بازار سرمایه؛ روزنه امید بنگاه ها
ابزارهای سرمایهای بازار سرمایه شامل انتشار سهام جدید (تاسیس شرکت سهامی عام)، انواع روشهای افزایش سرمایه و عرضه اولیه سهام است. تمامی روشهای مورداشاره به ورود منابع جدید در بنگاه اقتصادی منجر نمیشود، بااینحال میزان استفاده از ابزارهای سرمایهای از میزان تمایل به سرمایهگذاری حکایت دارد. آمار منتشرشده در گزارش «وضعیت بازار سرمایه» در آبان ماه ۱۴۰۱ موید این نکته است که تجهیز منابع از طریق ابزارهای سرمایهای با کاهش روبهرو شده است. در سال ۱۴۰۰، بیش از ۴۶۰هزار میلیارد تومان انواع ابزارهای سرمایهای به کار گرفتهشده، درحالیکه آمار استفاده از این نوع تامین مالی از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان آبان ماه همان سال اندکی بیشتر از ۱۱۹هزار میلیارد تومان گزارششده است. شاید بتوان گفت که رکود بازار ثانویه (بهعنوان بازتابنده میزان تمایل به سرمایهگذاری)، امکان و اقبال به ابزارهای سرمایهای را محدود کرده است. بهبیاندیگر، امکانپذیری تامین مالی با ابزارهای سرمایهای از وضعیت بازار ثانویه سهام متاثر است و با توجه به شرایط فعلی، شاهد کاهش اقبال به این نوع تامین مالی هستیم. دسته دوم ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه، ابزارهای مبتنی بر بدهی هستند. انتشار اسناد خزانه اسلامی و انواع صکوک منتشرشده توسط دولت، شهرداریها و شرکتها مجموع تامین مالی از طریق ابزارهای بدهی بازار سرمایه را شامل میشود. سازوکار این نوع تامین مالی برای شرکتها، عمدتا از مجرای صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت صورت میپذیرد، به این صورت که شرکتهای تامین سرمایه (که مدیریت صندوقهای مذکور را بر عهدهدارند)، منابع صندوق را در قالب انتشار انواع صکوک در اختیار متقاضی قرار میدهند. این منابع عمدتا بهصورت بلندمدت (بیش از یک سال) در اختیار متقاضی تامین مالی قرار میگیرد و با توجه به مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر الزام وجود رکن متعهد پذیرهنویسی و بازارگردان برای انتشار انواع صکوک، امکان تنظیم نرخ تامین مالی متناسب با بازده مورد انتظار تامینکننده منابع فراهم است.