معرفی کتاب «شهر سرخ» اثر باربارا دمیک
نگابا جایی بود که تبتی‌ها و کمونیست‌های چین برای اولین بار در آنجا با یکدیگر مواجه شدند. در دهه ۱۹۳۰، ارتش سرخ مائو به سمت این فلات تبتی متواری شد تا از فلاکت جنگ داخلی چین بگریزد. زمانی که سربازان به نگابا رسیدند، چنان گرسنه بودند که صومعه‌ها را غارت کردند و مجسمه‌های مذهبی را که از آرد و کره درست‌شده بود خوردند. ازنظر تبتی‌ها، این کار به‌منزله خوردن بودا بود. تجربیات آن‌ها از نگابا، به‌نوعی نهضت مقاومت تبتی در دهه‌های پیش رو منجر می‌شد که فرجامی بسیار تکان‌دهنده داشت.
کتاب شهر سرخ
باربارا دمیک، روزنامه‌نگار و نویسنده آمریکایی است. دمیک در ریجوود نیوجرسی بزرگ شد. او به دانشگاه ییل رفت در رشته تاریخ اقتصاد از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. دمیک در سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷، گزارشگر بخش اروپای شرقی روزنامه Philadelphia Inquirer بود. او در سال ۲۰۰۱ به روزنامه لس‌آنجلس تایمز پیوست و مسئول اولین دفتر این روزنامه در کره شد. باربارا دمیک ازآن‌پس گزارش‌های ویژه و متعددی از شرایط زندگی در کره شمالی منتشر کرد.
مروری بر کتاب «شهر سرخ»
باربارا دمیک در کتاب «شهر سرخ» همچون مینیاتوریستی چیره‌دست، ریزه‌کاری‌های جغرافیایی و فرهنگی و تاریخی و اجتماعی و سیاسی تبت و به‌ویژه شهر نگابا را که نقطۀ تمرکز و منطقۀ کانونی گزارش او در این کتاب است، ترسیم می‌کند. او ماهرانه تصویری از طبیعت و مناظر طبیعی و شهری این منطقه به دست می‌دهد و آنگاه، با گذر دادن ما از این مناظر، وارد ریزه‌کاری‌هایی دیگر می‌شود و از زندگی امروز نگابایی‌ها و کشمکش آن‌ها با چین کمونیست سخن می‌گوید و از اینکه چین چگونه نظارت پلیسی خود را بر این منطقه اعمال می‌کند.
کتاب «شهر سرخ»، به سبکی که آمیزه‌ای ماهرانه از گزارش روزنامه‌ای و نقلِ داستانی است، روایت تاریخچۀ نگابا را از دورانی آغاز می‌کند که ارتش سرخ چین وارد این شهر شد و با عملی که به باور اهالی آنجا هتک حرمت از مقدساتشان بود، جرقۀ شکل‌گیری نوعی نهضت مقاومت تبتی را در آینده رقم زد. ماجرا ازاین‌قرار است که ارتش سرخ چین، طی جنگ داخلی، از دشمنانش می‌گریزد و وارد نگابا می‌شود و در آنجا، از فرط گرسنگی، صومعه‌ها را غارت می‌کند و مجسمه‌های مذهبی ساخته‌شده از آرد و کره را می‌خورد. این کار، از دید تبتی‌ها، خوردن بودا تلقی می‌شود.
کتاب «شهر سرخ» از مقدمه و چهار بخش و بخشی پایانی که به توضیحات نویسنده اختصاص دارد تشکیل‌شده است.
در بخشی از کتاب «شهر سرخ» می‌خوانید: «نگابا از دهۀ ۱۹۳۰ خاری در چشم حزب کمونیست بوده است. تقریباً هر دهه، نگابا صحنۀ تظاهرات ضد دولتی است که همواره ردی از نابودی و مرگ به‌جا می‌گذارد. تبتی‌ها پایبند به آموزه‌های دالایی لامای چهاردهم، تنزین گیاتسو، هستند که به خاطر پایبندی به عدم خشونت، برندۀ جایزۀ صلح نوبل شد؛ ازاین‌رو بیشترین تلفات در سال‌های اخیر عمدتاً در جبهۀ تبتی‌ها بوده است. طی تظاهرات سال ۲۰۰۸، ارتش چین به روی معترضان نگابا آتش گشود که منجر به کشته شدن ده‌ها نفر شد. در سال ۲۰۰۹، یک راهب بودائی درحالی‌که خواستار بازگشت دالایی لامای تبعیدشده به هند بود، خود را در خیابان اصلی با بنزین آتش زد. موجی از اقدامات خودسوزی شکل گرفت. تا زمان نگارش این کتاب، ۱۵۶ تبتی دست به خودسوزی زده‌اند که حدود یک‌سوم آن‌ها اهل نگابا و حوالی آن هستند و جدیدترین مورد در نوامبر ۲۰۱۹ رخ‌داده است. این مرگ‌ومیرها عمیقاً مایۀ شرمساری پکن است که به‌دروغ ادعا می‌کند تبتی‌ها تحت حکومت چین شاد و خرسند هستند.
پس از آغاز دور خودسوزی‌ها، مقامات چینی تلاش‌های خود را برای دورنگه‌داشتن روزنامه‌نگاران از نگابا مضاعف ساختند. ایست‌های بازرسی جدید به همراه حصارها، موانع و شبه‌نظامیان در ورودی شهر مستقر شدند که داخل اتومبیل‌ها را بازرسی می‌کردند تا مطمئن شوند هیچ بیگانه‌ای به شهر نفوذ نمی‌کند. بعضی روزنامه‌نگاران باشهامت خود را در صندلی عقب مچاله می‌کردند و دوربین‌ها را مثل پریسکوپ از پنجرۀ اتومبیل بالا می‌گرفتند تا عکس‌هایی را ثبت کنند.
روزنامه‌نگارها موجوداتی سمج هستند. اگر به ما بگویند به‌جایی نمی‌توانیم برویم، در آن صورت قطعاً تلاش می‌کنیم هر طور شده برویم. موضوع آخرین کتاب من کرۀ شمالی بود که باید اعتراف کنم ازآنجاکه درهایش سرسختانه به روی گردشگران غربی بسته بود بدجور کنجکاوم کرد. همین‌که تصمیم گرفتم یک شهر تبتی را کنکاش کنم توجهم را به نگابا معطوف کردم. می‌خواستم بدانم چه چیزی در نگابا هست که دولت چین آن‌قدر نگران مخفی نگه‌داشتن آن است. چرا عدۀ کثیری از ساکنان آن تمایل دارند تن‌شان را به یکی از فجیع‌ترین روش‌های غیرقابل‌تصور نابود کنند؟»
نکوداشت‌های کتاب شهر سرخ
نمی‌توان چین و تبت را بدون خواندن کتاب باربارا دمیک به‌سادگی شناخت. اثر او بی‌طرفانه، نشاط‌آور، موشکافانه و همچون فیلم سینمایی واضح است.
ایوان اسنوس/ نویسنده عصر جاه‌طلبی
کتاب جدید باربارا دمیک برای هرکسی که به چین و تبت علاقه‌مند‌است اکیدا توصیه می‌شود. گزارش‌نویسی و نگارش آن‌چنان غنی و زیباست که حین خواندن نمی‌توانستم آن را زمین بگذارم.
جان پومفرت/ نویسنده کشور زیبا و پادشاهی میانه
شهر سرخ (زندگی و مرگ در تبت)
نویسنده:باربارا دمیک
سکینه تقی‌زاده
کتاب پارسه
تـرجـمــه:
نــــاشـــر:
