وضعیت حفاری در شهر زیرزمینی نوش‌آباد
عباس غمخوار اظهار کرد: عامل‌هایی چون زلزله، سیل و هر گونه گودبرداری غیراصولی و غیر کارشناسی باعث از بین رفتن لایه‌های تاریخی شهر زیرزمینی نوش‌آباد می‌شود که ضررهایی غیرقابل جبران است.
وی افزود: حفاری جدید در بافت تاریخی نوش‌آباد، برای بازگشایی خروجی شهر زیرزمینی، چند آسیب متوجه این مجموعه باستانی و لایه‌های تاریخی، فرهنگی این شهر شده است.
این فعال حوزه میراث فرهنگی، تصریح کرد: شهرداری نوش‌آباد برای دسترسی و ایجاد حفره به یکی از اتاق‌های این اثر باستانی و خروج گردشگر دست به تخریب زده است و امکان ندارد که پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی اجازه داده باشد که با بیل مکانیکی اقدام به حفاری روی شهر زیرزمینی کند.
غمخوار تأکید کرد: جای تعجب دارد که سرپرست کاوش پایگاه میراث فرهنگی پژوهشگاه و اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان با این گونه اقدام غیرفنی و اصولی موافقت کرده است که شهرداری نوش‌آباد با بیل مکانیکی تا عمق سه متر در بافت تاریخی اقدام به حفاری کرده و لایه‌های تاریخی فرهنگی را از بین ببرد.
این فعال حوزه میراث فرهنگی، گفت: در عمق ۳ متری، خمره‌ای پیدا شده که نشان از این دارد که این بافت و لایه‌های آن باید با دقت و حساسیت، کاوش و ترانشه برداری شود. گمانه‌زنی‌های باستان‌شناسی از جمله اولویت‌ها در این بافت تاریخی است تا آسیبی به این آثار وارد نشده و از بین نرود.
وی افزود: دومین خطر ناشی از این کاوش غیراصولی، ایجاد کانال و راه دسترسی برای خروجی شماره یک شهر زیرزمینی نوش‌آباد است که سالم‌ترین فضا را دارد و از لحاظ معماری هم باعث تخریب بدنه‌های اثر می‌شود.
غمخوار تصریح کرد: طبق طرح مطالعات زمین‌شناسی که در سال ۹۷ توسط وزارت میراث فرهنگی انجام شده و همچنین نتایج مطالعات کارشناسی، شهر زیرزمینی نوش‌آباد به دلیل تراکم بالای شکستگی‌ها و همچنین طول بازشدگی، بیشتر شکستگی‌ها و ناپایدارترین محل‌ها در ابتدا و انتها در محل ورودی است.
این مدرس گردشگری، تأکید کرد: ایجاد خروجی‌های متعدد در مجموعه شهر زیرزمینی نوش‌آباد، باعث ورود هوای مضاعف، حذف رطوبت، ایجاد ترک‌خوردگی، ریزش بدنه و تخریب این بنای باستانی می‌شود.
وی گفت: با توجه به پیگیری‌های انجام گرفته برای ثبت جهانی شهر زیرزمینی نوش‌آباد هرگونه دخل و تصرف غیر کارشناسی در معماری دستکند، مانع از ثبت اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو خواهد شد.
غمخوار افزود: انتظار داریم پژوهشکده باستان‌شناسی وزارت میراث فرهنگی، دستور توقف این حفاری را صادر کند تا بیش از این به هویت فرهنگی تاریخی شهر باستانی نوش‌آباد لطمه وارد نشود.
شهر نوش‌آباد یکی از مناطق باستانی بعد از سیلک است که آثاری همچون تپه قبرستان از دوره نوسنگی، محوطه باستانی فیض‌آباد از دوره ایلخانی، تپه کهریز و حدود یک‌صد اثر تاریخی در این شهر شناسایی شده است و فصل جدید کاوش در مجموعه شهر زیرزمینی نوش‌آباد از ۲۲ شهریور آغاز شده است.
