و ارزش آب در استان، سهم آب زاینده رود در ارزش افزوده و تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است. طبق این پژوهش از افزایش سرمایه گذاری و مدیریت منابع آب در دسترس به عنوان دو عامل مهم در کاهش ریسک و عدم تحقق اهداف برش‌های استانی برنامه‌های بلند مدت توسعه در استان اصفهان یاد شده است. در سال۸۰نرخ دلار کمتر از هزار تومان بود و امروز با نرخ۶۴هزار تومان برای هر دلار ارزش هر مترمکعب اب در استان به بیش از۶۰هزار تومان می‌رسد. آبی که نه تنها آلوده شده بلکه یک میلیارد و ۶۰۰میلیون مترمکعب آن(معادل حجم ذخیره سد زاینده رود) از استان حذف شده است. ارزش واقعی این زیان بیش از ۱۰۲همت است!
گسترش سکونتگاه و افزایش بهره برداری از ظرفیت منابع آب در حوضه زاینده رود باعث ناپایداری منابع آب در این منطقه شده است. بهره برداران پایین دست کمبود آب خود را با حفر چاه جبران کرده اند و با افزایش برداشت از سفره‌های زیرزمینی چرخه ناپایداری منابع آب، خشکسالی و ناپایداری اکولوژیک حوضه تشدید شده است. افزایش ساخت و ساز و افزایش دامته نفوذ انسان باعث تخریب محیط طبیعی و برهم خوردن اکوسیستم طبیعی شده است. برهم خوردن این تعادل، ناپایداری منابع آب را تشدید کرده و اکولوژی گیاهی، جانوری و انسانی را در حوضه متاثر کرده است.
خشک شدن زاینده رودناپایداری منابع آب حوضه را در پی داشته و به تبع پایداری محیطی و انسانی این منطقه را با مخاطرات جدی مواجه کرده است.
