معاون مالی و سرمایه انسانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو تشریح کرد
مدیریت ریسک در صنایع معدنی
فرهاد آذرین فر معاون مالی و سرمایه انسانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با بیان این مطلب گفت: به طور کلی، ریسک‌های کنونی زنجیره فولاد به دو دسته کلی ریسک‌های بیرونی و جهانی و ریسک‌های داخلی طبقه‌بندی می‌شوند. ریسک‌های بیرونی و جهانی عمدتا ناشی از تحریم‌هایی هستند که بر صنعت فولاد اِعمال شده است که یکی از تاثیرات آن را می‌توان هزینه‌های بالای واردات ماشین‌آلات از طرف‌های اصلی تجاری و شرکت‌های حوزه فولاد عنوان کرد. در نتیجه این ریسک، شرکت‌های خارجی در قراردادهای تجاری با شرکت‌های فولادی ایرانی با مشکلات عدیده‌ای در انتقال دانش فنی و تکنولوژی و نیز سرمایه‌گذاری در حوزه فولاد کشور مواجه می‌شوند.
وی افزود : اصلی‌ترین ریسک‌های داخلی صنایع فعال در زنجیره فولاد کشورشامل تغییرات قیمت حامل‌های انرژی، از جمله آب، برق، گاز و گازوئیل است. این تغییرات باعث افزایش قیمت تمام‌شده محصولات فولادی می‌شوند و افزایش قیمت حامل‌های انرژی ریسک‌های داخلی این صنعت را افزایش می‌دهد. همچنین کمبود برق و گاز و قطعی‌های آن‌ها در تابستان و زمستان دیگر ریسک تهدیدکننده صنعت فولاد کشور به شمار می‌آید که نقش عمده‌ای در کاهش تولید و فروش محصولات فولادی دارد. نمونه بارز این مسئله،کاهش آمار تولید فولاد کشور در سال گذشته است.
وی گفت: دیگر ریسک کنونی معادن و صنایع معدنی را می‌توان قیمت‌گذاری دستوری و وضع عوارض‌های متعدد دولتی به‌خصوص در بخش معادن سنگ‌آهن دانست. این نوع سیاست‌گذاری اقتصاد را محدود و مشکلات زیادی را برای فعالان معدنی ایجاد می‌کند که این امر موجب کاهش جذابیت بخش معدن و صنایع معدنی برای سرمایه‌‌گذاران می‌شود.
وی افزود: مشکلات محیط‌زیستی و منابع طبیعی نیز دیگر ریسک مهم امروز بخش معادن و صنایع معدنی است. در حال حاضر تعریف کاملی از این مسئله در برخورد با معادن و صنایع معدنی وجود ندارد و به همین دلیل، در اغلب شرایط، به صورت سلیقه‌ای با موارد مختلف برخورد می‌شود. البته این برخوردها برای بخش خصوصی اندکی بهتر از بخش دولتی صورت می‌گیرد. در همه نقاط دنیا، همگام با استخراج معادن، رویکردها و راهکارهایی نیز برای حفظ محیطزیست جنگل‌ها و حیات وحش در دستور کار قرار می‌گیرد. در ایران نیز لازم است تا بین بخش معدن و سازمان محیطزیست و اداره منابع طبیعی تعاملی درست شکل بگیرد، به گونه‌ای که معادن و صنایع معدنی بتوانند با کمترین آسیب به طبیعت، معادن را تجهیز کنند و در صورت لطمه زدن به محیطزیست به طرق مختلف، آسیب‌های خود را جبران کنند.
وی گفت: علاوه بر موارد یادشده، جلوگیری از صادرات مواد اولیه به بهانه خام‌فروشی، اعمال تعرفه‌های صادراتی در بخش‌هایی که کشور مزیت صادراتی دارد، که بجای مشوق‌های صادرات موانع صادراتی ایجاد می‌کنند . همچنین به این موارد باید کمبود سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معدن را نیز افزود. در حال حاضر سهم سرمایه‌گذاری‌ها در بخش معدن نسبت به ذخایر موجود در کشور بسیار اندک است.
اهمیت مدیریت ریسک
معاون مالی و سرمایه انسانی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو خاطر نشان کرد: مقوله مدیریت ریسک در همه بنگاه‌های اقتصادی، از جمله شرکت‌های معدنی و فولادی، بسیار اهمیت دارد. ارزیابی ریسک‌ها و همچنین شناسایی نقاط قوت و ضعف سیستم‌ها منجر به پایداری تولید و توسعه فعالیت بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. مدیریت ریسک در واقع گلوگاه‌های تولید، فروش و عرضه و همچنین صادرات و واردات مواد و تولیدات معدنی و واردات ماشین‌آلات و سهم از بازار و سهم جهانی یک صنعت را شناسایی و ارزیابی می‌کند و تمـامی موارد، از جمله ریسک‌های خارجی و داخلی را مجموعه‌ای یکپارچه در نظر می‌گیرد.
وی افزود: پیاده‌سازی مطلوب سیستم مدیریت ریسک در یک سازمان به عوامل و پارامترهای متعددی از جمله نوع روابط، وجود محیطی کنترلی در یک سازمان، درستکاری و ارزش‌های اخلاقی و وجود زمینه لازم برای برقراری جَوی عالی در محیط کار بستگی دارد. همچنین عملکرد مدیریت، استقلال و دانش و تجربه هیئت‌مدیره،کافی و به‌موقع بودن نشست‌های هیئت‌مدیره یا کمیته حسابرسی برای مدیران مالی وآگاهی کافی و به‌موقع هیئت‌مدیره یا کمیته حسابرسی از اطلاعات حساس بازرسی‌ها، تخلف‌ها و دعاوی قانونی و بازرسی‌های سازمان از جمله عواملی‌اند که بر ارتقای قدرت مدیریت ریسک‌ها در یک سازمان تاثیر دارند.
آذرین‌فر اظهار داشت: ازدیگررویکردها وعوامل موثر برمدیریت ریسک دریک سازمان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
نظارت بر تعیین حقوق و مزایا و نصب و عزل مدیران اجرایی و مدیر حسابرسی داخلی؛
نوع روابط اقدامات تنبیهی مربوط به انحراف کارکنان؛
نگرانی مدیریت از ملاحظه در کنترل‌های مقرر یا سرپیچی از آن‌ها؛
اِعمال فشار برای تحقق هدف‌های اجرایی؛
تهیه شرح وظایف کارکنان و مدیریت؛
تجزیه‌وتحلیل دانش و عملکردها؛
پایبندی و صلاحیت.
اجرای استراتژی مدیریت ریسک در سازمان باید طبق این مراحل انجام شود: در بنگاه اقتصادی، بر مبنای فرهنگ سازمانی، میزان تسلط بر بازار، سبک رهبری، تجربه سازمان در ایجاد و اجرای مدیریت استراتژیک برای دسترسی هماهنگ به بازارهای مالی داخلی و بین‌المللی و مدیریت ریسک‌های مالی مربوط به کمیته ریسک، از طریق تعیین اهداف استراتژیک، به منظور تعیین «ریسک‌های استراتژیک» و «فرایندهای مدیریتی» و ارتباط بین آن‌ها، به صورت سالانه اقدامات لازم انجام می‌شود و یکپارچه‌سازی «ریسک‌های استراتژیک»، «ریسک‌های فرایندی» و «ریسک‌های عملیاتی» از طریق نظام مدیریت یکپارچۀ ریسک در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد:کمیتۀ ریسک شرکت بر ریسک‌ها و سیاست‌های اجراشده نظارت می‌کند تا آسیب‌پذیری از ریسک‌ها را کاهش دهد. سازمان به دنبال حذف و یا حداقل کردن تاثیرات این ریسک‌ها از طریق مدیریت ساختار سرمایه خود و تعدیلات لازم در صورت تغییر در موقعیت‌های اقتصادی است. نظارت مدیران ارشد شرکت بر مدیریت ریسک‌ها بررسی کمیته حسابرسی در کنترل فرایندها، ساختارها و سیاست‌های شرکت را بازبینی می‌کند و حسب مورد، تصمیمات مقتضی اتخاذ می‌شود.
چادرملو و مدیریت ریسک
آذرین فر تصریح کرد: شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، در حوزه مدیریت ریسک، هدف‌گذاری‌ها و استراتژی‌های مختلفی در دستور کار دارد. این شرکت تلاش می‌کند تا معاملات ارزی خود را به صورت ارزی انجام دهد تا از نوسانات نرخ ارز آسیب نبیند. آسیب‌پذیری از نوسانات نرخ ارز از طریق برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دو سال زودتر از ایجاد تعهدات مدیریت می‌شود. با توجه به اینکه بخشی از فعالیت‌های شرکت در سطح بین‌المللی است، در معرض ریسک نوسانات نرخ ارز به‌خصوص منابع ارزی یورو و دلار قرار دارد.
وی گفت: اصلی‌ترین فعالیت‌های ارزی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو شامل واردات ماشین‌آلات، تجهیزات و قطعات یدکی مورد نیاز خطوط تولید محصولات، سرمایه‌گذاری در معادن خارج از کشور و نیز صادرات محصولات تولیدی است. با توجه به استمرار صادرات شرکت، منابع مورد نیاز برای مخارج سرمایه‌ای از ایـن محل تامین می‌شود. به هر حال، نوسانات ناشی از تغییرات در نرخ ارز بر بهای تمام‌شده تجهیزات وارداتی و فروش تاثیر می‌گذارد و نهایتا شرکت بخشی از تامین مالی خریدهای سرمایه‌ای و هزینه‌ای خود را از طریق سرمایه در گردش و نیز منابع حاصل از فروش‌های صادراتی خود برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کند.در ضمن،مواردمذکور معمولا به طور مرتب بررسی و در مراحل انجام مخارج سرمایه‌ای، تاثیرات نوسانات نرخ ارز لحاظ می‌شود. این بررسی‌ها شرکت چادرملو را قادر به مدیریت ریسک نرخ ارز ساخته است.
آذرین فر افزود: بررسی‌ها و پیش‌بینی‌ها برای دوازده‌ماهه آینده براساس نوسانات در نرخ‌ها برای قطعیت سطح حساسیت قیمت برای هر گونه تغییرات آتی انجام می‌شوند. یکی از عوامل دیگر که می‌تواند بر قیمت‌گذاری کالا تاثیر داشته باشد ذخایر آب برای عملیات شرکت است. در حال حاضر شرکت برای کنترل قیمت آب از طریق استفاده از منابع موجود، مصرف آن را مدیریت می‌کند و همچنین برای مدیریت تغییرات در قیمت کالاها ناشی از افزایش منابع آب، اِعمال حساسیت و روش‌های مختلف از جمله تصفیه فاضلاب‌ها، احداث چاه در مناطق مستعد و مشارکت در پروژۀ طرح انتقال آب خلیج فارس را در دستور کار دارد.
