‌حاصل بازگشت جشنواره چیست؟

علی عطریان رئیس اداره هنری سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان بابیان اینکه دوره جدید جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان سال ۱۴۰۲ برگزار می‌شود، گفته است:«دوشنبه چهاردهم آذر قرار است تفاهم‌نامه‌ای بین شهرداری اصفهان و مدیر بنیاد فارابی در همین زمینه امضا شود.حدود یک ماه دیگر نیز از پوستر این جشنواره رونمایی خواهد شد.رقابتی بودن و المپیاد جشنواره همچنین افتتاح صندوق اعتباری هنر و صندوق اعتباری ساخت فیلم‌های کودک و نوجوان با مشارکت شهرداری اصفهان و بنیاد فارابی برای تحول در برگزاری جشنواره پیش‌بینی‌شده است.هرکدام از فعالان فیلم‌سازی در کشور که قصد ساخت فیلم در حوزه کودک و نوجوان دارند می‌توانند درخواست خود را به این صندوق مشترک ارائه کنند تا در صورت داشتن شرایط لازم، از تسهیلات آن استفاده کنند.»

بااین‌وجود تناقضاتی نیز میان گفته‌های مسئولین وجود دارد.روزنامه شهروند در تاریخ ۱۴ آبان ۱۴۰۱ نوشته است:

«دبیر سی‌وپنج مین جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان اعلام کرد که برگزاری سالانه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان ادامه دارد اما امسال شرایط برای برپایی آن به‌صورت رقابتی در موعد مقرر فراهم نیست.سید مهدی جوادی، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی اظهار کرد: «استنباط من این است که همه ما در فارابی حکم دونده‌های دوی امدادی را داریم که از تجربیات گذشته باید استفاده تا مسیر پیش‌ رو را با موفقیت طی و افق جدیدی را خلق کنیم.» او با اشاره به اینکه جشنواره در بسیاری از دوره‌ها توانسته به مسیر ساخت و رونق سینمای کودک و نوجوان کمک کند، افزود: «واقعیت موجود این است که امروز سینمای کودک و نوجوان ما به‌شدت نحیف شده است، ازاین‌رو نسبت به سایر گونه‌های دیگر، نیازمند تغییر ساختار در بخش‌های فیلم‌نامه، تولید، ساختار، مضمون و البته محتواست. در مدت اخیر با بسیاری از فعالان و سینماگران پیشکسوت کودک و نوجوان نشست‌هایی برگزار کردیم که عده‌ای معتقد بودند جشنواره باید به‌صورت دوسالانه برگزار شود تا فرصت تولید برای این سینما به وجود بیاید، اما از طرف دیگر عده‌ای معتقد بودند که چراغ جشنواره نباید خاموش شود و این رویداد مهم باید به‌صورت سالانه به فعالیت خود ادامه دهد که حقیقتاً استدلال طرفداران برگزاری جشنواره به‌صورت سالانه متقن‌ و دقیق‌ بود.» مدیرعامل فارابی با اشاره به جمع‌بندی ستاد برگزاری جشنواره بر اساس جلسات متعدد کارگروه ارزیابی جشنواره کودک و نوجوان و جلسات هم‌اندیشی برای برگزاری این رویداد به‌صورت سالانه تاکید کرد: «ما در فارابی اصالت را به تولید داده‌ایم و معتقدیم با ساخت هر فیلم نازلی سینمای کودک و نوجوان دچار رونق نخواهد شد و بارها عنوان کرده‌ایم برای آرشیو فیلم نخواهیم ساخت.»

اصفهان درصورتی‌که بخواهد امسال نیز میزبان جشنواره کودک باشد باید نتایج اقتصادی و فرهنگی آن برای شهروندان اصفهان بازتعریف شود و سازوکاری عمومی برای ارائه آن ایجاد گردد تا تمامی شهروندان از هر طبقه‌ای از این اتفاق بهره‌مند شوند و اصفهان صرفا یک میزبان عادی برای رفع تکلیف مسئولین نباشد و از انحصارطلبی و برخوردهای سلیقه‌ای در اجرا جشنواره نیز جلوگیری به عمل آید تا شاهد یک میتینگ سیاسی به جای جشنواره هنری مانند دوره‌های قبل نباشیم.

از سوی دیگر اگر جشنواره بخواهد با همان سازوکار قبل و عدم عمومیت یافتن برای جامعه با رویکردهای سیاسی برگزار شود به علت تجربه یک سال فراغت اصفهان از جشنواره به مقصد همدان و چند دوره دیگر در شهر مختلف می‌توان به‌راحتی قیاس کرد که بودونبود این اتفاق چندان تفاوتی در احوالات اقتصادی و فرهنگی شهر ندارد،شاید در خاطرات جمعی برخی از شهروندان دوره‌های اول جشنواره کودک در اصفهان دارای تازگی و جذابیت و فواید اقتصادی و فرهنگی بوده باشد اما تکرار هر اتفاق خوب لزوماً مانند دفعه اول نمی‌شود.

اگرچه در چند سال اخیر تنها ابتکار قابل‌قبول جشنواره در اصفهان که آن‌هم به لطف کرونا صورت گرفت ارائه اینترنتی جشنواره بود تا عموم مردم بتوانند در هرکجا از فیلم‌های جشنواره استفاده کنند و مسئله صرفا به سینماهای مرسوم خلاصه نشود اگرچه در مورد سینماها نیز در سال‌های گذشته دچار مشکلاتی بوده‌ایم ازجمله استقرار جشنواره در سینما سیتی سنتر که دسترسی به آن برای بخش زیادی از شهروندان دشوار است و باعث شد بخشی از شهروندان از مشارکت در جشنواره صرف‌نظر کنند.

دقیقا دو سال پیش بود که دنیای اقتصاد نسبت به این موضوع هشدار دارد اما چندان توجهی به آن نشد اگرچه امیدواریم در صورت برگزاری جشنواره پیش رو در اصفهان شاهد اصلاح برخی رویکردهای قبلی باشیم.دنیای اقتصاد اصفهان در سال ۹۹ در گزارشی با عنوان«بیم و امید در مسیر جشنواره»دراین‌باره نوشت:

«مشکل اساسی این موضوع محل برگزاری جشنواره در دورترین سینمای شهر یعنی سیتی سنتر است که حتی اگر اکران به‌صورت عمومی و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی هم انجام شود عده زیادی از کودکان و نوجوانان از شرکت در این مراسم عمومی محروم خواهند شد و عدالت شهروندی برای دسترسی عموم ملت از امکانات شهری ضایع خواهد شد هرچند بحث سینماهای سیار مطرح است اما این طرح نیز با چالش‌های فراوانی همراه خواهد بود.»

جشنواره کودک از سال ۱۳۶۱ در ۳۱ دوره برگزاری، ۱۹ دوره در شهر اصفهان، ۶ دوره در شهر تهران، ۵ دوره در شهر همدان و یک دوره در شهر کرمان برگزارشده است. جشنواره کودک در ۳۱ دوره برگزاری؛ ۱۶ دوره در مهرماه، ۶ دوره در بهمن‌ماه، ۳ دوره در آبان ماه، ۲ دوره در شهریورماه، ۲ دوره در تیرماه،یک دوره در اردیبهشت‌ماه و یک دوره در مردادماه برگزارشده است.