در جست‌وجوی رونق
آیا تجارت بریکس و ایران سرنوشت‌ساز است؟
از طریق ابتکارات مشترک در بریکس، مانند بانک توسعه جدید و ترتیبات ذخایر مشروط، ایران می‌تواند به منابع حیاتی برای توسعه زیرساخت‌ها، انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری دسترسی داشته باشد و راه‌های جدیدی برای رشد و شکوفایی اقتصادی باز کند. علاوه بر این، ایران با پذیرفتن تعهدات پیوستن به بریکس می‌تواند با تاب‌آوری و اهرم‌های بیشتری در چشم‌انداز تجارت جهانی حرکت کند و از محدودیت‌های تحمیل‌شده به‌وسیله ساختارهای قدرت هژمونیک فراتر رفته و روابط تجاری سودمند متقابلی را در مقیاس جهانی ایجاد کند.
در طول سال‌ها، بریکس فراتر از تمرکز اولیه خود بر همکاری اقتصادی تکامل یافته و ابعاد ژئوپولیتیک و استراتژیک گسترده‌تری را دربر می‌گیرد. کشورهای عضو، سازوکار‌هایی را برای گفت‌وگو و هماهنگی در مورد موضوعات مختلف از امنیت گرفته تا تغییرات آب‌وهوایی ایجاد کرده‌اند که تاثیر جمعی خود را بر امور جهانی تقویت می‌کند. علاوه بر این ابتکارات، جایگزین‌هایی را برای موسسات سنتی تحت تسلط غرب ارائه کرده‌اند و راه‌هایی را برای تامین مالی و مدیریت ریسک متناسب با نیازهای اقتصادهای نوظهور ارائه می‌دهند.
اقتصاد ایران که به‌طور سنتی به صادرات نفت و گاز متکی است، در سال‌های اخیر در تلاش برای تقویت بخش‌های غیرنفتی خود بوده است، از این‌رو عضویت در بریکس می‌تواند مسیر را برای این کشور در جهت گسترش تجارت خود در اقلامی غیر از خام‌فروشی هموار کند. در کنار آن همچنین منابع طبیعی وسیع ایران، از جمله نفت، گاز طبیعی، مواد معدنی زیربنای محکمی برای توسعه اقتصادی و گسترش تجارت ارائه می‌دهد. در واقع هم‌افزایی اقتصادی بین ایران و کشورهای بریکس نه‌تنها در دسترسی به بازار بلکه در نقاط قوت و منابع مکمل نیز نهفته است. به عنوان مثال، تخصص ایران در اکتشاف و تولید نفت و گاز با تقاضای رو به رشد انرژی چین مطابقت دارد و فرصت‌هایی را برای همکاری‌های گسترده در بخش انرژی ارائه می‌دهد. به‌طور مشابه، صنعت داروی در حال رشد هند می‌تواند از نیروی کار ماهر و قابلیت‌های پژوهشی ایران بهره‌مند شود و سرمایه‌گذاری‌های مشترک و انتقال فناوری را تقویت کند. علاوه بر این، موقعیت استراتژیک ایران در امتداد جاده ابریشم مجرای ارتباط و پیوندهای تجاری پیشرفته با کشورهای بریکس را فراهم و جریان کالاها، خدمات و سرمایه‌گذاری‌ها را تسهیل می‌کند.
عضویت در بریکس به ایران امکان دسترسی به بازاری عظیم و پویا با بیش از 40 درصد جمعیت جهان و مجموع تولید ناخالص داخلی بیش از 20 تریلیون دلار را می‌دهد، پس راه را برای تنوع تجاری هموار می‌کند و اتکای ایران به بازارهای سنتی و خطرات ناشی از نوسانات ژئوپولیتیک و فرازونشیب‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، بریکس راه‌هایی را برای همکاری در توسعه زیرساخت‌ها، تبادل فناوری و سرمایه‌گذاری ارائه می‌کند و پتانسیل نهفته ایران را در بخش‌هایی مانند انرژی، تولید و کشاورزی افزایش می‌دهد.
راه ادغام کامل در بریکس مستلزم غلبه بر چالش‌های چندوجهی از جمله اصلاحات نهادی و پیچیدگی‌های ژئوپولیتیک است. ایران باید از هزارتوی چهارچوب‌های نظارتی و موانع بوروکراتیک عبور کند و سیاست‌ها و عملکردهای خود را با سیاست‌های کشورهای عضو بریکس هماهنگ کند. علاوه بر این، تنش‌های ژئوپولیتیک و فشارهای خارجی موانع بزرگی بر سر راه آرمان‌های اقتصادی ایران ایجاد می‌کند که نیازمند اتخاذ دیپلماسی ماهرانه و مانورهای استراتژیک است. رسیدگی به کاستی‌های ساختاری، تقویت حکمرانی و ارتقای شفافیت، پیش‌نیازهای ضروری برای تحقق پتانسیل کامل عضویت در بریکس به‌خصوص گسترش مناسبات تجاری است.
عضویت ایران در بریکس در حوزه تجارت، چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود را به همراه دارد. این عضویت می‌تواند به رونق تجارت و افزایش تبادلات تجاری ایران با کشورهای عضو بریکس منجر شود. با این حال، برخی موانع و مخاطرات نیز وجود دارد که باید به آنها توجه شود. یکی از چالش‌هایی که ممکن است در عضویت ایران در بریکس به وجود آید، موانع نظارتی است که شامل مسائل مربوط به استانداردها و مقررات تجاری، حقوق مالکیت فکری و قوانین مربوط به تجارت بین‌المللی می‌شود. برای رسیدگی به این چالش‌ها، ایران باید سیاست‌ها و قوانین داخلی خود را با استانداردها و مقررات بین‌المللی هماهنگ کند و به نظارت و اجرای قوانین تجاری توجه کند.
موانع بوروکراتیک نیز می‌تواند یک چالش در عضویت ایران در بریکس باشد که شامل فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر برای ورود به بازارهای جدید، اخذ مجوزها و مدارک لازم و مشکلات مربوط به گمرک و صادرات/واردات است. ایران باید برای ساده‌سازی فرآیندهای بوروکراتیک و افزایش شفافیت در تجارت، اصلاحات داخلی را اجرا کند و اقدامات لازم را برای کاهش مشکلات بوروکراسی انجام دهد. در عضویت ایران در بریکس، همچنین ممکن است اولویت‌های اقتصادی ناسازگار بین کشورهای عضو به وجود آید. هر کشور عضو در بریکس دارای اولویت‌های خود در زمینه‌های تجاری و اقتصادی است. برای ایجاد هماهنگی و اصلاح این ناسازگاری‌ها، ایران باید به مذاکرات و توافقات با کشورهای دیگر عضو توجه و تلاش کند تا منافع مشترک را تعیین و تقویت کند.
علاوه بر این، یکی دیگر از چالش‌هایی که در عضویت ایران در بریکس نقش دارد، اصطکاک‌های ژئوپولیتیک و تحریم‌هاست. ایران به دلیل مسائل سیاسی و اقتصادی خاص، با تحریم‌های بین‌المللی روبه‌رو شده است. این تحریم‌ها می‌توانند مانع ادغام بی‌وقفه ایران در بریکس شوند. برای رسیدگی به این چالش، ایران باید اقدامات پیشگیرانه را به عمل آورده و تلاش کند تا ارتباطات دیپلماتیک خود را با کشورهای عضو بریکس تقویت کند که این امر می‌تواند شامل برقراری روابط دیپلماتیک مستقیم، امضای توافق‌نامه‌های تجاری و اقتصادی و تسهیل تبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری باشد.
همزمان با عضویت در بریکس، ایران نیاز به اصلاحات داخلی و تقویت نهادی دارد تا بتواند از چشم‌اندازهای تجاری ارائه‌شده به‌وسیله عضویت در بریکس بهره‌برداری کند که این اقدامات شامل بهبود زیرساخت‌های تجاری، اصلاح قوانین و مقررات داخلی، تسهیل سرمایه‌گذاری و ارتقای سطح دانش و فناوری است. این اقدامات می‌توانند باعث افزایش جذابیت ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی شده و فرصت‌های تجاری جدیدی را فراهم کنند.
به‌طور کلی، عضویت ایران در بریکس فرصت‌های بسیاری در حوزه تجارت برای این کشور به ارمغان می‌آورد. این عضویت به ایران امکان گسترش و توسعه تجارت با کشورهای عضو بریکس را می‌دهد. ایران می‌تواند از مزایای این عضویت بهره‌برداری کند و رونق تجارت خود را افزایش دهد. با پیوستن به بریکس، ایران می‌تواند با کشورهای عضو اتحادیه، روابط تجاری نزدیک‌تری برقرار کند. این ارتباطات نه‌تنها می‌تواند به افزایش صادرات و واردات ایران منجر شود، بلکه همچنین می‌تواند به تنوع تجارت و افزایش تجارت غیرنفتی آن نیز کمک کند. ایران می‌تواند به عنوان یک بازار بزرگ و متنوع، کالاها و خدمات خود را به دیگر کشورهای بریکس عرضه کرده و از محصولات آنها بهره‌برداری کند. عضویت در بریکس همچنین می‌تواند به توسعه همکاری‌های فناورانه و صنعتی با کشورهای عضو کمک کند. ایران می‌تواند در زمینه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، ارتباطات، انرژی، صنعت و زیرساخت‌ها، همکاری و تبادل تجربیات با کشورهای بریکس را توسعه دهد. این همکاری‌ها می‌تواند به توسعه فناوری و ارتقای سطح تولید در ایران کمک کند و سبب افزایش رقابت‌پذیری کشور در بازارهای بین‌المللی شود.
