امنیت؛ رکن اصلی توسعه
نکته مهم، این است که جرم سرقت مسلحانه، نوعی سرقت تعزیری است و به دلیل شرایط ارتکاب جرم، از نوع سرقت تعزیری مشدد محسوب می‌شود. اما سوالی که مطرح می‌شود، آن است که جرم سرقت مسلحانه چیست و حکم مجازات آن چگونه است. در پاسخ به این سوال که جرم سرقت مسلحانه چیست، باید به مواد ۶۵۱، ۶۵۲ و ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی توجه نمود که به‌موجب آن، انجام سرقت مسلحانه در شرایط خاصی، جرم انگاری شده است. در ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، مقررشده است که اگر سرقت انجام‌شده، سرقت حدی نبوده ولی ۵ شرط زیر را به‌صورت هم‌زمان داشته باشد، مرتکب، به مجازات حبس و شلاق برای سرقت مسلحانه، محکوم می‌شود که این شروط، عبارت‌اند از اینکه: سرقت در شب انجام‌شده و سارقان، دو نفر یا بیشتر باشند. همچنین، یک یا چند نفر از سارقان، می‌بایست سلاح ظاهر یا مخفی را حمل کرده باشند و کسی را ضمن سرقت، آزار و تهدید کرده باشند. بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، به کار بردن کلید ساختگی، استفاده از عنوان یا لباس مستخدم دولت یا سرقت در محل‌های سکونت، از دیگر شرایط این نوع سرقت است.در خصوص اینکه جرم سرقت مسلحانه چیست، باید تبصره این ماده را نیز، موردتوجه قرارداد که بر اساس آن، منظور از سلاح، به‌صورت دقیق، ذکرشده است. بر این اساس، منظور از سلاح، انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک، انواع سلاح سرد همچون قمه، شمشیر، کارد و چاقو و پنجه‌بوکس است. همچنین، انواع اسلحه شکاری مثل تفنگ‌های ساچمه زنی و تفنگ‌های مخصوص بی‌هوش کردن جانداران و نیز، انواع سلاح‌های سرد جنگی از قبیل کاردهای سنگری، سرنیزه و مشابه آن است.در ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی نیز، یکی دیگر از انواع سرقت‌های مسلحانه، جرم انگاری شده است که بر اساس آن، همین‌که سارق، مسلح باشد و یا اینکه سرقت انجام‌شده، مقرون به آزار و اذیت دیگران باشد، سبب می‌شود که بتوان سرقت را از نوع سرقت مسلحانه دانست و حکم مجازات سرقت مسلحانه را بر مرتکب، بار نمود که در ادامه، به ذکر میزان آن خواهیم پرداخت. بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی نیز، درصورتی‌که سرقت، در شب انجام‌شده و سارقان، دو نفر یا بیشتر بوده و حداقل یکی از آنها، سلاح ظاهر یا مخفی حمل کرده باشند، به مجازات قانونی محکوم می‌شوند؛ مگر اینکه عمل آنها، مشمول عنوان محاربه باشد که در این صورت، مرتکبین، به مجازات محاربه محکوم خواهند شد.
حکم مجازات سرقت مسلحانه
بر اساس ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامی، درصورتی‌که سرقت حدی نبوده ولی تمامی ۵ شرط زیر را داشته باشد، حکم مجازات مرتکب، معادل ۵ تا ۲۰ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود:
- سرقت در شب رخ‌داده باشد؛
- سارقان دو نفر یا بیشتر باشند؛
- یک یا چند نفر از سارقان سلاح حمل کرده باشند؛
در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشند؛
از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به‌کاربرده یا خود را به‌عنوان مستخدم دولت قلمداد نمایند یا درجایی که محل سکونت یا مهیا برای سکونت است، سرقت را انجام داده باشند. در این صورت، سرقت مسلحانه با جمیع شرایط فوق، سبب مجازات مرتکب به مجازات ۵ تا ۲۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد شد.
بر اساس ماده ۶۵۲ قانون مجازات اسلامی، درصورتی‌که سرقت مسلحانه انجام‌شده باشد و یا اینکه سرقت، توأم با آزار و اذیت افراد دیگر باشد، مرتکب، به مجازات حبس از سه ماه تا ده سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد و اگر هم، در حین سرقت، جرم ضرب‌وجرح نیز رخ‌داده باشد، مرتکب، علاوه بر مجازات ضرب‌وجرح، به حداکثر مجازات سرقت مسلحانه، محکوم می‌گردد.
بر اساس ماده ۶۵۴ قانون مجازات اسلامی، درصورتی‌که جرم سرقت، در شب رخ‌داده باشد و سارقان، دو نفر یا بیشتر بوده و یکی از آنها، سلاح ظاهر یا مخفی حمل کند، درصورتی‌که جرم محاربه بر ایشان صدق نکند، به‌حکم مجازات جرم سرقت مسلحانه محکوم خواهند شد که عبارت است از حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه شلاق.
اصفهان و درگیری‌های مسلحانه
باوجود تفاسیر بالا و شدت مجازات حرکات مسلحانه، اما در سطح کلان‌شهرها و در محلات پر رفت‌وآمد نیز شاهد برخی از این اقدامات آن‌هم در بازه زمانی کمی هستیم که جای بررسی دارد.
ساعت شش و نیم عصر جمعه مأموران پلیس اصفهان از وقوع یک قتل در چهارراه وکلای اصفهان باخبر شدند. بلافاصله مأموران کلانتری ۱۶ راهی محل شدند و دریافتند مردی ۵۱ ساله در خیابان با شلیک گلوله از سوی مردی جوان به قتل رسیده است. در همین حال با توجه به ازدحام جمعیت و حضور مردم در محل حادثه مأموران برای دستگیری متهم وارد عمل شدند.
قاتل که به‌محض مشاهده مأموران کلانتری قصد فرار داشت وقتی خود را در محاصره مأموران دید شروع به تیراندازی کرد. تیرهای شلیک‌شده از سوی مرد مسلح به دو نفر از مأموران پلیس اصابت کرد و باعث مجروح شدن آنها شد. در همین حین مأموران نیز شروع به تیراندازی کرده و در این درگیری مسلحانه قاتل کشته شد.
پس از انتقال مجروحان به بیمارستان دقایقی بعد ستوان سوم «امیرحسین زاده احمدی» به شهادت رسید و صبح شنبه نیز استواریکم «محمد احسان شفیعی» براثر شدت جراحات وارده به شهادت رسید.
سرهنگ مسعود طُریفی رئیس مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی استان اصفهان در تشریح این حادثه گفت: عصر روز جمعه (۲۷ مرداد) در پی تماس تلفنی شهروندان با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ مبنی بر اینکه فردی مسلح در خیابان شهید صدوقی، چهارراه وکلا اقدام به تیراندازی و قتل یک شهروند کرده، مأموران کلانتری ۱۶ در محل حضور یافتند که فرد مسلح به‌محض مشاهده مأموران اقدام به تیراندازی به سمت آنان کرد که منجر به شهادت دو تن از مأموران پلیس شد. فرد مسلح نیز در درگیری مسلحانه با مأموران به هلاکت رسید.
وی افزود: در ادامه تحقیقات مشخص شد قاتل از سوی فردی برای قتل مرد ۵۱ ساله اجیرشده بود که بلافاصله دستور شناسایی این فرد صادر شد. پس از دستگیری این فرد وی اعتراف کرد که در قبال پرداخت پول این مرد را اجیر کرده بود تا برای یک تسویه‌حساب شخصی با شلیک گلوله مرد ۵۱ ساله را بکشد که تحقیقات برای روشن شدن زوایای پنهان این جنایت ادامه دارد.
سرهنگ طریفی گفت: یکشنبه بعد از نماز مغرب و عشا مراسم وداع با شهیدان والامقام در ستاد فرماندهی انتظامی شهرستان اصفهان واقع در چهارراه پلیس برگزار شد. پیکر مطهر ۲ شهید مدافع امنیت اصفهان ساعت ۹ صبح روز دوشنبه (۳۰ مرداد) از میدان فیض به سمت گلستان شهدای شهرستان اصفهان تشییع و در گلستان شهدا به خاک سپرده شد.
اما این تنها قتل اصفهان در هفته اخیر نبود. در خیابان ارتش نیز دو فرد در یک نزاع شخصی با اسلحه به سمت یکدیگر شلیک کردند که در آنجا نیز شاهد قتل یکی از طرفین بودیم. شنبه ۲۱ مرداد نیز سرقت مسلحانه نافرجامی از یک طلافروشی در خیابان کاوه اصفهان صورت گرفت که صاحب طلافروشی براثر اصابت گلوله مجروح شد اما این حادثه خوشبختانه بدون کشته پایان یافت.
با این حال نباید وقوع چنین حوادثی را از جزء به کل تعمیم داد و تلاش های نیروی انتظامی برای تامین امنیت جامعه را به واسطه آنها زیر سوال برد، بلکه در مقابل باید با تقویت روحیه و دفاع از آنها، نیروی انتظامی را در چنین مواقعی یاری کرد، از سوی دیگر دیگر دستگاه‌ها وظیفه دارند مسوولیت خود را در قبال از بین بردن زمینه های وقوع جرم بررسی کرده و نگذارند تا عوامل اقتصادی و کندی رشد اقتصادی و دیگر مسائل بر تامین امنیت جامعه تاثیر بگذارد.
