اتکا به توان مردم
بخش تعاون در استان فارس چه عملکردی داشت؟
در واقع، افراد ممکن است به صورت انفرادی نتوانند کار اقتصادی را به ثمر برسانند، اما با محوریت بخش تعاون و در کنار هم قرار گرفتن، میتوانند سرمایهگذاری داشته باشند که اتفاقاً سودآور هم باشد. در قانون اساسی نیز، یکی از مسائل مهم توجه به بخش تعاون بوده و یکی از نگاههای خوب و هوشمندانه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را به صراحت میتوان همین بخش دانست که به نوعی یک برازندگی در این زمینه ایجاد کرده و همزمان به دنبال رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی است؛ بنابراین برای اینکه بتوانیم به این اسناد بالادستی پایبند باشیم، باید قوانین و مقرراتی داشته باشیم که از این بخش حمایت جدیتر و اساسیتری انجام دهند. نکته حائز اهمیت آن است که اگر ما در بخش تقنینی، قوانینی غیرقابل تفسیر، جامع، مانع، کافی و وافی در اختیار داشته باشیم، خواهیم توانست در وضعیت موجود نیز با استفاده از بخش تعاون کشور، شاهد رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار و موثر باشیم. در این میان البته توجه به وضعیت موجود کشور و بهخصوص استانهای این مرز و بوم نیز نکته مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد. بر این اساس، استان فارس در شش سال متوالی توانسته مقام اول کشور را در تشکیل تعاونیها به دست آورد و البته این تعاونیها نمیتوانند شکل بگیرند مگر اینکه بتوانیم افراد را با مکانیسمهای انگیزشی دور هم جمع کرده و روحیه مشارکتپذیری آنها را تقویت کنیم؛ به این معنا که انگیزه لازم را به آنها بدهیم که در کنار هم قرار گرفته و یک کار اقتصادی را به ثمر برسانند.
در این زمینه با توجه به تلاشی که از سوی مسوولان صورت گرفته، توانستیم در کنار روحیه مشارکتپذیری مردم استان فارس این مهم را محقق کنیم؛ کما اینکه استان فارس در سال ۸۹، نرخ بیکاری ۵/ ۲۰درصدی را تجربه کرده و رتبه ۳۰ کشور در این حوزه را در اختیار گرفت؛ اما در سال ۹۸ در بین استانهای کشور، رتبه سوم را کسب کرده و به صورت مستمر، شاخصهای اقتصادی به نسبت اشتغال مثل نرخ بیکاری و فضای کسبوکار در این استان، بهبود مستمر را تجربه کرده است. یکی از کارهایی که در این رابطه باید برای افزایش اقبال مردم به بخش تعاون صورت گیرد، آن است که عملکرد تعاونیها به صورت مرتب پایش شود و بخشی از آن به حوزه تقنینی برمیگردد که باید از نمایندگان مجلس نیز تقاضا کرد همانند نگاهی که مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) به بخش تعاون دارند، به این بخش نیز نگاه ویژه در قانونگذاری صورت گیرد؛ به نحوی که برای کسانی که تعاونی تشکیل داده و در قالب آن فعالیت اقتصادی انجام میدهند، حمایتهای مناسبی در نظر گرفته شود تا علاوه بر مساعدتهای مالی، حقوقی و فنی در بخش نظارتی نیز اختیارات حاکمیتی در این رابطه تقویت شود.
در کنار این موضوع، به نظر میرسد خود مردم نیز نقش مهمی در ارتقای سطح اقتصادی تعاونیها دارند، به این معنا که چون حاکمیت در ساختار درونی تعاونیها دخالت ندارد، پس خود تعاونیها باید مدیرعامل، اعضای هیاتمدیره و حتی بازرس خوبی را انتخاب کنند تا موفقیت بیشتری حاصل شود؛ اما این مساله نیاز به آموزش مسائل فنی، مالی، اداری و حقوقی در سطح استانها دارد که ما در استان فارس این موضوع را دنبال کرده و در این رابطه، با توجه به اولویتهایی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بهخصوص در حوزه معاونت تعاون شکل داده، تلاش شده با امضای تفاهمنامه با استانداران، در بخش آموزشی نیز بتوانیم با استفاده از ظرفیتهای موجود، سرمایه اجتماعی بخش تعاون را بالاتر برده و کیفیت کارهای آنها را بهبود بخشیم. یکی از کارهای دیگری که در دستور کار قرار گرفته، نظارت جدی بر عملکرد تعاونیها به ویژه تعاونیهای مسکن بوده است، به طریقی که تعداد زیادی از هیاتمدیرههای دچار مشکل را که امکان اصلاح کار را نداشتهاند، بررسی کرده و بسیاری از دغدغههای اعضا را با کمک خود آنها کاهش داده و احقاق حق لازم را صورت دادهایم.
همچنین در بخش بانوان، تعاونیهای فراگیر ملی، اتحادیههای تخصصی، تعاونیهای دانشبنیان، مشاغل خانگی و شرکتهای تعاونی توسعه و عمران شهرستانی نیز ورود کرده و زمینهای را مهیا کردهایم که استان فارس، مقام اول کشور را در اختیار بگیرد. در کنار اینها فعالیتهایی نیز در بخش توسعهای تعریف شده است که بر اساس آن، در بخش توسعهای نیز تلاش شده تا در حوزه کارورزی و در قالب طرح ملی اشتغال فارغالتحصیلان در تعاونیها باز هم بتوانیم مقام اول کشور را نصیب استان فارس کنیم. هماکنون ۱۳ تعاونی از اعتبارات اشتغال فراگیر بهرهبرداری کردهاند و ۴۹ تعاونی نیز در استان، از طرح اشتغال روستایی بهرهمند شدهاند؛ ضمن اینکه در تشکیل تعاونیهای روستا-تعاون نیز مقام اول کشور را داریم که این ظرفیتها به همراه کارهای نظارتی و آموزشی باعث شده است بتوانیم شاهد تولید ثروت بیشتری توسط افرادی باشیم که ممکن است سرمایه کمتری داشته باشند.
در نهایت، اگر در زمینههای مختلف در بخش تقنینی عملکرد بهتری داشته و به ویژه نیروهای ویژهای را به بخش تعاون کشور اضافه کنیم، اتفاقات مثبتی رقم خواهد خورد که در این میان به نظر میرسد رمز موفقیت استان فارس همواره تلاش، تلاش و تلاش بوده است؛ به نحوی که سعی شده با استفاده از ظرفیتهای موجود بتوان موفقیت بیشتری را کسب کرد. ما با تمام دهداران، بخشداران، فرمانداران و بخشهای اجرایی تلاش کردیم که در جایجای استان حضور داشته باشیم؛ چراکه نمیتوان بیش از ۵۰۰ تعاونی روستایی تشکیل داد و تلاش همگانی، اعتمادسازی و ایجاد انگیزه را نادیده گرفت؛ پس این فاکتورها باید در کنار هم قرار گیرند و کار را پیش ببرند؛ البته شکستهایی هم ممکن است وجود داشته باشد؛ اما با توجه به اینکه مردم فارس روحیه مشارکتپذیری بسیار بالایی دارند، این روحیه به پیشبرد اهداف خیلی کمک کرده و موفقیت حاصل شده است. ما با بسیج سازندگی، بهزیستی و سایر بخشها تفاهمنامه داشته و از ظرفیتها بهرهبرداری کردهایم. زمانی که تعاونی روستایی تشکیل شد، خبری از اعتبارات اشتغالزایی روستایی نبود، اما از روزی که تلاش کردیم این تعاونیها شکل گیرند، این حرکت پرقدرت پیش رفته و یکی از دلایلی که ما در بخش تعداد تعاونیها و اشتغال روستایی موفق شدهایم، این بود که تعاونیهای فارس آماده کار بودند.
به هر حال، اصل تعاون این است که ما تعداد افراد بسیار زیادی را بتوانیم در قالب یک کار اقتصادی منسجم کرده و اهداف را به ثمر برسانیم؛ اما نیازمند حمایتهای قوانینی هستیم که به نوعی صیانت از سرمایه مردم را صورت میدهد و در عین حال، انگیزه لازم را برای بخش تعاون کشور ایجاد میکند که همه در کنار تعاون قرار گیرند. پس هر جا که مردم خود وارد شده و با سرمایههای خود به عرصه اقتصاد ورود میکنند، حرکت عظیمی شکل میگیرد که نیازمند هدایت به منظور سودآوری بیشتر و آبادی ایران اسلامی است.