پتروشیمی ایلام پیشرو در جهش تولید
۱- تاریخچه:
با احداث پالایشگاه گاز ایلام به منظور پالایش گاز میادین گازی تنگ بیجار و کمان کوه واقع در استان ایلام, طرح مجتمع پتروشیمی ایلام جهت استفاده از محصولات اتان و C۳+ و C۵+ این پالایشگاه, پس از مطالعات اقتصادی در نهصد و چهل و هفتمین جلسه هیئت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی در تاریخ ۱۳۸۱/۰۴/۱۸ مورد تصویب قرار گرفت و متعاقباً در تاریخ ۱۳۸۱/ ۰۶/ ۱۰ در شورای عالی اقتصاد به تصویب رسید. از این رو شرکت پتروشیمی ایلام در تاریخ ۱۳۸۲/۰۴/۱۵ تأسیس و مراحل احداث مجتمع، در زمینی به وسعت ۱۲۰ هکتار در بخش چوار به فاصله ۱۸ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایلام آغاز گردید.
۲- فرآیند تولید در پتروشیمی ایلام:
۲-۱ دریافت ۳ خوراک از طریق خطوط لوله مجزا از پالایشگاه گاز ایلام شیرین سازی ۲ خوراک (C۳ و C۵) در واحد SRU و تزریق آنها به همراه خوراک اتان به واحد الفین
۲-۲ تولید اتیلن در واحد واحد الفین جهت تامین خوراک واحد پلی اتیلن سنگین
۲-۳ تولید محصولات جانبی با ارزش نظیر پروپیلن، بنزین پیرولیز، سوخت مایع و اتیلن مازاد بر مصرف در واحد الفین
۲-۴ تولید محصول پلی اتیلن سنگین با دریافت خوراک از واحد الفین
۲-۵ فروش محصولات در بازارهای داخلی و خارجی
در کل می توان فلسفه پتروشیمی ایلام را تبدیل خوراک های خام پالایشگاه گاز به محصولات باارزش افزوده بالا و استراژیک تعریف کرد.
۳- فازهای پتروشیمی ایلام :
۳-۱ فاز اول : شامل واحد پلی اتیلن سنگین ، یوتیلیتی و آفسایت ،برق و بخار می باشد که عملیات اجرایی آن به اتمام رسیده که به دلیل عدم تامین خوراک از محل فاز دوم مجتمع ( پروژه های الفین و شیرین سازی خوراک) با احداث یک خط لوله ۱۰ اینچی به طول ۱۳۲ کیلومتر با استفاده از اتیلن موجود در خط اتیلن غرب در آبان ماه ۱۳۹۲ در مدار تولید قرار گرفته است . این فاز در اردیبهشت ماه ۹۳ توسط جناب اقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم افتتاح رسمی گردید. این فاز ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن پلی اتیلن سنگین در سال را دارا می باشد .
۳-۲ فاز دوم : شامل پروژه های الفین وسولفورزدایی خوراک و هیدروژن می باشد. واحد شیرین سازی خوراک C۳+و C۵+را به صورت ترش از پالایشگاه گاز ایلام دریافت نموده و شیرین سازی می نماید، این خوراک شیرین سازی شده به همراه اتان تولیدی از پالایشگاه گاز ایلام به واحد الفین ارسال می گردد و تبدیل به محصولاتی از قبیل اتیلن، پروپیلن گرید شیمیایی و پلیمری، بنزین پیرولیز و هیدروژن می گردد. پروژه های سولفورزدایی و هیدروژن راه اندازی شده اند و انشالله با راه اندازی واحد الفین زنجیره تولید در پتروشیمی ایلام تکمیل خواهد گردید.
۴- واحد الفین:
واحدهای مجتمع پتروشیمی مانند زنجیر به هم متصل بوده و با نبود هرکدام از آنها زنجیره تولید قطع می گردد لذا می توان گفت که تمامی واحدها از اهمیت بسیار بالایی برای استمرار تولید برخوردار هستند. اما از لحاظ حجم فعالیت های اجرایی، پیچیدگی تکنولوژی، هزینه های مالی انجام شده می توان گفت پروژه الفین از جایگاه بسیار بالاتری برخوردار بوده و قابل قیاس با سایر واحدها نمی باشد. هدف اصلی از احداث این واحد تولید اتیلن و قطع وابستگی به خط اتیلن غرب می باشد. با بهره برداری کامل از این واحد نه تنها نیاز مجتمع به اتیلن برآورده می گردد بلکه حتی می توانیم اتیلن مازاد را به خط اتیلن غرب تزریق نماییم و یا حتی به فکر احداث یک واحد پلی اتیلنی دیگر باشیم.اما در کنار این هدف اصلی، اهمیت واحد، تولید محصولات بسیار ارزشمند و با ارزش افزوده نظیر پروپیلن، بنزین پیرولیز و سوخت مایع می باشد که ارزش افزوده بسیار بالایی تولید می کند.
۵- پتروشیمی ایلام تعریف واقعی یک مجتمع کامل پتروشیمی:
پتروشیمی ایلام را می توان جزء معدود مجتمع های کامل پتروشیمی ایران دانست و دلایل آن هم به شرح ذیل است:
۶-۱ خوراک این مجتمع به صورت انحصاری از طریق پالایشگاه گاز ایلام در فاصله بسیار نزدیکی تامین می گردد.
۶-۲ سرویس های جانبی آن ( نظیر انواع آبهای صنعتی، بخار، انواع هوای صنعتی، هیدروژن، نیتروژن و ... )در داخل مجتمع احداث و به هیچ جای دیگری واسطه نیست.
۶-۳ دارای نیروگاه برق است و علاوه بر تامین نیاز برق خود در فصول گرم سال به شبکه برق استان نیز کمک می کند.
۶-۴ دارای واحدهای فرآیندی نظیر الفین، شیرین سازی خوراک و پلی اتیلن سنگین می باشد.
۶-۵ دارای سبد متنوع محصولات
۶- پتروشیمی ایلام در سال جهش تولید:
شاید بتوان پتروشیمی ایلام را مصداق واقعی لبیک به فرمایشات مقام معظم رهبری در نامیدن امسال به اسم سال جهش تولید دانست، زیرا باید اشاره کنیم که فاز اول پتروشیمی ایلام همواره به دلیل مشکلات مربوط به کمبود تخصیص خوراک از محل خط اتیلن غرب همواره با حدود نصف ظرفیت در مدار تولید قرار داشته است این در حالی است که انشالله امسال با بهره برداری از واحد الفین ایلام نه تنها اتیلن مورد نیاز ظرفیت کامل واحد پلی اتیلن سنگین تامین می گردد بلکه با تولید محصولات جانبی بسیار با ارزش نظیر پروپیلن، بنزین پیرولیز، سوخت مایع ، هیدروژن و ... سبد محصولات پتروشیمی ایلام بسیار متنوع تر خواهد شد.
۷- نتایج حاصل از بهره برداری فاز دوم :
۱- جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی ناشی از سوخت اتان در فلر پالایشگاه گاز استان و حمل میعانات گازی با تانکر در جاده های استان.
۲- جلوگیری از سوخت خوراک پتروشیمی در فلر پالایشگاه و تبدیل آن به محصول با ارزش افزوده بسیار بالا.
۳- قطع وابستگی مجتمع پتروشیمی ایلام به اتیلن موجود در خط اتیلن غرب.
۴- ایجاد فرصت احداث واحدهای صنایع پایین دستی.
۵- تولید محصولات صادراتی
۶- ایجاد اشتغال پایدار در استان.
۷- محرومیت زدایی از منطقه.