پذیرش زیان یا تغییر کسب‌وکار
کدام صنایع پس از کرونا زیانده شدند؟
با اعمال محدودیت‌های تردد و سفر و اقدامات فاصله‌گذاری اجتماعی، سیستم‌های ارتباطات سیار، سایت‌های تجارت الکترونیکی و خدمات مربوط به منازل افزایش قابل توجهی در تقاضا دیده‌اند و برخی از شرکت‌ها مانند زوم، نتفلیکس و دومینو همه در ماه مارس ۲۰۲۰ افزایش قابل توجهی در شاخص قیمت سهام خود داشتند. به عبارتی می‌توان گفت این بحران بسیاری از صنایع را به سمت سازگاری و تنظیم سریع سوق داده است. به عنوان مثال اکثر مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شده اما به صورت آنلاین فعالیت خود را ادامه داده‌اند، به این معنی که بخش آموزش تاثیر نسبتاً کمی از همه‌گیری کووید ۱۹ را تجربه کرده است. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که با گسترش پیشنهادهای آنلاین موسسات آموزشی، یادگیری آنلاین به عنوان «امر عادی جدید» خواهد شد. از سوی دیگر، صنعت املاک و مستغلات تجاری به‌طور قابل توجهی تحت تاثیر «قفل شدن» این بازار قرار گرفته است. اپراتورها با ارائه تورهای مجازی برای کمک به شرکت‌ها در جمع‌آوری اطلاعات و برنامه‌ریزی مراحل بعدی برای از بین رفتن محدودیت‌ها، به سرعت نسبت به جبران این مساله و خسارات وارده واکنش نشان می‌دهند.
با ایجاد محدودیت و منزوی شدن هر کشور و کاهش تقاضا در کمترین زمان، خدمات غذایی، مانند رستوران‌ها و مراکز تفریحی، همچنین هتل‌ها و بخش‌های حمل‌ونقل به احتمال زیاد مهم‌ترین تاثیر را از همه‌گیری کووید ۱۹ گرفته‌اند و در نتیجه تاثیر بسزایی بر بهره‌وری و تولید کل خواهند داشت که به کاهش بهره‌وری اقتصادی یا GVA منجر می‌شود. از سوی دیگر، بخش‌های آموزش و خدمات کمتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند، زیرا فعالیت آنها هنوز هم تا حد زیادی از راه دور ادامه دارد. به دلیل تقاضای زیاد برای خدمات، بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی و بخش‌های مدیریت عمومی هر دو احتمالاً افزایش GVA دارند. حتی پس از برداشته شدن ممنوعیت‌های تردد و مسافرت، به احتمال زیاد از فضاهای شلوغ مانند مراکز خرید، سینما، بازارها و استادیوم‌های ورزشی به‌طور مکرر بازدید نخواهد شد. همچنین مسافرت‌های غیرضروری کمتر خواهد بود و افراد کمتری تمایل به اقامت در هتل‌ها دارند. این به این معنی است که بخش‌های مربوط به سرگرمی، تفریح و گردشگری بسیار کندتر از دیگر بخش‌ها به شرایط قبل از همه‌گیری کووید ۱۹ برخواهند گشت.
در ادامه به شرایط صنایع آسیب‌پذیر بعد از همه‌گیری کووید ۱۹ اشاره خواهد شد و اصناف با شدت تاثیرپذیری بالا بررسی می‌شوند. در پایان راهکارهای احتمالی برای بازسازی این صنایع بیان می‌شود.
صنایع آسیب‌پذیر
پس از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸، شرکت‌های بزرگ‌تر به‌طور متوسط هر چهار سال به سهم خود در تولید ناخالص داخلی کمک کرده‌اند، در حالی که شرکت‌های کوچک‌تر به‌طور متوسط در شش سال این کار را انجام دادند. مدت زمان رکود اقتصادی به هر دو آسیب‌پذیری اقتصادی در برابر کووید ۱۹ بستگی دارد.
پاسخ و چشم‌انداز اقتصاد کلان غالباً در صنایع مربوطه نمایان است. در کل مشاغل، تحت دو سناریویی که موسسه جهانی مک کینزی و اقتصاد آکسفورد مدل‌سازی کرده‌اند و بیش از نیمی از مدیران جهانی آن را مورد بررسی قرار داده‌اند، بیشترین احتمال رخداد را دارد (نمودار ۱).
در سناریوی اول بازسازی ممکن است کمتر از پنج سال طول بکشد و در سناریوی دوم در میان مشاغل کوچک، بهبود دوباره احتمال دارد که بیشتر از پنج سال طول بکشد یا حتی ممکن است برخی مشاغل دیگر هرگز نتوانند شروع به فعالیت کنند.
در نمودار ۱ که موسسه مک کینزی در سال ۲۰۲۰ منتشر کرده است، نقطه سیاه‌رنگ مربوط به سناریوی دوم (ریکاوری خاموش) و نقطه سفید مربوط به سناریوی اول (حل بحران کرونا) است. در هر دو سناریو، حداقل زمان لازم برای صنایع مربوط به هنر، سرگرمی و تفریح برای بازیابی خود نسبت به شرایط قبل از همه‌گیری، بیش از چهار سال است و این موضوع فارغ از این نکته است که اندازه شرکت چقدر است. این صنایع به صورت کلی تا آن زمان همراه با ضرر و زیان خواهند بود. در رتبه دوم نیز صنایع خدمات تغذیه و اسکان (مانند رستوران‌ها و هتل‌ها) هستند که حداقل به سه تا پنج سال برای بازیابی خود نیاز دارند. رتبه سوم نیز متعلق به خدمات آموزشی است. در این میان صنایع معدن، نفت و گاز نیز به زمانی در حدود چهار سال برای بازیابی خود نیاز دارند اما به دلیل بزرگ‌تر بودن شرکت‌های مربوطه و دیربازده بودن و سرمایه در گردش آنها در رتبه هفتم این جدول قرار گرفته‌اند.
به عقیده آندره دوآ، پژوهشگر ارشد موسسه مک‌کینزی ماهیت منحصربه‌فرد بحران کووید ۱۹ مجموعه جدیدی از چالش‌ها را برای مشاغل کوچک به خصوص در ایالات متحده آمریکا ایجاد می‌کند، زیرا آنها طبیعتاً به سمت بهبود و ریکاوری خود پیش می‌روند. به دلیل محدودیت‌های بهداشتی و ایمنی، بسیاری از آنها با تقاضای خاموش، انتظارات جدید مشتری و چالش‌های عملیاتی روبه‌رو هستند. در واقع ریکاوری به زمان زیادی نیاز دارد.
بسیاری از مشاغل کوچک برای ادامه حیات خود نیاز به ایجاد تغییرات شدید دارند. البته در موضوعات فراوانی در حال حاضر با اکثر مشاغل بزرگ یکسان هستند: حفاظت از سلامتی و ایمنی کارمندان و مشتریان، تطبیق الگوهای تجاری، سرمایه‌گذاری در فناوری و تنظیم الگوهای کارکنان و شیوه‌های کار. اما مانند حکایت زاغ و کبک جامی که زاغ به تقلید از رقص کبک، راه رفتن خود را نیز فراموش کرد، مشاغل کوچک نیز باید تمام این تغییرات را با هزینه نسبی بیشتر و با سرمایه در گردش کمتر انجام دهند و این در حالی است که این مشاغل با حاشیه کم، فضای کمی برای سرمایه‌گذاری در الگوهای تجاری و فناوری‌های لازم برای ادامه حیات خود دارند و ممکن است کاملاً ورشکسته شوند. برای ادامه حیات این مشاغل، همکاری گسترده در سراسر حوزه اقتصادی لازم است.
بسیاری از مشاغل کوچک در سراسر بخش‌ها با مقاومت مالی کم به بحران کووید ۱۹ دچار شدند. در میان پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی مک‌کینزی در ایالات متحده، نزدیک به یک‌سوم حتی قبل از بحران با ضرر و زیان کار می‌کردند. ترازنامه برای مشاغل کوچک در تولید، خرده‌فروشی و رستوران‌ها نیز انعطاف‌پذیری ندارد، زیرا بخش قابل توجهی از هزینه‌های مشاغل کوچک در این سه بخش نسبتاً ثابت است. به عنوان مثال هزینه‌های اشغال به ویژه برای مشاغل کوچک‌تر که اغلب توان مذاکره مجدد در مورد شرایط اجاره خود را ندارند، بیشتر است. در کنار هزینه‌های ثابت اشغال، خرده‌فروشان کوچک از انعطاف‌پذیری کمتری در مدیریت مقدار قابل توجه نقدینگی که در نگهداری موجودی انبار استفاده می‌شود، برخوردار هستند. رستوران‌ها نیز با چالش‌های حاشیه‌ای روبه‌رو هستند. تغییر به دنیای خارج از رستوران -تحویل یا حمل- احتمالاً با افزایش هزینه‌های بسته‌بندی و جلوگیری از توانایی آنها در فروش اقلام جانبی مانند نوشیدنی‌ها و دسرها، سودآوری آنها را از بین خواهد برد.
تولیدکنندگان کوچکی که سرمایه در گردش آنها در انبارها بیشتر از ۲۰ درصد فروش نیست، هزینه سرویس‌دهی بدهی خود را نیز دارند. آنها تمایل زیادی به تامین مالی سرمایه‌گذاری و نیازهای سرمایه در گردش خود دارند. بررسی مک‌کینزی در ایالات متحده آمریکا از بیش از هزار کسب‌وکار کوچک نشان می‌دهد که هزینه خدمات بدهی جاری آنها به‌طور متوسط ۳۰ درصد درآمد برای تولیدکنندگان کوچک است. از جمله مشاغل مربوط به مهارت‌های حرفه‌ای، علمی و خدمات فنی بسته به تاثیر اقتصادی همه‌گیری کووید ۱۹ ممکن است بازیابی بخش کلی آنها بیش از پنج سال طول بکشد تا به سطح تولید ناخالص داخلی برسد. البته تجربیات این صنایع می‌تواند برای سایر صنایع با شدت سرمایه بالا، مانند حمل‌ونقل، انبارداری یا استخراج منابع طبیعی، قابل استفاده باشد.
پذیرش ضرر یا تغییر الگوی تجاری
اگرچه بیشتر صنایع پس از آنکه همه‌گیری کووید ۱۹ آنها را مجبور به تعطیلی برای مدتی کرد، متضرر شدند، اما برخی دیگر هرگز بهبود نخواهند یافت، یا ممکن است مجبور شوند الگوی تجاری خود را کاملاً بازسازی کرده یا تغییر دهند تا از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه باشد. برای بازندگان بحران کرونا، مدیریت آنها به تلاش حداکثری برای عبور از بحران نیاز دارد. حتی اگر این شرکت‌ها در این امر موفق شوند، بسیاری از آنها آسیب جدی می‌بینند. استراتژی طبیعی در این صنایع معمولاً کاهش هزینه‌ها، عملیات کم‌ریسک و آماده بودن برای بازگشت به محض بهبود شرایط است.
بهبود عملیات و تطبیق الگوهای تجاری می‌تواند به بهبود مشاغل کوچک در بسیاری از صنایع کمک کند. یافتن سرمایه‌گذار و افزایش نقدینگی نیز به نوبه خود برای انجام این کار ممکن است یک محرک محسوب شود. بخش خرده‌فروشی می‌تواند از قراردادهای موقت استفاده کند تا هزینه‌های اضافی را کاهش دهد و ضمناً افزایش تجارت الکترونیکی زمینه بهتری برای بازگشت صنایع ایجاد کرده است. برخی از خرده‌فروشان نیز از ترس کمبودهای احتمالی در آینده، در حال افزایش تقاضای کالاهای غذایی و سایر کالاهای اساسی هستند. با این حال، سایر خرده‌فروشان غیر‌غذایی شاهد افت تجارت خود هستند. برخی از مشتریان با در خانه ماندن احساس امنیت می‌کنند، برخی نگران درآمد خود در آینده هستند و بعضی از مغازه‌ها موظف به تعطیلی موقت هنگام اعمال محدودیت هستند. خرده‌فروشی‌های زنجیره‌ای که فروشگاه‌های آنلاین ندارند، شدیدترین ضررها را متحمل شدند. خرده‌فروشان عموماً تحت تاثیر محدودیت‌های ظرفیت حمل‌ونقل کالا بین چین و اروپا قرار گرفته‌اند. خریداران، خرید اقلام بزرگ‌تر و کالاهای لوکس را به تاخیر می‌اندازند تا اینکه فروشگاه‌ها دوباره به روال معمول خود و فروش قبل از همه‌گیری برگردند.
موسسه «گوبانکینگ ریت» بررسی کرد که کدام کسب‌وکارها بیشترین آسیب را دیده‌اند و آیا گزینه احیای مجدد در آینده وجود دارد یا خیر؟ در ادامه به برخی از این کسب‌وکارها اشاره می‌شود.
هتل‌ها
به دلیل کمبود آشکار سفر، میزان درآمد هتل‌ها و تجارت آنها به شکل قابل توجهی کاهش یافت. در طول سال ۲۰۲۰، هتل‌ها نرخ متوسط اشغال ۴۴ درصد داشته‌اند.
با وجود این برخی از هتل‌ها از اتاق‌های خالی استفاده خوبی کردند. در نیویورک، ۱۲۰۰ اتاق هتل برای آزمایش و ردیابی کووید ۱۹ در تابستان ۲۰۲۰ مورد استفاده قرار گرفت. اکنون با اینکه واکسن‌ها به‌طور گسترده‌تری در دسترس هستند، ولی باز هم هتل‌ها تخفیف‌های قابل توجهی برای جذب و کسب مجدد تجارت خود ارائه می‌دهند.
خطوط هوایی
شرکت‌های هواپیمایی در سال ۲۰۲۰ متحمل خسارات زیادی شدند. صنعت هواپیمایی جهانی گفته بود که به ۲۰۰ میلیارد دلار کمک اضطراری نیاز دارد و بوئینگ خواستار ۶۰ میلیارد دلار کمک به تولیدکنندگان هوافضا شد. زیرا صنعت مسافرت بین‌المللی خسارات زیادی را متحمل شد. هواپیمایی نروژ ۸۵ درصد از مسیرهای خود را کاهش داده و ۹۰ درصد از کارکنان خود را اخراج کرده بود. ویرجین آتلانتیک نیز ۸۵ درصد ناوگان هوایی خود را در ماه آوریل ۲۰۲۰ پارک کرد. شرکت‌های هواپیمایی مسافربری ایالات متحده متحمل خسارت ۳۵ میلیارددلاری شدند. تقاضا برای فضای بار هواپیمایی در سال ۲۰۲۰ در بالاترین حد خود قرار داشت. با وجود این، حتی با معاملات حمل بار، کارشناسان تخمین می‌زنند که سال‌ها طول می‌کشد تا خطوط هوایی بهبود پیدا کرده و خسارت وارده را جبران کنند.
رستوران‌ها و بارها
طبق گفته انجمن ملی رستوران‌های ایالات متحده، رستوران‌ها ۲۴۰ میلیارد دلار زیر قیمت فروش پیش‌بینی‌شده برای سال ۲۰۲۰ درآمد کسب کرده‌اند. این انجمن همچنین گزارش داده است که بیش از ۱۱۰ هزار بار و رستوران در سال گذشته بسته شده‌اند. گرچه دولت به حفظ برخی از مشاغل کمک کرد و رستوران‌های بیشتری با محدودیت‌های موجود شروع به بازگشایی کردند.
ورزش‌ها
از دست دادن مکان‌های حرفه‌ای ورزشی، ۳/ ۱ میلیارد شغل و ۶/ ۲۸ میلیارد دلار خسارت داشت. رویدادهای ورزشی لغو‌شده نیز باعث ایجاد یک اثر موج‌دار و ممتد می‌شود که به فروش رستوران‌ها و هتل‌های ورزشی آسیب می‌رساند. تیم‌ها بدون هوادار و در استادیوم‌هایی با صندلی‌های خالی بازی می‌کردند. اگرچه اکنون برخی از استادیوم‌ها شروع به بازگشت هواداران با ظرفیت محدود کرده‌اند، اما این خسارت برای جبران نیازمند گذشت چندین سال از بهبود شرایط همه‌گیری کووید ۱۹ است.
صنعت نمایش و سینما
درآمد گیشه در سال ۲۰۲۰ در ایالات متحده، در حدود ۱۳ میلیارد دلار کاهش یافت و صنعت فیلم حدود ۳۲ میلیارد دلار ضرر کرد. استودیوهایی که فیلم‌ها را برای اکران در سال ۲۰۲۱ به عقب راندند، بازاریابی خود را نیز از دست دادند، زیرا مجبور بودند برای دو دوره تبلیغاتی بودجه در نظر بگیرند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در آینده استودیوهای بیشتری مستقیماً به سرویس‌های استریم منتقل خواهند شد. در مورد سالن‌ها، ممکن است پیشنهادهای آنها برای جلب مخاطبان بیشتر گسترش یابد. ممکن است نمایش‌های بیشتری یا اپیزودهای بسیار ویژه‌ای از نمایش‌های تلویزیونی را در پخش خانگی مشاهده کنیم.
اجراهای زنده
تعطیلی تئاترها برای نمایش، نمایش‌های موزیکال و سایر رویدادهای زنده باعث افت ۵۴درصدی درآمد در سال ۲۰۲۰ شد. سازمان‌های هنری با برگزاری رویدادهای مجازی، برگزاری برنامه‌هایی در فضای باز یا قرار دادن مجدد صندلی‌های خود برای مطابقت با مقررات فاصله اجتماعی سازگار شده‌اند. عوامل صحنه با اجرای آزمایش کووید ۱۹ صف‌آرایی شده یا با نگه داشتن مجریان در پشت پرده برای جلوگیری از بیماری، شروع به بازگشت کردند. اما این تغییر الگو کماکان نیاز به زمان زیادی برای جبران خسارت وارده داشته و فاصله زیادی برای برگشت به درآمد حاصله نسبت به قبل از همه‌گیری دارد.
بانک‌ها، بخش بهداشت، تولید و آموزش
در حالی که افراد و مشاغل برای بازپرداخت وام خود تلاش می‌کنند، بیشتر بانک‌ها ضرر خواهند کرد. اگر اقتصاد جهانی وارد رکود اقتصادی شود، بازار محصولات مالی نیز سقوط خواهد کرد. این بخش‌ها اگر به همان شکل ادامه پیدا کنند احتمالاً با مشکل روبه‌رو می‌شوند. بسیاری از این شرکت‌ها شکست می‌خورند، اگرچه تعداد کمی الگوی کسب‌وکار خود را برای استفاده از فرصت‌های جدید سازگار می‌کنند. در برخی موارد، این یک پایه محکم برای ادامه موفقیت ایجاد می‌کند.
