رمزپول بانکهای مرکزی یک ابزار جدید پرداخت هستند نه پول
این جمله گالبرایت شروع مقالهای از صندوق بینالمللی پول درباره «ارز دیجیتالی بانک مرکزی» یا همان «سی بی دی سی (CBDC)» است. صندوق بینالمللی پول نگاه ویژهای به این نوع از ارزها دارد. واقعیت فناوری در جهان ایجاب میکند که نوع استفاده از پول هم تغییر کند.
اما قبل از هر چیز تعریف «ارز دیجیتال بانک مرکزی» که اصطلاح رمزپول بانک مرکزی برای آن مناسبتر به نظر میرسد لازم است. اصلا این نوع ارز چیست؟ در اصل سی بی دی سی نوع جدیدی از ارز است که دولتهای جهان در حال آزمایش آن هستند. ولی یک موضوع دیگری هم هست و آن این که آیا انتشار رمزپول بانک مرکزی منافاتی با قوانین بانکهای مرکزی دارد یا خیر؟ بانکهای مرکزی جهان در حال تنظیم مقررات برای سی بی دی سی هستند و سعی دارند نوعی مقررات را تنظیم کنند که انتشار این نوع ارز تداخلی در وظایف آنها ایجاد نکند. گزارش صندوق بینالمللی پول در این زمینه جالب است. در این گزارش که حدود سه سال پیش منتشر شد، صندوق بینالمللی پول این موضوع را مطرح کرده بود که رمزپول بانک مرکزی تحت قوانین بانک مرکزی و پولی، سوالهای مهمی را ایجاد میکند. با این قوانین، برخورد حقوقی با سی بی دی سی به شکل طراحی آن بستگی دارد. در هر صورت، رمز پول بانک مرکزی با پایه توکن و یا بر پایه حساب، مفاهیم و شکلهای پولی متفاوت پیدا میکند. سی بی دی سی بر پایه توکن، در واقع یک شکل تازه از پول را به دست میدهد، اما در مقابل سیبیدیسی بر پایه حساب، دیگر شکل تازهای از پول را پیدا نمیکند بلکه اساسا یک پول دفتری است که به زبان و شکل دیجیتال بیان میشود.
حالا اگر انتشار رمزپول بانک مرکزی تحت قانون بانک مرکزی یک پایه حقوقی محکم به دست آورده باشد، باز هم موقعیت آن تحت قانون پولی، پیچیدگیهای زیادی را به وجود میآورد. در اصل این نکته مهم است که هیچ کدام از شکلهای رمزپول یک واحد پول جدید را درست نمیکنند، بلکه در عوض CBDC یک شکل از ابزار پرداخت را درست میکند که بر اساس واحد پولی رسمی بیان میشود.
یک نظرسنجی نتیجه میگیرد که «در این مرحله، به نظر میرسد بیشتر بانکهای مرکزی چالشهای راهاندازی رمزپول بانک مرکزی را روشن کردهاند، اما آنها هنوز متقاعد نشدهاند که منافع آن بیشتر از هزینهها باشد.» اما در عین حال، کاهش تراکنشهای نقدی، ظهور سیستمهای جدید پرداخت جهانی، سرعت و کارآیی بیشتر و سرعت بخشیدن به عملکردهای مالی دولت را میتوان از مزیتهای رمزپول بانکهای مرکزی دانست که باید دید آیا این مزایا به معایب آن میچربد یا نه.