ابهام در وضعیت صنایع آلاینده
شب گذشته منصور شیشه‌فروش، مدیر دفتر بحران استانداری پس از فراز و نشیب‌های متعدد بالاخره تعطیلی مدارس را اعلام کرد، اما در ادامه این خبر به مسئله جدیدی اشاره کرد که ازنظر برخی اتفاق مثبتی برای کاهش آلودگی بود، اما این خبر ابهامات قابل‌توجهی را نیز با خود به همراه داشت. شیشه‌فروش گفت:
«با توجه به شرایط وارونگی دما، سکون و پایداری جو و اعلام هشدار سطح زرد اداره کل هواشناسی از فردا ۲۷ آذرماه، تأمین گاز برای صنایع بزرگ استان اصفهان محدود خواهد شد. از فردا هرگونه عملیاتی که منجر به افزایش آلودگی هوا شود، ازجمله خاک‌برداری، بتن‌ریزی، سوزاندن بقایای گیاهی و ... ممنوع است و با متخلفان برخورد خواهد شد»
محدود شدن گاز صنایع اگرچه باعث کاهش میزان آلودگی از سوی صنایع می‌شود، اما اگر صنایع دراین‌بین به دنبال سوخت جایگزین و گازوییل و مازوت بروند کدام مسئول پاسخگوی آلودگی بیشتر از سوی صنایع است؟ محدودسازی گاز صنایع اقدامی مثبت تلقی می‌شود به‌شرط آنکه پس‌ازآن نظارت دقیق‌تری نسبت به رفتار این صنایع اعمال‌شده و از اقدامات بعدی آن‌ها ازجمله مازوت سوزی جلوگیری شود. از طرفی کاهش فعالیت صنایع تا چه زمان باید ادامه یابد؟ اگر صنایع به ذات آلوده هستند و دچار نقص‌های سیستمی که منجر به آلودگی هوا می‌شود؛ تعطیلی و افت تولید آن‌ها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مشکل را از نقطه‌ای به نقطه دیگری منتقل می‌کند. به‌روزرسانی فنی صنایع استان و کاهش آلودگی آن‌ها راهکار اساسی برای عبور از این چالش اساسی در اصفهان است که به علت هزینه قابل‌توجه و بعضا فقدان فناوری‌های جدید همواره به تعویق افتاده است. فرار زیست‌محیطی صنایع با اقدامات این‌چنینی حل نخواهد شد و تجربه ثابت کرده است که صنایع به علت اشتغال‌زایی و پیوند با مسائل اقتصادی، تداوم فعالیت خود به هر قیمتی را محق می‌دانند. مسلما ابزار اقتصاد نیز توجیه قابل‌توجهی در مقابل مطالبات شهری است.
در آن‌طرف ماجرا یعنی سمت تصمیم گیران دولتی برای صنایع نیز، تضاد‌ها و تعلل‌های بسیاری درباره آلودگی هوا و تصمیم‌گیری نسبت به وضعیت صنایع وجود دارد که همین عدم تصمیم‌گیری قاطع درباره آلودگی هوا، جامعه را نسبت به اقدامات شهری در رابطه با کنترل آلودگی هوا بی‌اعتماد کرده و کارکرد نهاد‌های مدیریتی نسبت به مواقع بحران را زیر سوال می‌برد. بخصوص در اصفهان که آلودگی هوا سابقه قابل‌توجهی دارد و میزان آلودگی نیز در سطوح بسیار بالا در حد ثبت رکود آلوده‌ترین شهر کشور است؛ مسلما مسئولین تجربه بیشتری از نقاط دیگر کشور نسبت به آلودگی دارند و این توقع در میان شهروندان وجود دارد که مسئولین استان سرعت عمل و دقت بیشتری نسبت به مدیریت آلودگی هوا داشته باشند. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به گزارشی درباره وضعیت فعلی آلودگی هوا اصفهان که مشروح آن را می‌خوانیم:
بر اساس داده‌های سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان محیط‌زیست (منطقه اصفهان) شاخص هوای این کلان‌شهر امروز در ایستگاه پایش خیابان احمدآباد با ۱۷۳، میدان انقلاب با ۱۸۰، پارک زمزم و سپاهان شهر با ۱۵۴، خیابان‌های فرشادی و پروین اعتصامی با ۱۵۸، بزرگراه خرازی با ۱۵۲، خیابان زینبیه و رهنان با ۱۶۰، خیابان فیض با ۱۵۷، بولوار کاوه با ۱۵۹، کردآباد با ۱۸۱ و خیابان میرزا طاهر با ۱۶۵ AQI ناسالم برای عموم شهروندان است.
شاخص هوای اصفهان در دو ایستگاه خیابان ۲۵ آبان با ۱۴۹ و ورزشگاه میثاق با ۱۴۵ ناسالم برای گروه‌های حساس را نشان می‌دهد.
شاخص کیفی هوای کلان‌شهر اصفهان بر اساس داده‌های ۱۳ ایستگاه سنجش در ۲۴ ساعت منتهی به صبح یکشنبه بیست‌وپنج آذر با میانگین ۶۹ وضعیت قابل‌قبول را نشان می‌داد.
همچنین در همان روز شاخص هوا در زرین‌شهر با ۱۶۳ و قهجاورستان با ۱۵۷ AQI در وضعیت ناسالم برای عموم شهروندان، شاهین‌شهر با ۱۰۳ ناسالم برای گروه‌های حساس، سگزی با ۷۶ و مبارکه با ۶۱ AQI در وضعیت قابل‌قبول ثبت شد.
این ها در حالی است که ایستگاه سنجش آلودگی هوای شهر‌های مجاور اصفهان ازجمله خمینی‌شهر، نجف‌آباد، منطقه صنعتی دولت‌آباد و کاشان قطع است.
شاخص کیفی هوا از صفرتا ۵۰ هوای پاک، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ خطرناک است.
این شاخص به‌طورمعمول برای پنج آلاینده هوا شامل مونوکسید کربن (CO)، اُزن (O ۳)، دی‌اکسید نیتروژن (NO ۲)، دی‌اکسید گوگرد (SO ۲) و ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون (PM ۲.۵) اندازه‌گیری و به‌طور روزانه در ایستگاه‌های پایش هوا، ثبت می‌شود.
شاخص کیفی هوا (Air Quality Index) معیاری است که غلظت ترکیبات مختلف آلاینده موجود در هوا نظیر مونوکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، ترکیبات نیتروژن دار، اوزون و ذرات معلق (ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر و ذرات کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر) را که دارای حدود مجاز متفاوت با واحد‌های مختلف است به یک عدد بدون واحد تبدیل می‌کند و وضعیت آلودگی هوا را نمایش می‌دهد.
