غیبت سکاندار در چهارراه کارآفرینی
امروزه برگزاری رویدادهایی مثل نمایشگاههای تخصصی به یکی از راههای اصلی تقویت ارتباطات و نمایش توانمندیهای شرکتهای کوچک و متوسطی تبدیلشده که بهتازگی راه خود را در جاده پرپیچوخم تولید در کشور آغاز کردهاند و اکنون به دنبال رشد تولید هستند.
کسبوکارهای کوچک و متوسط از طریق چهارراه کارآفرینی، نوآوری و تغییر فناوری، پویایی صنعت و همچنین ایجاد فرصتهای شغلی از طریق افزایش درآمد، تأثیر مثبتی بر اقتصاد میگذارند.
این دسته از کسبوکارها درمجموع موقعیتهای شغلی بیشتری ایجاد میکنند و علاوه بر انعطاف بیشتر نسبت به فناوری و نوآوری، تأثیر محلی بیشتری نسبت به بنگاههای بزرگ اقتصادی از خود بهجا میگذارند. بهبیاندیگر بنگاههای بزرگ معمولاً نقش ملی پررنگتری دارند اما کسبوکارهای خرد از ابتدای شکلگیری هدفگذاریهای محلی را دنبال میکنند. این مطلب اگرچه درباره کسبوکارهای فناورانه مثل شرکتهای دانشبنیان، فناور و خلاق اندکی متفاوت است و این دسته میتوانند در سطح ملی نقشآفرینی کنند اما این فعالیت ملی آنها نافی نقش محلیشان نیست.
علاوه بر این کسبوکارهای کوچک و متوسط فرصت دستیابی به استقلال مالی را برای جوانان و فارغالتحصیلان دانشگاهی فراهم میکنند و حتی گاه در نقش پشتیبان برای کسبوکارهای بزرگ ظاهر میشوند. این مسئله هم از منظر شرکتهای دانشبنیان، فناور و خلاق و هم از منظر شرکتهای پژوهش محور یا دانشگاهها قابلمشاهده است.
اهمیت پژوهشهای کاربردی و به دنبال آن بحث مهم تحقیق و توسعه در رشد تولید، افزایش بهرهوری و درنهایت رشد اقتصادی کاملاً مشخص و غیرقابلانکار است اما حمایت دولت و صنایع بزرگ را میطلبد. اگرچه صنایع بزرگ از سالهای گذشته بر اهمیت این امر واقف بودند اما هدفگذاریهای کلان اقتصادی و شعارهای هدفمند سال، این بخش را بیشازپیش به حمایت مؤثر از شرکتهای کوچک و متوسط در جهت دستیابی به اهداف خود سوق داده است.
همانطور که در ابتدا گفته شد، برگزاری رویدادهایی مثل نمایشگاههای تخصصی یکی از راههای اصلی تقویت ارتباطات و نمایش توانمندیهای شرکتهای کوچک و متوسط به صنایع بزرگ و البته دولت است. دولت یکی از بزرگترین مشتریان در اقتصاد به شمار میرود و باید نیازهای گسترده خود را به روشهای مختلف تأمین کند. در شرایطی که کشور از تحریمهای گسترده رنج میبرد و شرکتهای کوچک و متوسط ایرانی به توانمندی مناسبی رسیدهاند، دولت میتواند از شرکتهای داخلی نیازهای خود را تأمین و به این صورت از آنها حمایت کند. از سوی دیگر حمایت دولت محدود به خرید محصول از این شرکتها نمیشود. حضور دولتمردان در رویدادهای معتبر مربوط به بخش خصوصی مثل نمایشگاههای تخصصی به اعتبار این رویدادها و شرکتکنندگان آنها میافزاید و حمایت بدنه اجرایی کشور از بخش خصوصی را بیشازپیش نشان میدهد به همین دلیل حضور وزرا و معاونین آنها، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حتی گاه رییس جمهور در نمایشگاهها و رویدادهای مختلف به امری طبیعی بدل شده و تنها غیبت آنها در چنین رویدادهایی سوال برانگیز میشود.
حضور دولتمردان به فراخور شرایط در پایتخت در سطوح عالی یعنی مقام ریاستجمهور و وزرا دنبال میشود اما در استانها این نقش بر دوش استاندار، معاونین وی و مدیران کل سازمانهای دولتی است. این گروه با حضور در رویدادهای مختلف نظیر افتتاحیه و اختتامیه نمایشگاهها، بازدید از شرکتهای حاضر و فرصت دادن به آنها برای معرفی توانمندیها و دستاوردهایشان، علاوه برافزایش اعتمادبهنفس در این شرکتها، مشکلات و موانع پیش روی شرکتهای کوچک و متوسط را شنیده و با ارجاع این مشکلات به معاونین و نهادهای ذیربط، در مسیر تسهیل فعالیت این شرکتها گام برمیدارند.
بااینحال و برخلاف انتظار، گاه اخباری به گوش میرسد که از جای خالی مدیران ارشد استانی حکایت دارد. برای مثال هیچ خبری از حضور استاندار اصفهان یا معاونان وی در طول بیست و چهارمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری استان در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان منتشر نشد! درحالیکه در رویدادهای پیشین، پیوسته حضور استاندار یا معاونان او در رسانهها مطرح میشد.
بدیهی است صرف حضور سکاندار ارشد استان، مدیران بسیاری را نیز به چنین رویدادهایی میآورد و این خود افزایش تسهیلگری از بخش خصوصی را به دنبال دارد.
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان که بهعنوان قطب فناوری استان شناخته میشود، حدود ۷۰۰ شرکت دانشبنیان، فناور، خلاق و اصطلاحاً هستههای فناورانه را در خود جایداده و اولین مرکز رشد فناوری کشور به شمار میرود. اهمیت این نهاد تااندازهای بوده که حتی رهبر انقلاب نیز از آن بازدید کردهاند. همجواری این شهرک با دانشگاه صنعتی اصفهان و ماهیت فناورانه آن باعث شده تا بسیاری از فارغالتحصیلان و حتی دانشجویان این دانشگاه بزرگ کشور در شرکتهای خصوصی مستقر در این شهرک مشغول به کار شوند و درمجموع آمار اشتغال تقریباً ۹ هزارنفری در این شهرک به ثبت رسد.
با توجه به اینکه تقریباً همه شاغلان در این شرکتها، جوانانی هستند که در مسیر پیشرفت کشور گام برمیدارند و برای ادامه مسیر خود به حمایتهای بسیاری نیاز دارند، حضور مسئولان دولتی برای حل مشکلات آنها و تسهیل فعالیتشان ضروری است. از همین سو، از استاندار، معاونین وی، مدیران کل سازمانهای دولتی و همینطور نمایندگان مجلس انتظار میرود حضور پررنگتری در رویدادهای مختلف برای حمایت از بخش خصوصی در مسیر رشد تولید و مهار تورم داشته باشند.