دریاکنارِ اصفهان، واقعیت یا رویا

اسلامی مدیرکل زمین‌شناسی استان اصفهان در یکی از اظهار نظرهای خود دراین‌باره گفته است: ما نباید فرونشست زمین در مناطق مسکونی اصفهان را از یکدیگر منفک کنیم. خیابان امام خمینی( ره)، رهنان، خانه اصفهان جزئی از اصفهان هستند و حتی تراکم جمعیتی این مناطق بیشتر از مناطق مرکزی اصفهان است و به‌نوعی بیشتر ساخت‌وسازهای شهری و ساختمان‌های بلندمرتبه در مناطق ۷ و ۸ اصفهان است. همچنین تفاوتی بین شهرک نیروی هوایی که مرمت نشده یا دیگر مناطق خانه اصفهان وجود ندارد. متاسفانه برخی به نادرستی تصور می‌کنند که این شهرک به‌صورت خاص فرونشست دارد، درحالی‌که این‌گونه نیست و منطقه بیرون آن به دلیل اینکه خصوصی بوده، مرمت‌شده است، اما این شهرک به دلیل دولتی بودن مرمت نشده و رهاشده است، بنابراین مشاهده می‌کنیم دیوارها در این مناطق چرخیده است. همچنین اگرچه اطراف کاسه دشت اصفهان-برخوار همچون ارغوانیه، شهید کشوری، مرداویج، دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی، محمودآباد و پالایشگاه فرونشست زمین نداریم، اما وسط کاسه همچون حبیب‌آباد فرونشست زمین بیشتر است؛ بنابراین هرچه از مرکز فاصله گرفته و به حاشیه می‌رسیم نرخ فرونشست زمین کمتر می‌شود.

رئیس جمهور در پی سفر خود به اصفهان دراین‌باره گفت: کاری که من امروز در شورای اداری خواستم روی آن کار شود، بحث فرونشست زمین در اصفهان است که در این رابطه باید حتما یک کارگروه تشکیل و علل این اتفاق مشخص شود، بنابراین دستور دادم تا یک کارگروه سریعا تشکیل شود تا کار را دنبال کند و به مردم گزارش دهد.

اما  گزارش بخصوصی دراین‌باره تاکنون ارائه نشده است و وضعیت فرونشست زمین در اصفهان به همان شکل سابق در حال پیش روی است. راهکارهای موجود در این زمینه نیز اشکال متفاوتی یافته و چهره‌های سیاسی گویا دنبال راهکارهای جغرافیایی سیاسی برای حل مشکل فرونشست هستند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی یکی از سیاست‌های استراتژیکی که ایران می‌تواند برای توزیع متناسب جمعیت به کار گیرد، استفاده از سواحل دریای عمان و خلیج‌فارس دانست و گفت: پیشنهاد ما ایجاد استان اصفهان ساحلی است.

میرزایی درباره وضعیت بحرانی در فرونشست زمین استان اصفهان، اظهار کرد: در دو سال گذشته برای سران سه قوا نامه‌ای ارسال و تأکید کردیم اگر وضعیت فرونشست در اصفهان ادامه پیدا کند زمین، اصفهان را خواهد بلعید و اگر به داد اصفهان نرسیم، درزمانی نه‌چندان دور و شاید آینده‌ای نزدیک باید اصفهان را در کتاب‌های تاریخ جست‌وجو کنیم.

صحبت  نماینده اصفهان مشخص نیست با کدام نظر کارشناسی صورت گرفته است که با چنین اطمینانی حرف از تغییر وسیع جغرافیایی استان‌ها می‌زند و خواستار چنین تحول عظیمی در جغرافیای سیاسی استان‌هاست.

در پاسخ به این اظهارنظر جنجالی یکی از کارشناسان محیط‌زیست به نقل از فرارو گفته است: درست است که ایده نماینده اصفهان کاملا فانتزی است، اما می‌شود جور دیگری هم به ماجرا نگاه کرد و سعی کنیم سواحل جنوبی کشور را توسعه دهیم تا پیشرفت لازم در این مناطق رخ بدهد؛ مثلا برخی کارخانه ها باید در کنار دریا باشد نه در استانی مثل اصفهان. به نظر من اگر آقای نماینده نگران وضعیت آب در استان اصفهان است، باید تلاش کنند برخی صنایع آب بر  از  استان اصفهان  خارج شوند، این‌گونه مشکلات آب در این استان حل می‌شود و زاینده‌رود هم شرایط بهتری پیدا می‌کند،  اگر برخی صنایع پر آب بر  به شهر‌های ساحلی جنوب کشور منتقل شود، آب به‌صورت مستقیم از دریاگرفته  و بعد از شیرین شدن به مصرف صنایع و کارگاه ها برسد

 مسئله هم به دلیل عدم مدیریت مناسب در این استان رخ‌داده است. وقتی دولت آقای احمدی‌نژاد بر سرکار بود، با تصمیمات پوپولیستی به محیط‌زیست ایران آسیب‌های بسیاری وارد کردند. اگر همان موقع بدون هیچ منطقی اجازه حفر چاه آب نمی‌دادند، شرایط اصفهان به اینجا نمی‌رسید. وقتی بدون هیچ ملاحظه‌ای قرار شد چاه حفر شود، تعداد زیادی چاه ساخته شد. خب نتیجه مشخص است که همین می‌شود که امروز شاهدش هستیم. درصورتی‌که باید یک نظارت دقیق و جدی صورت می‌گرفت، اما برای پیشرفت در کشاورزی و خودکفا شدن، عملا اصفهان را به این روز انداختند.

در ادامه گفتگو کردیم با محمد درویش، کنشگر محیط‌زیست، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

محمد درویش در آغاز درباره طرح تشکیل استان اصفهان ساحلی گفت: مگر در استان‌های ساحلی ما مشکل فرونشست وجود ندارد؟ ما همین‌الان در استان هرمزگان در منطقه میناب فرونشست داریم پس بنابراین با این توجیه که استان اصفهان استان ساحلی شود که مشکل حل نمی‌شود، الان در استان گلستان  که استان ساحلی است بحران‌های جدی ایجادشده و در منطقه بندر ماهشهر میلیون‌ها قطعه ماهی به خاطر افت کیفیت آب در حال مردن هستند یا در مورد اروندکنار،  نخل‌های بسیاری در حال مرگ‌اند. مسئله دوری و نزدیک به ساحل نیست مشکل آدم‌های اشتباه روی  صندلی‌های اشتباهی‌اند  که فکر می‌کنند با این طرح‌ها می‌توانند مشکلات محیط‌زیستی را حل کنند.

او نسبت به علت اجرایی مشکلات فرونشست افزود: اصفهان که یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های گردشگری و تاریخی و فرهنگی در خاورمیانه است اصفهانی که نقش‌جهان و سی‌وسه‌پل و پل خواجو و منارجنبان و چشم‌اندازهای طبیعی در پارک ملی کلاه قاضی را دارد و می‌تواند مزرعه‌های خورشیدی و بادی داشته باشد و تالاب بین‌المللی گاوخونی و زاینده‌رود را دارد چرا باید به چنین فرجامی برسد؟

نعمت‌هایی که در اصفهان وجود دارد در بسیاری از نقاط جهان وجود ندارد اما وقتی مدیریت ناکارآمد باشد و با بهره‌کشی دنبال فروختن سرمایه‌هایمان باشیم به‌جای اینکه با حفاظت از آن‌ها سرمایه به دست بیاوریم فرجام کار همین می‌شود با این مدیریت بهترین ساحل‌ها و دریاها را هم به آن‌ها بدهید خشک می‌کنند.

درویش در پایان درباره انتقال آب از خلیج‌فارس به اصفهان گفت: این طرح در حال اجراست و اولین نشانه‌های آن در یزد را می‌بینیم وقتی پول داشته باشید هر کاری امکان‌پذیر است.

 این کار ازنظر محیط‌زیستی صد درصد کار غلطی است شما به‌جای اینکه شیوه معیشت را با سیستم بوم‌شناختی اصفهان تطبیق دهید در برابر قوانین طبیعت گردن کشی می‌کنید و این گردن کشی حدی دارد فرض کنید که آب از خلیج هم آمد و مشکل صنایع آب بر حل شد. با مشکل ترافیک و آلودگی هوا و بیماری ام.اس چه می‌کنید؟ همین‌الان که آب کم است و بسیاری از صنایع آب بر در گسترششان با مشکلات روبرو هستند اصفهان نفس کم می‌آورد آن‌وقت با انتقال آب می‌خواهید مشکل توسعه صنعت را حل کنید؟

محوری بالا، گو شه صفحه