جزئیات این طرح حاکی است: در پهنه کشوری و متناسب با مطالعات آمایش سرزمینی صورت گرفته، ایجاد ۱۲ شهر جدید از جنس نسل نو تدارک دیده شده است.

این ۱۲ شهر جدید در ۱۰ استان کشور قرار دارد.

عمده شهرهای جدید موجود در کشور عمدتا بر پایه اقتصاد خدمات محلی و نیز در ارتباط با مناطق صنعتی مجاور شکل گرفته‌اند. با این حال به نظر می‌رسد همچنان پهنه‌های مختلف کشور، دارای استعداد فراوان در ایجاد شهرهای جدید با کارکردهای اقتصادی دیگری همچون کشاورزی، آموزشی و تحقیقاتی، فناوری‌های نو، بازرگانی، جهانگردی و گردشگری است به گونه‌ای که امکان اسکان پایدار از یکسو و حفظ اراضی ارزشمند طبیعی با رعایت الزامات آمایش سرزمین از سوی دیگر فراهم شود. نسل نو شهرهای جدید به دنبال تحقق همین اهداف است. در این زمینه ایجاد شهرهای جدید کوچک می‌تواند سبب مهار رشد فزاینده شهرک‌های قارچ‌گونه و نیز سکونتگاه‌های غیررسمی شود.

از جمله علل ساخت نسل نو شهرهای جدید را می‌توان در موارد زیر برشمرد:

ایجاد فرصت برای اسکان گروه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی، ضرورت تنوع بخشی به گونه‌های شهرهای جدید، ضرورت جلوگیری از نابودی تدریجی اراضی مستعد و زمین‌خواری و حفاظت از پهنه‌های ارزشمند طبیعی و اراضی کشاورزی و باغات در پهنه‌های مختلف سرزمین، گذار از تمرکز نسل اول شهرها و شهرک‌ها بر مقوله اسکان جمعیت سربار کلان‌شهرها، چالش کیفیت زندگی در شهرهای موجود، تغییر تدریجی دیدگاه‌های جهانی و ملی در حوزه شهرهای جدید، عبور از بحران اسکان جمعیت و پایان تدریجی ظرفیت‌های ساخت نسل اول شهرهای جدید و بالاخره نیاز به کارکردهای تخصصی در شهرهای جدید.

نسل نو شهرهای جدید، شهروند محور است و دولت در این مسیر فراتر از سیاست‌گذار، راهبر و نظارت عالیه مسوولیتی برای خود قائل نیست، بلکه نهادهای غیردولتی و بخش خصوصی در ایجاد آن نقش پررنگ دارد.

نسل نو شهرهای جدید تا الان، شامل شهرهای جدید تیس، سیراف، حورا، شهرک توسن، خوارزمی، فردوس شهرک، تابناک،‌ پارس، کوشک، مکران، سمنگان و سنندج است. این ۱۲ شهر جدید در استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر، همدان، مازندران، تهران، سمنان، فارس، هرمزگان، کرمان و کردستان جانمایی شده است.

نقش (عملکرد) شهرهای جدید سیراف در بوشهر، حورا در همدان، تابناک در فارس، پارس در بوشهر، کوشک در هرمزگان، سمنگان در کرمان و همچنین سنندج در کردستان «مسکونی» تعریف شده است. با این حال شهرک توسن در استان مازندران قرار است عملکرد گردشگری داشته باشد.

همچنین نقش شهر جدید تیس نیز دو منظوره و به شکل مسکونی و گردشگری تعریف شده است.

عملکرد شهر جدید خوارزمی در استان تهران نیز مسکونی-لجستیک در نظر گرفته شده است.

برای شهر جدید مکران در جنوب کشور نیز علاوه بر عملکرد مسکونی، نقش خدماتی نیز تعیین شده است.

جمعیت‌پذیری پیش‌بینی شده برای این تعداد شهر جدید، بیش از ۸۰۰ هزار نفر است که از بین آنها، بیشترین جمعیت برای شهر جدید مکران و معادل ۲۰۰ هزار نفر در نظر گرفته شده است.

طرح‌های جامع تیس و حورا در حال حاضر به تصویب رسیده و طرح‌ تفصیلی سیراف نیز نهایی و مصوب شده است. برای شهرک توسن نیز امکان‌سنجی و مکان‌یابی صورت گرفته است. همچنین مکان احداث شهر جدید خوارزمی مصوب شده است.

شهر جدید سنندج در استان کردستان به لحاظ وضعیت مطالعاتی در دست مطالعه کارشناسی است.

از طرفی طرح ایجاد شهر جدید سمنگان نیز در نوبت بررسی استانی قرار دارد.

 

11-01

اخبار مرتبط