توسعه ساخت نیروگاه‌ها
مجموعه برق حرارتی در سال جهش تولید چه دستاوردهایی داشته است؟
این مجموعه هم اکنون با ۹۴ نیروگاه دولتی و خصوصی حدود ۹۲ درصد برق مورد نیاز سالیانه کشور را تامین می‌کند و استمراربخشی به تولید پایدار در این مجموعه با توجه به نیاز روزافزون مشترکان جدید صنعت برق از برنامههای جدی این مجموعه مادرتخصصی بوده است. طبق ارزیابی‌ها سالیانه حدود یک میلیون مشترک جدید به صنعت برق ایران افزوده می‌شود که با توجه به سهم ۹۲ درصدی نیروگاه‌های حرارتی در سبد تولید برق کشور، این واحدها نقش بسیار مهمی برای تامین انرژی مورد نیاز مشترکان به ویژه در ایام پیک مصرف تابستان بر عهده دارند. بدین منظور تا پایان شهریورماه امسال یک هزار و ۲۰۰ مگاوات به ظرفیت موجود نیروگاه‌های حرارتی کشور افزوده خواهد شد که براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته ۶۰۰ مگاوات از این ظرفیت جدید در تیرماه و ۶۰۰ مگاوات باقی مانده در مرداد و شهریور وارد مدار خواهد شد. به طور کلی در سال جهش تولید بیش از سه هزار مگاوات نیروگاه جدید در قالب پویش #هرهفته_الف_ب_ایران به بهره‌برداری خواهد رسید.
آغاز عملیات ساخت نخستین نیروگاه ملی
یکی دیگر از برنامههای مهم مجموعه برق حرارتی در سال جهش تولید، آغاز عملیات ساخت نخستین نیروگاه ملی با راندمان ۶۰ درصد خواهد بود. در سال گذشته طرح نیروگاه ملی با واحدهای پیشرفته ساخت داخل منطبق با شرایط اقلیمی نقاط مختلف کشور و با هدف افزایش توان و راندمان، انطباق با شرایط زیست‌محیطی، کاهش مصرف آب، کنترل آلاینده‌ها، کاهش هزینه‌های احداث و بهبود بازه‌‌های تعمیرات، طی مطالعات و بررسی‌های علمی و کارشناسی طرح‌های ابتکاری (مانند طرح HAS) تهیه شده و اولین نمونه آن هم با استفاده از واحد پیشرفته ساخت داخل MGT۷۵ با راندمان ۶۰ درصد خواهد بود.
توربین گازی MGT۷۵ به عنوان اولین توربین گازی ملی با راندمان بالا طی همکاری مشترک شرکت مادرتخصصی تولید نیروی برق حرارتی، شرکت مپنا و پژوهشگاه نیرو در مرحله طراحی و تولید است.
طبق برنامه‌ریزی‌ها اولین نیروگاه سیکل ترکیبی با استفاده از تکنولوژی توربین‌های گازی راندمان بالای ملی در محل نیروگاه «بویین زهرا» به صورت پایلوت اجرا خواهد شد که براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته بهمن‌ماه امسال کلنگ شروع عملیات اجرایی در محل نیروگاه به زمین زده می‌شود.
نکته قابل توجه اینکه توربین گاز مذکور با ظرفیت ۲۲۰ مگاوات و راندمان ۱/ ۳۹ درصد نسبت به آخرین ویرایش توربین گازی (MGT۷۰۴) سه درصد افزایش راندمان داشته و ۲۸ مگاوات افزایش توان تولید دارد و در حالت سیکل ترکیبی راندمان به ۶۰ درصد می‌رسد.
دستیابی به راندمان ۳۹ درصد
سال گذشته با تلاش‌های صورت گرفته راندمان نیروگاه‌های حرارتی به بیشترین میزان خود در طول تاریخ صنعت برق رسید و برای اولین بار به حدود۵۶/ ۳۸ درصد ارتقا یافت. این موفقیت باعث شد تا راندمان نیروگاه‌های ایران بالاتر از بسیاری از کشورهای پیشرفته در حال توسعه قرار بگیرد و برنامه‌ریزی مناسبی به منظور استمرار این وضعیت در دستور کار قرار بگیرد.
بر همین اساس یکی از برنامههای جدی مجموعه در سال جهش تولید دستیابی به راندمان متوسط ۳۹ درصدی در نیروگاه‌های حرارتی است که برای تحقق این مهم برنامههای متعددی همچون بهره‌برداری از ۹ واحد بخار سیکل ترکیبی به ظرفیت یک هزار و ۴۵۴ مگاوات و افتتاح سه واحد گازی راندمان بالا با ظرفیتی بالغ بر ۹۲۱ مگاوات در دستور کار قرار گرفته است.
یکی از عوامل موثر بر افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی است که با اجرای این مهم راندمان این واحدها از حدود ۳۳ درصد به ۴۷ تا ۵۰ درصد ارتقا پیدا می‌کند و نقش بسزایی در بهینه مصرف کردن سوخت گاز نیروگاه‌ها خواهد داشت. سال گذشته یک‌چهارم برق کشور بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی تولید شده بود. به تعبیری برای نخستین بار در صنعت برق ایران بیش از ۲۵ درصد برق تولیدی نیروگاه‌های کشور در سال ۹۸ توسط بخش بخار واحدهای سیکل ترکیبی، نیروگاه‌های برق آبی، اتمی و انرژی‌های نو بدون استفاده از سوخت یا سوخت اضافی فسیلی انجام گرفته است. در سال گذشته از ۳۱۲.۶۵۸ میلیارد کیلووات ساعت برق تولیدی در کشور حدود ۷۹.۴۵۹ میلیارد کیلووات ساعت آن بدون استفاده از سوخت و یا سوخت اضافی فسیلی بوده است. به تعبیری در سال گذشته یک‌چهارم برق کشور بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی تولید شده است.
مقادیر سال ۹۸ نشان می‌دهد از ۷۹.۴۵۹ میلیارد کیلووات ساعت انرژی تولیدی حدود ۴۱.۹۴ میلیارد کیلووات ساعت آن با تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی و بدون استفاده از سوخت اضافی تولید شده و این به آن معناست که نزدیک به ۱۱ میلیارد مترمکعب گاز در سال گذشته صرفه‌جویی شده است. همچنین ظرفیت فعلی قابل تبدیل به سیکل ترکیبی حدود هفت هزار و ۵۰۰ مگاوات است که این مهم در قالب قراردادهای بیع‌متقابل در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد و با انجام این امر باز هم سالانه ۱۲ میلیارد مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی خواهد شد. همچنین با اجرای این و راندمان ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی کشور به بیش از ۴۲ درصد خواهد رسید و از انتشار حدود ۴۳ میلیون تن گازهای گلخانه‌ای در سال جلوگیری به عمل خواهد آمد.
طبق بررسی‌ها سالانه حدود ۳۶ درصد گاز کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی مصرف می‌شود. بنابراین هر چه بتوانیم با گاز موجود در اختیار و بدون افزایش مصرف سوخت نسبت به سال گذشته توان تولیدی نیروگاه‌ها را افزایش دهیم، طبیعتا این اقدام به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و می‌توان با صادرات مازاد سوخت باقی‌مانده در این بخش برای کشور درآمدزایی ایجاد کرد.
افتتاح نخستین نیروگاه زمین گرمایی ایران
از دیگر برنامههای شرکت تولید نیروی برق حرارتی در سال جهش تولید افتتاح نخستین نیروگاه زمین گرمایی ایران در مشکین‌شهر اردبیل خواهد بود که براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته این نیروگاه پنج مگاواتی اسفندماه امسال به بهره‌برداری می‌رسد. موضوع بازنشسته کردن نیروگاه‌های فرسوده کشور نیز از دیگر برنامههای پیش‌بینی شده در این بخش خواهد بود که در حال حاضر از رده خارج کردن دو نیروگاه در دستور کار قرار گرفته است و امیدواریم امسال برنامه عملیاتی اجرایی آن‌ها در نیروگاه ری و طرشت آغاز شود.
