معجزه برق
محمد بیات از رشد و توسعه صنعت برق با وجود محدودیتها می‌گوید
وضعیت صنعت برق و نیروگاه‌های کشور را در شرایط کنونی چطور ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که شما هم اشاره کردید و بررسی گزارش‌های رسمی نیز نشان می‌دهد، هم‌اکنون نیروگاه‌های برق در کشور از یک‌سو، با مشکلاتی نظیر کمبود نقدینگی به واسطه عدم وصول مطالبات خود از وزارت نیرو، تهیه لوازم یدکی و تصمیمات یک‌طرفه هیات تنظیم بازار برق مواجه هستند و از سوی دیگر عدم افزایش نرخ انرژی و آمادگی نیروگاه‌ها از طرف وزارت نیرو موجب شده که صنعت نیروگاهی کشور، با ورشکستگی روبه‌رو شود و سرمایه‌گذاران جدید، رغبتی به حضور در بازار برق نداشته باشند.
به هر حال صنعت برق اکنون نیاز به این دارد تا برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون این کالای استراتژیک، از این وضعیت خارج شود. شما به عنوان یک کارشناس، چه راهکارهایی برای برون‌رفت از شرایط نامساعد فعلی پیشنهاد می‌کنید؟
مهم‌ترین موضوع تشکیل سازمان رگولاتوری برق و جایگزینی آن با هیات تنظیم بازار برق فعلی است که مواردی همچون تصویب اساسنامه آن در حال پیگیری است. بر این اساس افزایش نرخ خرید برق از نیروگاه‌ها مطابق افزایش نرخ ارز و تورم نیز از جمله مواردی است که حتماً باید اتفاق بیفتد؛ ضمن اینکه بورس انرژی باید به صورت واقعی احیا شود و همه مصرف‌کنندگان عمده بتوانند برق را به نرخ واقعی از بورس انرژی خریداری کنند.
در کنار مشکلاتی که در شبکه برق کشور وجود دارد، راهکارهایی نیز وجود دارد که بتوان این کمبودها را سریع‌تر برطرف کرد. یکی از این موارد، نیروگاه‌های مقیاس کوچک است. در شرایط کنونی این نیروگاه‌ها چه مزایایی دارند؟
نیروگاه‌های مقیاس کوچک یا تولید پراکنده در اکثر کشورهای دنیا همانند آمریکا، آلمان و فرانسه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند؛ چراکه این‌گونه نیروگاه‌ها می‌توانند در محل مصرف، تولید برق را انجام داده و از تلفات شبکه بکاهند؛ ضمن اینکه قابلیت تولید هم‌زمان برق، حرارت و برودت موجب افزایش راندمان به بیش از ۸۵ درصد خواهد شد. علاوه بر آن، خاصیت پدافند غیرعامل بودن این نیروگاه‌ها می‌تواند در شرایط حساس فعلی کشور بسیار کارساز و مهم باشد.
به هر حال نوع حمایت‌های دولتی در این میان بسیار مهم است. آیا حمایت لازم از نیروگاه‌های مقیاس کوچک (chp) در کشور صورت می‌گیرد؟
متاسفانه خیر. به‌رغم کمبود برق در پیک فصل تابستان و کمکی که این نیروگاه‌ها می‌توانند به تامین برق کشور بکنند عملاً حمایتی از سوی وزارت نیرو صورت نمی‌گیرد. در حال حاضر عدم اصلاح نرخ خرید تضمینی برق از این نیروگاه‌ها، عدم تعیین تکلیف این نیروگاه‌ها پس از پنج سال خرید تضمینی و سوق دادن آنها به مصوبه ۳۱۰ هیات تنظیم بازار برق که عملاً این نیروگاه‌ها را به تعطیلی می‌کشاند و مشکلاتی نظیر عدم تطابق ضرایب ساعتی با بند (ت) ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه، فعالان و سرمایه‌گذاران این صنعت را با مشکلات بسیار زیادی مواجه کرده است. بر این اساس، مصوبه ۳۱۰ هیات تنظیم بازار برق موجب شده که پس از پنج سال از احداث نیروگاه‌های مقیاس کوچک، این‌گونه نیروگاه‌ها نتوانند در بازار برق کشور برق تولیدی خود را به فروش برسانند و مجبورند با قیمت بسیار ناچیز (به طور متوسط کمتر از ۴۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت) به فعالیت ادامه دهند که حتی هزینه‌های تولید را نیز شامل نخواهد شد؛ البته این موضوع از سوی انجمن تولید پراکنده در حال پیگیری است و خواستار لغو این مصوبه از طریق دیوان عدالت خواهیم شد. در این میان، جای تعجب است که به‌رغم کمبود برق و نیاز مبرم وزارت نیرو به تامین برق مردم در پیک فصل تابستان هیچ‌گونه حمایتی از سوی وزارتخانه مذکور از این صنعت صورت نمی‌گیرد و حتی صدور مجوز برای احداث این‌گونه نیروگاه‌ها دو سال است که توسط توانیر متوقف شده است.
تغییر تعرفه نیروگاه‌های خودتامین از تعرفه گاز صنعتی به تعرفه نیروگاهی چطور؟ چه مزایا و معایبی دارد؟
این موضوعی بود که همواره انجمن تولید پراکنده برق ایران از سال‌های گذشته پیگیر آن بود و خوشبختانه در مصوبه اخیر ماده ۱۱ بند ت ماده ۴۸ قانون برنامه ششم به‌صراحت عنوان شد که نرخ گاز نیروگاه‌های خودتامین همانند سایر نیروگاه‌ها به‌شرط راندمان بالاتر از ۴۲ درصد نیروگاه، همانند نرخ نیروگاهی سایر نیروگاه‌ها خواهد بود.
در خصوص استخراج ارزهای دیجیتال در کشور طی ماه‌های گذشته مباحث بسیاری مطرح شده و وزارت نیرو، نرخ پیشنهادی به دولت برای تامین برق و راهکارهای موجود ارائه داده است. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
وزارت نیرو به دولت پیشنهاد کرده تا هزینه برق با تعرفه برق صادراتی از تولیدکنندگان ارز دیجیتال گرفته شود که این پیشنهاد تنها در صورت تصویب در هیات‌وزیران قابل‌اجرا خواهد بود و طبق پیش‌بینی، مصرف برق ماینرها در سال جاری به بیش از سه هزار مگاوات خواهد رسید. از طرف دیگر برخی نیروگاه‌ها همانند نیروگاه نیشابور به‌رغم اخذ مجوز صادرات برق برای حدود ۳۰ درصد برق تولیدی خود اجازه‌ای از سوی وزارت نیرو برای صادرات برق ندارند که جای بسی تعجب است. بر این اساس، پیشنهاد می‌شود اکنون‌که قرار است تعرفه برق صادراتی برای ماینرها در نظر گرفته شود نیروگاه‌هایی که دارای پروانه صادرات برق هستند، ولی عملاً اجازه صادرات به آنها داده نشده است، بتوانند قسمتی از برق تولیدی خود را به استخراج‌کنندگان ارزهای دیجیتال در کشور بفروشند ضمن اینکه استفاده از نیروگاه‌های مقیاس کوچک در تامین برق ماینرها یکی از راهکارهای بسیار خوب و به‌صرفه است.
نیروگاه برق تحت مدیریت شما، چه وضعیتی دارد. آیا برای تولید پایدار در پیک فصل تابستان ۹۸ نیروگاه‌های نیشابور و بینالود از آمادگی لازم برخوردار هستند؟
شرکت سایناگستر پردیسان مالک نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور با ظرفیت ۱۰۴۱ مگاوات بزرگ‌ترین نیروگاه شمال شرق کشور است که دارای شش واحد گازی GEF۹ و سه واحد بخار زیمنس بوده و برق قسمت عمده‌ای از استان خراسان رضوی و سایر استان‌های همسایه را تامین می‌کند، به‌علاوه نقش مهمی در کنترل فرکانس شبکه سراسری ایفا می‌کند به طوری که رتبه اول کنترل فرکانس (خدمات جانبی) نیروگاه‌های کشور در اختیار این نیروگاه است. در نیمه دوم سال ۹۷ و به منظور مشارکت پایدار در تولید پیک فصل تابستان ۹۸ تعمیرات متنوع واحدها شامل اورهال، HGPI ،CI و تعمیرات دوره‌ای هر ۹ واحد نیروگاه آغاز شد و در پایان اردیبهشت‌ماه ۹۸ به پایان رسیده است و هم‌اکنون با حداکثر ظرفیت ممکن مشغول به تولید و خدمت‌رسانی به هم‌میهنان عزیز هستیم. این مهم در شرایطی محقق شد که از نظر تامین مالی و تهیه قطعات یدکی در مضیقه بودیم اما با حمایت‌های صورت‌گرفته توسط شرکت محترم برق حرارتی و تلاش پرسنل زحمتکش و متخصص نیروگاه نیشابور و همچنین شرکت بهره‌بردار توانستیم تعمیرات واحدها را با موفقیت به پایان برسانیم. نیروگاه بادی بینالود به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه بادی کشور (ازنظر وسعت) با ظرفیت حدود ۳۵ مگاوات از دیگر نیروگاه‌های زیرمجموعه شرکت سایناگستر پردیسان است که از نظر بهره‌برداری و به‌کارگیری شیوه‌های نوین تعمیراتی و همچنین بومی‌سازی و ساخت قطعات یدکی در داخل کشور جزو بی‌نظیرترین، فنی‌ترین و بومی‌ترین نیروگاه‌های بادی کشور به شمار می‌آید که هم‌اکنون این نیروگاه نیز با حداکثر ظرفیت در مدار است.
با این اوصاف در شرایط فعلی با توجه به تشدید ریسک‌ها و فشار تحریم چشم‌انداز صنعت برق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به‌رغم مشکلاتی از قبیل تحریم‌های بین‌المللی و همچنین مشکلات ذکرشده، تمامی نیروگاه‌ها و فعالان این صنعت همه سعی خود را برای عبور موفق از پیک فصل تابستان خواهند داشت و امیدواریم با تشکیل سازمان رگولاتوری برق صنعت نیروگاهی بتواند به جایگاه خود بازگردد و شاهد پیشرفت و سرمایه‌گذاری جدید در این صنعت باشیم.
ارسال نظر