در ۶ ماه نخست سال جاری در «وصندوق» اتفاق افتاد:

افزایش ۳۴ درصدی سود سرمایه گذاری‌ها در سهام

شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری (صبا انرژی) در ۶ماه نخست سال جاری توانست ۳۴درصد سود از محل سرمایه‌گذاری در سهام شناسایی کند این درحالی است که بازدهی کل شاخص در همین مدت در حدود ۱۴درصد بوده است. سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها (سودهای تقسیمی‌دریافتی از شرکت‌های موجود در پرتفوی) مهم‌ترین منبع تشکیل‌دهنده درآمد شرکت در سال‌های گذشته بوده است. در سال مالی منتهی به ۳۰/ ۱۲/ ۱۳۹۹ این بخش درآمدی ۹۳ درصد درآمد شرکت را تشکیل داده است. با توجه به اینکه اکثر سرمایه‌گذاری‌های این صندوق در سهام است این بازدهی نشان دهنده عملکرد کلی صندوق است.

 

معرفی

شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری (سهام عام) به عنوان یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های چند رشته‌ای فعال در صنایع پتروشیمی، پالایشگاهی، فولادی و نیروگاهی حضور فعال در صنایع دارای مزیت نسبی در کشور را در اولویت فعالیت‌های خود قرار داده است. از مهم‌ترین شرکت‌های بورسی پرتفوی وصندوق میتوان به پتروشیمی ‌جم، پتروشیمی ‌امیرکبیر، پتروشیمی‌خارک، پتروشیمی‌ فناوران و از مهم‌ترین شرکت‌های غیربورسی می‌توان به پتروشیمی ‌مسجد سلیمان، پتروشیمی ‌ایلام، صبافولاد خلیج فارس، خدمات گستر صبا انرژی، فولاد اکسین، هلدینگ صنایع شیر ایران، شرکت پتروشمیران، هلدینگ مالی صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت لوله‌سازی اهواز  و هلدینگ پتروشیمی ‌باختر اشاره کرد.

همچنین شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری طرح‌ها و پروژه‌های متعددی در دست احداث و بهره‌برداری دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به پروژه یک میلیون تنی اوره مسجد سلیمان، که در اردیبهشت سال‌جاری به بهره‌برداری رسید، نیروگاه اندیمشک که پروژه احداث آن در سال‌جاری آغاز شده است، طرح توسعه شرکت ایران یاسا تایرورابر که چندی پیش فاز اول آن افتتاح شده و فاز دوم آن تصویب شده و در حال اجرا است و طرح‌های توسعه شرکت‌های صبا فولاد خلیج فارس و اکسین خوزستان، که از مهم‌ترین طرح‌های زنجیره فولاد کشور بوده و در مرحله نهایی تصویب و آغاز پروژه هستند، اشاره کرد.

سهامدار عمده این شرکت صندوق بازنشستگی کشوری بوده و سرمایه آن در حال حاضر 27.000 میلیارد ریال است که مراحل افزایش 51 درصدی آن به حدود 41.000 میلیارد ریال در حال اجرایی شدن است.

وضعیت سود آوری شرکت

این شرکت در سال مالی ۱۳۹۸ و 1399 به ترتیب سود خالص 2.789 و 5.982 میلیارد تومانی را شناسایی کرده است. این در حالی است که برای سال مالی منتهی به اسفند 1400 سود خالصی حدود 10 تا 12 هزار میلیارد تومان برای این شرکت قابل پیش بینی است. سود خالص ۶ ماهه منتهی به شهریورماه ۱۴۰۰ شرکت 3.882 میلیارد تومان بوده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشدی حدودا 190 درصدی داشته است. از مجموع 4.047 میلیارد تومان درآمدهای عملیاتی ۶ ماهه وصندوق، 3.911 میلیارد تومان درآمد حاصل از سود سهام و ۱۴۷ میلیارد تومان سود حاصل از فروش سهام است. پتروشیمی ‌فناوارن با 1.067 میلیارد تومان، پتروشیمی‌نوری با ۷۰۶ میلیارد تومان سود نقدی، تاثیرگذارترین شرکت‌های بورسی پرتفوی وصندوق در ایجاد رشد ۱۹۰درصدی سود خالص در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ هستند. جدول زیر رشد سود نقدی دریافتی وصندوق از شرکت‌های مهم زیرمجموعه را در گزارش ۶ ماهه سال ۱۴۰۰ نسبت به دوره مشابه سال مالی قبل نشان می‌دهد. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید تمامی‌شرکت‌های پتروپالایشی وصندوق در سال 1399 عملکرد فوق‌العاده‌ای از منظر رشد سودآوری داشتند که باعث جهش سود شرکت در سال 1400 خواهد شد.

همچنین در بین شرکت‌هایی که سود آنها در نیمه دوم سال جاری شناسایی خواهد شد و با رشد قابل ملاحظه سودآوری همراه خواهند بود می‌توان به صبافولاد و فولاد اکسین اشاره کرد که رشد سود خالص آنها در سال‌جاری حدود 100درصد پیش‌بینی می‌شود.

عملکرد پرتفوی بورسی سهم و نماد وصندوق در بازار

ارزش بازار پرتفوی بورسی وصندوق در پایان شهریورماه ۱۴۰۰ مبلغ 60.765 میلیارد تومان بوده‌است که نسبت به ابتدای سال رشد  ۲۴درصدی و نسبت به انتهای شهریورماه ۱۳۹۹ رشد ۵۷ درصدی را تجربه نموده است. قیمت پایانی نماد وصندوق در روز ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰  مبلغ 1.923 تومان بوده است که با  توجه به سود تقسیمی‌۲۰۰ تومانی مجمع، سود نقدی و سرمایه‌گذاری حدود ۴۰درصدی را از ابتدای سال ۱۴۰۰ برای سهامداران به ارمغان آورده است. این در حالی است که در همین بازه زمانی شاخص کل رشد حدود ۱۰درصدی و شاخص کل هم وزن کاهش حدود ۱۰ درصدی را تجربه کرده‌اند.

پرتفوی بورسی و غیربورسی ارزنده شرکت با تخصیص بهینه سرمایه‌گذاری، عملکرد عملیاتی مناسب شرکت‌های مهم زیر مجموعه در کنار رشد قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها ناشی از افول نسبی پاندمی ‌کرونا از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد چشمگیر ارزش خالص دارایی‌های وصندوق در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ بوده که نسبت ارزیابی P/ NAV شرکت را در محدوده جذابی قرار داده است.

نمودار زیر مقایسه بازدهی سبد بورسی وصندوق با شاخص کل را در بازه فروردین 1397 تا شهریور ۱۴۰۰ نشان می‌دهد. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید ارزش پرتفوی وصندوق با وجود افت قابل ملاحظه شاخص، در مقابل ریزش بازار مقاومت بسیار خوبی از خود نشان داد که این نشان دهنده ارزنده و بنیادین بودن پرتفوی شرکت است. در حال حاضر پرتفوی وصندوق نسبت به سقف خود در مرداد ماه سال گذشته رشدی حدودی 10 درصدی داشته است در حالیکه شاخص بورس حدود 15درصد افت را تجربه کرده است.

محاسبه NAV و نسبت P/ NAV سهم

نسبت قیمت به خالص ارزش هر سهم P/ NAV این هلدینگ به تاریخ ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰، 42درصد است در حالی که میانگین این نسبت برای شرکت‌های فعال در صنعت سرمایه‌گذاری به طور تاریخی حدود ۶۰ تا ۷۰درصد بوده است. جدول زیر مبانی محاسبه NAV سهم را نشان می‌دهد.

نگاهی دقیق تربه پرتفوی غیربورسی

یکی از نکاتی که در تحلیل نماد وصندوق مورد غفلت قرار می‌گیرد ارزش بالای پرتفوی غیربورسی آن است. همان‌طور که اشاره شد یکی از نکات مهم پرتفوی غیربورسی وصندوق بهبود فوق‌العاده سودآوری شرکت‌های فولادی آن (صبافولاد خلیج فارس، فولاد اکسین و لوله سازی اهواز) در سال ۹۹ بوده است. پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری، شرکت صبافولاد خلیج فارس (پس از انجام موفق PGT آن در ماه‌های گذشته) و فولاد اکسین (پس از افزایش قابل ملاحظه میزان تولید) بین دو تا سه هزار میلیارد تومان سودآوری داشته باشند. یکی دیگر از شرکت‌های بزرگ غیر بورسی هلدینگ پتروشیمی ‌مسجد سلیمان با ظرفیت تولید 1.075هزارتن اوره در سال است که تولید آن از اردیبهشت ماه سال‌جاری آغاز شده و سودآوری عملیاتی سالانه آن حدود ۱5۰ تا 200میلیون دلار خواهد بود. افزایش خیره‌کننده نرخ اوره در هفته‌های اخیر می‌تواند نویدبخش سودآوری عملیاتی حتی بیش از 200 میلیون دلاری این شرکت در سال‌های آتی باشد. در حال حاضر ارزش دارایی مشابه این پتروشیمی‌ در بازار بورس حدود 40 هزار میلیارد تومان است.

از دیگر شرکت‌های غیربورسی وصندوق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

شرکت پتروشمیران (مالک حدود نیمی‌از سهام شرکت پلی پروپیلن جم)

هلدینگ باختر (با سود تلفیقی بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان در سال ۹۹)

شرکت‌ خدمات گستر صباانرژی (شرکت‌ سرمایه‌گذاری با ارزشی حدود ۵ تا ۷ هزار میلیارد تومان که در حال طی مراحل عرضه اولیه است)

شرکت نیروتراز پی‌ریز (مجری پروژه ۲۶۰ میلیون دلاری نیروگاه اندیمشک که در سال جاری عملیات احداث آن آغاز شده است)

پتروشیمی‌ ایلام (که تولید واحد الفین آن با ظرفیت تولید بیش از 450 هزارتن اتیلن از سال گذشته آغاز شده و تولید پلی‌اتیلن آن در سال جاری به ظرفیت خواهد رسید که موجب جهش سودآوری عملیاتی این مجموعه خواهد شد)

صنایع شیر ایران (بزرگ‌ترین هلدینگ لبنی کشور)

شرکت ساختمانی صبا آرمه دارای پروژه‌های ساختمانی آماده فروش متعدد در نقاط مختلف کشور

شرکت نیروآتیه صبا (مالک نیروگاه تبریز با ظرفیت اسمی‌۸۰۰ مگاوات که در حال طی مسیر عرضه اولیه و متعلق به صندوق است)

سیمان اردستان (با ظرفیت تولید بیش از یک میلیون تن سیمان در سال)

شرکت پایانه‌ها و مخازن پتروشیمی‌

حداقل ارزش پرتفوی غیربورسی شرکت 50 هزار میلیارد تومان است که این میزان می‌تواند تا 70 هزار میلیارد تومان نیز برآورد شود.

وضعیت پروژه‌های در دست احداث و همچنین پروژه‌های آتی شرکت

اهم پروژه‌های در جریان و طرح‌های هلدینگ با ارزش حدودی 2 تا 2.5 میلیارد دلار به شرح زیر است.

پروژه PDH-PP شرکت پتروشیمی‌ جم با ظرفیت سالانه 600 هزار تن پروپیلن و پلی پروپیلن که در اواخر سال 99 آغاز شد حدود 6 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پیش‌بینی می‌شود در نیمه اول سال 1404 به بهره‌برداری برسد. هزینه سرمایه‌گذاری این طرح که به دلیل مازاد خوراک پروپان و همچنین کمبود شدید تولید محصول استراتژیک پروپیلن جزو طرح‌های ملی است، حدود یک میلیارد یورو است.

پروژه ABS-Rubber شرکت پتروشیمی ‌جم با ظرفیت سالانه 60 هزار تن  از گرید‌های مختلف Rubber و 200 هزار تن ABS دارای پیشرفت حدود 83درصدی بوده و پیش‌بینی می‌شود تا انتهای سال 1401 به بهره‌برداری برسد. بودجه تعریف شده پروژه 336 میلیون یورو و 1،169 میلیارد تومان است.

پروژه تولید اسلب عریض آلیاژی شرکت فولاد اکسین خوزستان با هدف تولید 1.200.000 تن اسلب عریض در سال و در نتیجه آن، افزایش ظرفیت عملی کارخانه فعلی به 1.050.000 تن معادل ظرفیت اسمی‌آن، در مرحله اعلام برنده مناقصه EPC پروژه بوده و پس از آن تکمیل پروژه حدود 3 سال به طول خواهد انجامید. هزینه تخمینی این طرح حدود 430 میلیون یورو است.

پروژه نیروگاه سیکل ترکیبی اندیمشک با ظرفیت 540 مگاوات از ابتدای سال 1400 آغاز شده و در مرحله نهایی خاک‌برداری و تسطیح زمین پروژه است. تاریخ بهره‌برداری این پروژه در ابتدای سال 1402 خواهد بود. هزینه سرمایه‌گذاری این طرح حدود 260 میلیون یورو است که 120 میلیون یوروی آن توسط فاینانس مپنا تامین خواهد شد. نرخ بازدهی ریالی این طرح حدود 36 درصد می‌باشد.

طرح اجرای فاز دوم احداث واحد احیای مستقیم با ظرفیت 1.76 میلیون تن بریکت گرم در سال شرکت صبا فولاد خلیج‌فارس در وضعیت طی فرآیند تصویب در هیات‌مدیره صندوق بازنشستگی جهت آغاز پروژه است و زمان اجرای پروژه 3 سال پیش‌بینی می‌شود. این طرح با سرمایه‌گذاری حدود 170 میلیون یورو جزو پر بازده ترین طرح‌های هلدینگ است و نرخ بازدهی داخلی آن بیش از 60 درصد برآورد می‌شود.

طرح افزایش ظرفیت 1.273 تنی تولید تایر‌های نسل دوم شرکت ایران یاسا مورد تایید هیات مدیره هلدینگ صبا انرژی قرار گرفته و در مرحله اخذ تسهیلات جهت تامین مالی پروژه است.

سایر طرح‌های در دست بررسی

طرح انتقال کارخانه لوله‌سازی اهواز در مرحله مطالعه، تدوین و نگارش امکان‌سنجی برای بررسی و تصویب در هیات‌مدیره می‌باشد.

سرمایه‌گذاری در یک طرح GTX در یکی از مناطق مکران و انرژی بر پارسیان

طرح ریکاوری نیروگاه تبریز

استراتژی‌های تامین مالی و بهینه سازی ساختار سرمایه شرکت

هلدینگ در سال گذشته توجه ویژه‌ای به اصلاح و بهینه‌سازی ساختار سرمایه خود و تامین مالی به کمک روش‌های زیر داشته است.

استفاده از انواع بدهی از جمله انتشار بیش از 50 هزار میلیارد ریال اوراق اجاره و تبعی: هلدینگ در سال‌های گذشته معمولا از منابع داخلی خود برای تامین مالی سرمایه‌گذاری‌ها و پروژه‌ها استفاده می‌کرد، اما در سال 1399 رویکرد مدیریت شرکت تغییر کرده و بنا شد از ظرفیت اخذ انواع بدهی (انواع اوراق و تسهیلات مالی) برای کاهش هزینه موزون سرمایه و بهینه‌سازی ساختار سرمایه شرکت استفاده کند. به همین منظور مجوز انتشار 50.000 میلیارد ریال اوراق درآمد ثابت در سال گذشته توسط هیات مدیره هلدینگ صادر شد که تا بحال 15.000 میلیارد ریال آن (اوراق تبعی) منتشر شده است و قرار است 40.000 میلیارد ریال دیگر (35.000 میلیارد اوراق اجاره و 5.000 میلیارد ریال اوراق تبعی دیگر) نیز در سال‌جاری منتشر شود. البته در حال حاضر به دلیل عدم وجود ظرفیت جذب این منابع توسط پروژه‌ها و برای حفظ ارزش نقدینگی بدست آمده، اکثر آنها صرف خرید سهام ارزشمند و نقدشونده شده است (که تاکنون هم سود قابل ملاحظه‌ای را نصیب هلدینگ کرده است) تا در موقع مقتضی از محل فروش این سهام، هزینه‌های پروژه‌ها تامین شود.  همچنین هلدینگ با توجه به اعتبار بالایی که نزد سیستم بانکی کشور دارد، بنا دارد حدود 12،000 میلیارد ریال تسهیلات بانکی نیز اخذ کند و به این ترتیب تقریبا تمامی‌هزینه‌های نیروگاه اندیمشک و همچنین بیش از 80درصد هزینه‌های پروژه احیای صبافولاد (سهم آورده هلدینگ) توسط بازار بدهی تامین مالی خواهد شد.

افزایش سرمایه: هلدینگ در سال گذشته موافقت صندوق بازنشستگی کشوری جهت افزایش سرمایه از 27.000 میلیارد ریال به حدود 41.000 میلیارد ریال از محل مطالبات و آورده نقدی سهامداران را بدست آورده و افزایش سرمایه مذکور در سال جاری عملیاتی شده و حدود 14.000 میلیارد ریال دیگر نیز توسط آورده سهامداران جذب خواهد شد. در حال حاضر گزارش افزایش سرمایه مورد تایید حسابرس قرار گرفته و احتمالا طی یک ماه آتی مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه برگزار خواهد شد.

اخذ رتبه اعتباری: شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری برای افزایش شفافیت و اطمینان‌بخشی به سهامداران درباره وضعیت مالی و سودآوری شرکت و همچنین افزایش توان اعتبارگیری از شبکه بانکی و بازار سرمایه، اقدام به عقد قرارداد رتبه‌بندی با شرکت پایا کرد و پس از بررسی صورت‌گرفته، موفق به اخذ رتبه اعتباری بلندمدتA– با دورنمای باثبات و A1 کوتاه مدت با درجه سرمایه‌گذاری شد. بدین ترتیب، وصندوق توانایی انتشار اوراق اجاره به مبلغ بیش از 3000 میلیارد تومان بدون نیاز به وثیقه‌گذاری خواهد داشت.

عرضه اولیه: همچنین هلدینگ در نظر دارد که سهام شرکت‌های صبافولاد خلیج‌فارس، فولاد اکسین، خدمات گستر صباانرژی و نیروگاه تبریز را عرضه اولیه کند که در این بین عرضه صبافولاد خلیج‌فارس احتمال در سال‌جاری انجام خواهد شد.

سایر اقدامات: برای اصلاح ساختار سرمایه و تسهیل تامین مالی هلدینگ و شرکت‌های زیرمجموعه اقدامات زیر نیز در حال پیگیری است.

کمک به طراحی مدل تامین مالی پروژه‌های زیرمجموعه هلدینگ از جمله نیروگاه اندیمشک، پروژه احیای صبافولاد و پروژه PDH/ PP

طی مراحل تجدید ارزیابی بعضی شرکت‌های زیرمجموعه برای تسهیل فرآیند تامین مالی خود آنها و هلدینگ (از جمله پتروشیمی‌ جم و لوله‌سازی اهواز)

افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه به منظور اصلاح ساختار مالی آنها (از جمله فولاد اکسین و خدمات گستر صباانرژی)

تلاش برای رفع توثیق سهام هلدینگ (بخصوص بخشی از سهام پتروشیمی‌جم نزد بانک صنعت و معدن)