زمینه سازی برای توسعه فناوری‌های صنعت برق
صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در اجرای اصل ۱۲۳ و نیز اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، در سال ۱۳۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در همان سال برای اجرا به دولت ابلاغ شد و هیات وزیران نیز آیین‌نامه اجرایی این قانون را در اواسط سال ۱۳۹۱ تصویب کرد. در ادامه و با تصویب قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و اصلاح قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، دولت مجاز شد در تاسیس صندوق‌های غیردولتی پژوهشی و فناوری مشارکت کند.
بر اساس این قانون صندوق‌های پژوهش و فناوری با استفاده از وجوه اداره شده دستگاه‌های اجرایی و سود تسهیلات مالی، برای تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، کاربردی کردن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره‌ایده، محصول، بازار از شرکت‌های دانش‌بنیان پشتیبانی و حمایت می‌کنند و با ارائه خدمات مالی و اعتباری از جمله تسهیلات و مشارکت، زمینه سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی و حمایت کمی و کیفی از فعالیت‌های فناورانه را فراهم می‌آورند.
صندوق‌های پژوهش و فناوری نهادهای مالی حوزه علم و فناوری و زیست بوم کارآفرینی هستند و مکلفند مشکلاتی که برای تامین مالی از طریق نظام بانکی وجود دارد را تسهیل و برطرف کنند و خدمات ارزان‌تری به فعالان این حوزه بدهند. با توجه به سرمایه خود و ظرفیت‌های مالی معاونت علمی و صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جهموری امکان دستیابی فناوران به منابع مالی سریع و ارزان قیمت با روش‌های متنوع و منعطف و با پوشش ریسک‌های لازم را فراهم می‌کنند.
این صندوق‌ها تسهیلات می‌دهند، ضمانتنامه صادر می‌کنند و علاوه بر آن در سرمایه‌گذاری‌های جسورانه مشارکت می‌کنند. تسهیلات ارزان‌تر و صدور ضمانتنامه با شرایط سهل‌تر از بانک‌های تجاری از ویژگی‌های صندوق‌های پژوهش و فناوری است. تاکنون بیش از ۸۶۰۰ میلیارد تومان از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های پژوهش و فناوری کشور انواع تسهیلات به طرح‌های فناورانه اعطا شده و حدود ۳۵۰۰ میلیارد تومان نیز انواع ضمانتنامه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور صادر شده است.
اما اقتصاد دانش‌بنیان، در صنعت برق که صنعتی زیرساختی با فناوری‌های نوین و پیشرفته به شمار می‌رود و در سال‌های اخیر همواره پرچمدار توسعه در کشور بوده، اهمیت دوچندان می‌باید. نوآوری و فناوری در صنعت برق می‌تواند زمینه‌ساز گسترش و به‌کارگیری محصولات و خدمات دانش‌بنیان در این صنعت و البته تمامی صنایع کشور باشد. با بومی‌سازی دانش فنی و افزایش عمق ساخت داخل تجهیزات صنعت برق، ضمن کاهش وابستگی به واردات، توسعه صادرات تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی صنعت برق به کشورهای همسایه و سایر کشورهای هدف صادراتی فراهم می‌شود.
در همین راستا صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی به عنوان یک نهاد مالی تخصصی با هدف کمک به توسعه و ارتقای پژوهش و فناوری در این حوزه و در راستای برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (توسعه و کاربست علم و فناوری و انرژی) و ماده ۴۴ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، در ۱۳۹۳ به ثبت رسیده و فعالیت رسمی خود را آغاز کرده و اکنون تحت نظارت صندوق نوآوری و شکوفایی فعالیت می‌کند.
تامین سرمایه ریسک‌پذیر و سرمایه‌گذاری در طرح‌های فناورانه صنعت برق و انرژی، اعطای انواع تسهیلات برای اجرای طرح‌های پژوهشی و فناورانه صنعت برق و انرژی، صدور ضمانتنامه بابت طرح‌های پژوهشی، فناوری صنعت برق، مشارکت و سرمایه‌گذاری در طراحی و ساخت تجهیزات مرتبط با حوزه تولید، انتقال و توزیع و پوشش ریسک تجاری‌سازی محصول یا خدمات منتج از پژوهش‌های صنعت برق از اهم خدمات صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی به شمار می‌رود.
با کسب مجوز دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مشارکت در طرح‌های کلان و ملی کشور با مشارکت صندوق نوآوری به‌صورت هم‌سرمایه‌گذاری به خدمات این صندوق اضافه شده است. امضای تفاهم‌نامه همکاری با معاونت علمی ریاست جمهوری برای گسترش خدمات و حمایت‌ها به شرکت‌های غیردانش‌بنیان صنعت برق از دیگر اقدامات اخیر صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی است.
صندوق برق و انرژی تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد تومان در طرح‌های فناورانه صنعت برق مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر کرده و انواع تسهیلات ارزان‌قیمت شامل نمونه‌سازی، تولید صنعتی، سرمایه در گردش، لیزینگ و استصناع و تست و آزمون به فعالان صنعت برق اعطا کرده است. همچنین از سوی صندوق برق و انرژی بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان انواع ضمانتنامه شامل شرکت در مناقصه و مزایده، حسن انجام کار، حسن انجام تعهدات و پیش‌پرداخت برای سازندگان و پیمانکاران این حوزه صادر شده است.
صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی ایفای نقش به عنوان یک نهاد مالی و پشتیبانی تاثیرگذار در زیست بوم فناوری نیرو از طریق ارتقا ظرفیت‌های اجرایی و عملیاتی صندوق و تحقق به‌هنگام اولویت‌های راهبردی صنعت برق در تامین مالی طرح‌ها را هدفگذاری کرده و برای تحقق اهداف خود ارتقای سطح ارتباطات و توسعه همکاری‌ها با ذینفعان کلیدی، تنوع بخشی و بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر و اجرای روش‌های خلاقانه برای شناسایی، جذب و پذیرش‌ایده‌های متنوع فناورانه برای سرمایه‌گذاری را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین متناسب‌‌سازی خدمات صندوق با نیازهای زیست بوم پژوهش و فناوری صنعت برق و نیرو، توسعه ابزارهای پوشش ریسک برای جذب سرمایه‌گذاران خصوصی و جلب مشارکت نظام بانکی برای حضور موثر در عرصه سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر این حوزه از دیگر برنامه‌های صندوق پژوهش و فناوری برق و انرژی است.
اکنون که صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی به عنوان کارگزار تخصصی حوزه برق و انرژی از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی ریاست جهموری برای تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان شناخته شده و خدمات تخصصی این بخش مهم از اقتصاد کشور را ارائه می‌کند، امید می‌رود با تعامل و همکاری هرچه بیشتر ذینفعان کلیدی این حوزه، زمینه برخورداری هر چه بیشتر شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان صنعت برق کشور از تسهیلات و خدمات این صندوق فراهم شود و به تبع آن اثربخشی بیشتر سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در این صنعت زیرساختی را شاهد باشیم.
