مترو زیر مسجد عتیق
این موضوع طبق استانداردهای جهانی بررسی و تعیین می‌شود که عبور مترو از کنار این اثر تاریخی چه میزان لرزش در آن ببار می‌آورد و راهکارهای رفع مشکلات احتمالی چیست.
به گزارش ایرنا، هفته‌های گذشته ایستگاه در حال ساخت قطار شهری در چهارراه «ابن سینا» ریزش کرد و متولیان قطار شهری اصفهان، دلیل آن را ماسه‌ای بودن خاک آن محدوده دانستند. این ایستگاه با مسجد جامع عتیق حدود ۵۰۰ متر فاصله دارد و ماسه‌ای بودن خاک این منطقه- جایی که کهن‌ترین مسجد تاریخی شهر قرار دارد-، نگرانی‌هایی را بابت نشست زمین در اثر عملیات احداث تول مترو در فاصله ۳۰ متری مسجد یا در زمان بهره‌برداری از آن و امکان صدمه رسیدن به سازه مسجد ایجاد کرد.
وی در این پیوند اظهار‌کرد: ایستگاه ابن سینا با دست، حفاری و قاب‌گذاری شده است اما حفاری تونل مترو در۳۰ یا ۱۰۰ متری مسجد جامع با دستگاه حفاری تونل(تی بی ام) انجام می‌شود و از این حیث خطری برای این اثر تاریخی ندارد.
واعظی‌فر با اشاره به اینکه ایستگاه ابن سینا حدود۵۰۰ متر با مسجد جامع عتیق فاصله دارد، افزود: جایی که فاصله تونل مترو تا مسجد۲۰ یا ۱۰۰ متر است، حفاری با «تی بی ام» انجام می‌شود و این نوع حفاری برای ایجاد تونل با حفاری برای ایستگاه مترو که قاب‌گذاری آن بصورت دستی انجام می‌شود، فرق دارد.
وی ادامه داد: «تی بی ام» به محض خاکبرداری، اثر«سگمنتی» (قطعه قطعه کردن) برجا می‌گذارد اما در حفاری برای ایستگاه، قاب‌گذاری بشکل دستی صورت می‌گیرد، در نتیجه با توجه به اتفاق رُخ داده در ایستگاه ابن سینا، نباید این موضوع را به مسجد جامع عتیق نیز تسری داد و در باره آن نتیجه‌گیری کرد.
واعظی فر با بیان اینکه متر به متر، جنس خاک اصفهان مُتغیر است، گفت: در ایستگاه ابن سینا تا هفت متر خاک دستی وجود دارد اما ما اطمینانی در باره بسته شدن و ریزش نکردن خاک در گام‌های بعدی حفاری(قاب‌گذاری پس از خاکبرداری برای حفاظت و جلوگیری از ریزش) نداشتیم.
وی افزود: در این منطقه ابتدا جنس خاک رُس بود و سپس به ماسه روان رسید و در نتیجه از گام‌های حفاری کاستیم و درنتیجه در فواصل ۶۰ سانتیمتری عملیات قاب‌گذاری انجام شد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان با اشاره به اینکه خاک رُس مقاومت بیشتری نسبت به ماسه دارد در حالی که ماسه اصلا چسبندگی ندارد، گفت: با رسیدن به خاک ماسه‌ای در ایستگاه ابن سینا، احساس خطر کردیم که خطرساز هم شد.
وی تصریح کرد: با شکسته شدن قاب، خیابان بسته شد تا خاک ماسه‌ای تکان نخورد و ریزش پیدا نکند و بتواینم جلوی آن را ببندیم که همین اتفاق هم افتاد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان با اشاره به فاصله ۵۰۰ متری مسجد جامع عتیق با ایستگاه ابن سینا اظهار‌کرد: مسجد جامع در برخی از نقاط مثلِ حدِ فاصله گذری که به مقبره «علامه مجلسی» راه دارد، به شکل افقی تا تونل ۲۰ متر فاصله دارد و برخی نقاطِ حساسِ آن مثل گُنبد «تاج‌الملک» و «نظام الملک» فاصله بیش از یکصد متری با تونل مترو دارد.
وی افزود: هم‌اکنون «تی بی ام» در میدان امام حسین(ع) قرار دارد و بعید است که سال آینده هم به میدان امام علی(ع) برسد با این وجود حفاری با این دستگاه برای ایجاد تونل با حفاری برای ایستگاه مترو که قاب‌گذاریش بصورت دستی انجام می‌شود، تفاوت دارد چرا که این دستگاه سگمنت‌گذاری می‌کند.
واعظی‌فر اطمینان داد که برای عبور مترو از جوار مسجد جامع عتیق اصفهان، بصورت علمی برخورد می‌کنیم و به همین دلیل هم دانشگاه علم و صنعت را به میدان آورده‌ایم، ضمن اینکه کارشناسان پژوهشکده میراث فرهنگی نیز روی این کار کنترل لازم را دارند.
وی تصریح کرد: نگرانی‌ها مربوط به زمان بعد از حفاری است و اینکه لرزش ناشی از عبور قطار شهری به مسجد آسیب نزند و در زمان ریل‌گذاری، تمهیدات لازم انجام شود که میزان لرزش‌ها کاهش پیدا کند.
به گزارش ایرنا، بیشتر از هزار سال از عمر مسجد جامع عتیق اصفهان می‌گذرد، اثری که گفته می‌شود بر پایه‌های یک آتشکده بنا شده است و در جایی قرار دارد که هسته اولیه شکل‌گیری «اصفهانِ کهن» خوانده می‌شود.
یکی از گزینه‌های پیش رو برای عبور خط شماره ۲ قطار شهری اصفهان از دل تاریخی‌ترین بافت شهر و از جوار مسجد جامع عتیق، عبور از زیرگذر میدان امام علی (ع) است. این محدوده در عمق ۳۰ متری زمین و ۳۰ متری مسجد جامع عتیق قرار دارد .
