گردشگری نجومی در ایران، از ستاره‌باران مصر تا خورشیدگرفتگی ۱۴۱۲
ایرانیان نیز از دیرباز توجه ویژه‌ای به آسمان و ستاره‌شناسی داشته‌اند، شواهد بسیاری در این زمینه در آثار باستانی ازجمله سازه‌های تخت جمشید و چغازنبیل به‌جامانده است، ستاره شناسان ایرانی شهره دنیا هستند و پس از ورود اسلام به ایران، این دانش با توجه به کاربرد آن در زمینه‌های مختلف مانند تقویم و تعیین موقعیت قبله و اوقات نماز گسترش بیشتری یافت.
امروزه نیز نجوم یکی از رشته‌های علمی موردتوجه در دنیاست به‌طوری‌که سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای توسعه آن و کشف ناشناخته‌های جهان هستی صورت می‌گیرد، تلسکوپ‌ها و فضاپیماهای پیشرفتهای در این زمینه به کار گرفته‌شده‌اند و تصاویر خیره‌کننده‌ای از عظمت کهکشان‌ها مخابره می‌شود.
در کنار پیشرفتهای علم و فناوری در عرصه کیهان‌شناسی، علاقه مردم به نجوم حتی در سطح ساده و غیرحرفه‌ای آن نیز سبب شکل‌گیری شاخه‌ای در صنعت گردشگری به نام « گردشگری نجومی « شده است که در آن گردشگران برای رصد پدیده‌های نجومی در مقصد مناسب و به‌منظور کسب تجربه‌های مرتبط با نجوم سفر می‌کنند.
گردشگری نجومی امروز طرفداران زیادی در دنیا دارد، به یکی از ابزارهای کسب درآمد و اشتغال‌زایی تبدیل‌شده و برای همه گروه‌های سنی جذاب است؛ به گفته کارشناسان، کشورمان ایران نیز دارای ظرفیت‌های بسیاری در این زمینه است که باید به آن پرداخت و از فرصت‌های پیش رو برای توسعه آن بهره گرفت؛ به گفته یکی از فعالان عرصه گردشگری، فرصت‌های گردشگری نجومی در ایران فراوان‌اند، از آسمان تاریک و پرستاره روستاهای کویری مانند « مِصر « گرفته تا پدیده‌های نجومی منحصربه‌فرد در سال‌های آینده که از امروز می‌توان برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرد.
گردشگری نجومی در ایران، از ستاره‌باران مصر تا خورشیدگرفتگی ۱۴۱۲
محمد سلطان الکتابی پژوهشگر گردشگری نجومی از دانشگاه ژیرونای اسپانیا یکی از فعالان این عرصه است که به گفته وی، خورشیدگرفتگی سال ۱۳۷۸زمینه‌ای برای آشنایی هرچه بیشتر او با دنیای نجوم شد و سپس در زمینه گردشگری نجومی و برنامه‌ریزی برای برگزاری تورهای نجومی در کشورمان فعالیت داشته است، برای تحصیلات تکمیلی در رشته گردشگری راهی ایالت کاتالونیای اسپانیا شد و تحقیقاتی در زمینه گردشگری نجومی داشته است، خبرنگار ایرنا در گفت‌وگویی با سلطان الکتابی که اهل اصفهان است به بررسی گردشگری نجومی و ظرفیت‌های آن در کشورمان و راهکارهای توسعه آن پرداخته است:
ایرنا: اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از گردشگری نجومی داشته باشیم، آن را چگونه بیان می‌کنید؟
اگر خیلی ساده بخواهیم بیان کنیم، سفر کردن به‌قصد رسیدن به‌جایی است که ویژگی‌هایی مانند زیبایی آسمان یا رصد و کشف قسمتی از پدیده‌های نجومی به‌صورت کوتاه‌مدت دارد.
مکان‌های مناسب برای گردشگری نجومی باید دارای آسمان تاریک و حداقل آلودگی نوری باشد؟
گردشگری نجومی در رده‌های مختلف تعریف می‌شود و به آسمان تاریک محدود نمی‌شود، ممکن است به‌واسطه خورشیدگرفتگی در مناطق مختلف حتی شهرها هم درگیر آن باشند، با توجه به نوع پدیده نجومی مشخص می‌شود که آیا به آسمان تاریک نیاز داریم یا خیر، برخی پدیده‌ها مانند مقارنه یا خورشیدگرفتگی را در شهرهای بزرگ هم می‌توان تماشا کرد بنابراین الزامی برای داشتن آسمان تاریک نیست زیرا در گردشگری نجومی تنوع داریم، اگر به‌طور خاص آسمان تاریک مدنظرمان باشد درصد آسمان صاف آن مورد تاکید است و باید رطوبت آن مناطق کمتر باشد.
کشورمان ایران چه ظرفیت‌هایی برای توسعه گردشگری نجومی دارد و چگونه می‌توان از آن‌ها استفاده کرد؟
ما درواقع می‌توانیم به گردشگری نجومی به‌صورت کلان‌تر و جامع‌تر و در قالب صنعت گردشگری نگاه کنیم و در بحث توسعه پایدار به آن اهمیت داده شود، با توجه به ظرفیت بزرگ ایران برای دستیابی به مناطق آسمان تاریک، می‌توانیم روی این بخش کارکنیم تا مناطق مستعد که زیاد هم در ایران داریم بتوانند ظرفیت خود را در اختیار صنعت گردشگری نجومی قرار دهند، ما باید با رفتارهای مسئولانه و راهبردهای پایدار به گردشگری نجومی بها دهیم و عمیق‌تر از یک تور نجومی به آن نگاه کنیم، به گردشگری پایدار اهمیت ویژه‌ای دهیم و به‌خوبی آن را مدیریت کنیم. گردشگری نجومی صنعت پاک هست و علاوه بر حفاظت از زمین و آسمان به اشتغال‌زایی و کارآفرینی منجر می‌شود.
برای توسعه گردشگری نجومی چه بخشی باید پیش‌قدم شود؟ وزارت میراث فرهنگی، بخش خصوصی یا نهادهای علمی و فرهنگی؟
اگر ما بتوانیم از ظرفیت حوزه نجوم آماتوری (غیرحرفه‌ای) و در کنار آن حرفه‌ای استفاده کنیم برای توجیه کردن اهمیت آسمان تاریک و حفاظت از آن می‌تواند آغازگر خوبی باشد ، البته این کار در زمان حاضر انجام می‌شود اما اگر با جدیت و اتحاد بیشتر عمل کنیم و بتوانیم دستگاه‌های مرتبط مانند میراث فرهنگی و شهرداری‌ها را متقاعد کنیم که در این زمینه همکاری و سرمایه‌گذاری خوبی و نگاه بلندمدت داشته باشند و نورپردازی شهرها و روستاها را با هزینه منطقی استانداردسازی کنند، می‌توانیم روبه‌جلو برویم و کار تیمی خوبی را بین دستگاه‌ها و سازمان‌ها شکل دهیم و به نتایج خوبی برسیم.
