عبور سخت از تابستان گرم
شرایط آبی استان اصفهان در ماه‌های گرم امسال
افت فشار و قطعی موقت آب برخی از مناطق اصفهان در آخرین هفته‌های فصل بهار، از اتفاقاتی بود که موجب نگرانی ساکنان این استان را فراهم آورد.
درحالی‌که باوجود ذخیره ۴۴۲ میلیون مترمکعبی سد زاینده‌رود و راه‌اندازی سامانه دوم انتظار برای چنین چالشی وجود نداشت. حتی درواکنش به این موضوع، نقدعلی نماینده مردم خمینی‌شهر بیان کرد: با توجه به افزایش دما باید به مدیریت منابع آب در شرق و غرب نگاه ویژه‌ای شود، امسال نه خشک‌سالی نه ترسالی کامل است و نیاز به مدیریت ویژه دارد.
از طرفی مسوولان مربوطه درهمان زمان، با این توجیه که افزایش یک‌باره گرما آن‌ها را غافلگیر کرده است، در توضیح قطعی وافت فشار از دلایلی مانند شدت بالای گرما و زود فرارسیدن تابستان نام بردند.
اکبریان مدیرعامل آبفای استان اصفهان مدعی شد علت افت فشار و قطعی آب در شهر اصفهان را به افزایش ناگهانی دمای هوا و درنتیجه افزایش تصاعدی و بیش از ۲۵ درصدی مصرف آب در بخش شرب و بهداشت مرتبط است و گفت :با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که از اوایل سال انجام شد و با تأکید مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور، منابع تأمین جدید اصفهان بزرگ به‌منظور تأمین کمبود آب آشامیدنی جمعیت بیش از ۵ میلیون نفری تحت پوشش، در مدار بهره‌برداری قرارگرفته است.
وی ابزار امیدواری نمود: به‌زودی با افزایش ظرفیت خطوط آب‌رسانی، مشکل افت فشار آب برخی از مناطق حل شود.
حالا باگذشت یک ماه از فصل تابستان و شدت بیشتر گرما نسبت به فصل بهار، بحث اصلی مرتبط با شرایط آبی استان، تأمین آب شرب و تحقق اظهارات خردادماهی مسوولان است. همچنین آیا گرمای بی‌سابقه هوا موجب جیره‌بندی آب خواهد شد یا خیر؟
برای استانی که در این چند سال گذشته به دلایلی نظیر تغییرات اقلیمی با مشکلات فراوانی در حوزه تأمین آب روبه بوده است. سؤال آن است چه اقداماتی برای بهینه کردن مصرف آب در این استان کم آب انجام‌گرفته است؟
بنا به گفته این مسوول گرمای شدید هوا، با اقدامات صورت گرفته از سوی آبفا میزان تماس‌های مردمی افت فشار آب از ۲۰ خرداد الی ۲۰ تیرماه جاری، نسبت به مدت‌زمان مشابه سال گذشته ۱۰ درصد کاهش یافت.
وی ادامه داد: افزایش دمای هوا مهم‌ترین عامل در افزایش مصرف آب است؛ به‌طوری‌که با رسیدن دمای هوا به ۴۰ درجه، مصرف آب تا ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. که با توجه به گزارش سازمان هواشناسی در خصوص ورود و ماندگاری توده‌هوای بسیار گرم در کشور که باعث افزایش دمای هوا تا بیش از ۴۰ درجه در روزهای اخیر شده است کولرها به‌صورت تمام‌وقت در مدار فعالیت هستند و میزان ذخیره مخازن تأمین آب شهر اصفهان کاهش‌یافته است.
اکبریان اظهار کرد: امسال کمترین افت فشار آب را در سطح شهر اصفهان داشته‌ایم و همچنین درهسته مرکزی و هسته‌ای شهر اصفهان شاهد افزایش ۲ برابری آب هم بوده‌ایم.
وی بیان کرد: سیاست شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان به‌هیچ‌عنوان جیره‌بندی و قطع آب نیست؛ اما شهروندان نیز باید همچون گذشته باصرفه جویی و مدیریت مصرف آب، این شرکت را در تأمین آب شرب پایدار و توزیع عادلانه آن برای ۵ میلیون نفر یاری کنند.
۳۰ درصد افزایش مصرف آب را داشته‌ایم
میانگین سرانه مصرف خانگی آب در کشور ایران حدود ۱۹۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز است. که بر اساس جدیدترین آمار ۵۲ درصد خانوارهای ایرانی ماهانه مصرفی زیرالگوهای تعیین‌شده و ۴۸ درصد بالای الگوی مصرف رادارند.
و نکته قابل‌توجه آن‌که ۴۸ درصد خانوارهای بالای الگوی مصرف، حدوداً ۷۰ درصد حجم آب را مصرف می‌کنند.
در این حال شرکت آب و فاضلاب در جهت مقابله باکم آبی و مصرف بهینه در این ایام گرم سال با توجه به افزایش و ماندگاری گرمای هوا و رفتارهایی مانند افزایش مصارف و از سویی هم محدودیت‌های منابع تأمین و شبکه‌های انتقال و توزیع آب شرب در مناطق شهری و روستایی استان اصفهان، افزایش مشارکت مردم در صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب را ضروری اعلام کرده
و توصیه‌های را در راستای مدیریت مصرف آب ارائه می‌کند که شامل به حداقل رساندن استفاده از سیستم‌های سرمایشی، استفاده از سایبان بر روی کولرها، استفاده از پمپ آب همراه با مخزن ذخیره، جلوگیری از بازماندن شیر آب در هنگام شست‌وشو و تهیه پذیرایی، استفاده نکردن از آب آشامیدنی برای خنک کردن محیط و... می‌شود.
به‌علاوه فعالیت ۳۰۰ نفر از مروجان مصرف بهینه آب در استان، برگزاری جلسات متعدد آموزشی مدیریت مصرف آب برای اقشار مختلف جامعه، انعقاد تفاهم‌نامه با شهرداری اصفهان برای تبلیغات محیطی و ارتباط مستمر با رسانه‌ها باهدف جهاد تبیین، بخشی از فعالیت‌های فرهنگی این شرکت برای فرهنگ‌سازی مدیریت بهینه مصرف آب است.
در این زمینه مختاری سخنگوی شرکت آب و فاضلاب اصفهان در گفتگو با دنیای اقتصاد اظهار کرد: با گرم شدن هوا نسبت به شرایط نرمال،۳۰ درصد افزایش مصرف آب را داشته‌ایم که دلیل عمده این جریان هم نزدیک شدن دمای کمینه به دمای پیشینه است و در این شرایط در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز با روشن بودن کولرهای آبی مواجه هستیم که معادل مصرف یک خانوار، آب مصرف می‌کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر سامانه بزرگ اصفهان، مصرف آب ۶۰ شهر و ۳۸۰ روستای استان را تحت پوشش قرار داده که خواه‌ناخواه افزایش مصرف، افت سطح مخازن ذخیره آب را به دنبال خواهد داشت.
این مسوول یادآور شد: بااین‌وجود، بالغ‌بر ۱۵ هزار و ۵۰۰ لیتر در ثانیه آب توزیع می‌شود که خوشبختانه با همراهی مردم در مدیریت مصرف آب و تدابیر اندیشیده شده، قطعی آب رخ نداده است. مگر محل‌هایی با بافت بسیار قدیمی که معمولاً امکان خرید پمپ برای آن‌ها وجود ندارد در این شرایط افت فشار آب ممکن است اتفاق افتد.
مختاری در ارتباط با شبکه آب‌رسانی تصریح کرد: در شرایط فعلی باوجود افزایش دما شبکه به‌صورت پایدار و آب‌رسانی به‌کل استان در حال انجام است.
وی بیان کرد: با توجه به آن‌که اکنون در پیک مصرف قرارگرفته‌ایم هیچ افت فشار و تماسی گزارش نشده وامید است با همین روند تا پایان فصل گرما پیش رویم.
و افزود: انتظار می‌رود مردم برای گذر آسان‌تر از این تابستان گرم، از مصرف غیرضروری آب در این روزهای گرم بپرهیزند از پمپ مخزن به‌طور استاندارد استفاده کنند. کاهش مدت‌زمان استحمام، عدم استفاده از آب شرب برای آبیاری باغچه‌ها و فضای سبز و... از مواردی است که رعایت آن توصیه می‌شود.
وی یادآور شد: با برگزاری طرح شهروند سقا به همشهریانی که بیشترین همکاری را درزمینهٔ مصرف آب نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته باشند جوایزی ارزنده تعلق می‌گیرد.
بحران آب ، دغدغه‌ای جهانی
بحران آب نه‌فقط برای ایران بلکه به دغدغه‌ای جهانی تبدیل‌شده است به‌طوری‌که آب به‌عنوان یک ماده کمیاب و ارزشمند در همه کشورها مطرح است.
همواره هم تدابیری در جهت مدیریت مصرف آب حتی در کشورها و مناطق پربارش حاکم بوده است.
اما در ایران نیز با توجه به خشک‌سالی و کم‌آبی این سال‌ها مصرف بهینه آب ،ضروری‌تر و ازاین‌رو گزارش‌ها و پژوهش‌ها در ارتباط با چنین چالشی انجام‌گرفته است که ماحصل آن عدم سازگاری منابع و مصارف آب به‌عنوان مهم‌ترین چالش فراروی بخش آب بوده است و یکی از دلایل اصلی آن را عدم‌تغییر قیمت آب از تکلیفی به قیمت تمام‌شده گفته‌اند.
آنچه با عنوان واقعی سازی قیمت آب در تمام کشورها مطرح است و تاکید بر آن است فقط با واقعی شدن قیمت آب می‌توان ارزش اقتصادی آن را آشکار کرد و این مسئله موجب صرفه‌جویی آب نیز خواهد شد.
در این میان دیدگاه عده‌ای آن است که پرداخت یارانه پنهان به مشترکان از سوی دولت یکی از عواملی است که موجب مصرف بی‌رویه این کالای حیاتی شده است.
به عبارتی هرچه پرمصرف‌تر باشیم، سهم بیش‌تری از یارانه را به خود اختصاص می‌دهیم.
ازاین‌روست که دریکی دو سال گذشته تجدیدنظر در شیوه تعرفه‌بندی آب در دستور کار قرار گرفت. به‌نحوی‌که در چارچوب اجرای مصوبه هیات‌وزیران مشترکانی که بیشتر از الگوی مصوب، مصرف آب داشته باشند به‌صورت پلکانی مشمول اصلاح تعرفه متناسب با مصرف می‌شوند و تعرفه مشترکانی که نسبت به رعایت الگوی مصرف آب اقدام کنند مشمول هیچ‌گونه تغییری نمی‌شود و از نرخ‌های یارانه‌ای برخوردار می‌شوند.
ابزاری که گرچه با مقاومت‌هایی روبرو است اما از نظر کارشناسان، فعلا گامی روبه‌جلو بشمار رفته و بر طبق تجربه با به‌کارگیری مشوق‌های جذاب‌تر، نتیجه مثبتی را در طولانی‌مدت خواهد داشت.
