پله‌پله تا شرایط مطلوب
بانک ملی ایران چه اقداماتی در حوزه بانکداری بین‌الملل انجام داده است؟
در این مدت اقدامات بسیار مثبتی توسط نظام بانکی ایران در راستای هماهنگی با ضوابط و مقررات بین‌المللی انجام شده اما هنوز راه بسیار زیادی برای رسیدن به وضعیت مطلوب باقی مانده است. ایجاد بسترهای مناسب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خصوصاً در حوزه اطلاعاتی همچنین فرهنگ‌سازی و آموزش در بانک‌ها و سازمان‌ها، ایجاد هماهنگی بین سازمان‌ها و مراجع مختلف از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که باید انجام شود و به ثمر رسیدن آنها نیاز به زمان دارد. بانک ملی در این میان برای اجرای مقررات بین‌المللی اقدامات متعددی انجام داده از جمله:
۱- اصلاح و بهبود ساختارهای قبلی و همچنین ایجاد ساختارهای جدید سازمانی در حوزه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و ریسک و تطبیق
۲- اصلاح و بازنگری کلی ضوابط و مقررات در حوزه‌های گوناگون فعالیت‌های بانکی اعم از داخلی و بین‌المللی
۳- برگزاری دوره‌های آموزشی در سطوح مختلف شغلی برای کلیه پرسنل از مدیران ارشد تا پایین‌ترین رده‌های سازمانی
۴- حرکت به سوی شفاف‌سازی هر چه بیشتر صورت‌ها و گزارش‌های مالی بر مبنای استانداردهای بین‌المللی
۵- استقرار و توسعه سیستم‌های نرم‌افزاری در راستای بهره‌برداری هر چه بیشتر از بانکداری الکترونیک و اعمال کنترل‌های سیستماتیک به منظور کاهش ریسک عملیاتی و تطبیق.
گام‌به‌گام در راستای پیشرفت
ایجاد هماهنگی با مقررات بین‌المللی فرآیندی نیازمند صرف زمان است و نباید انتظار داشت در یک مدت کوتاه (مدت‌زمان سپری‌شده از امضای برجام و رفع تحریم‌ها تاکنون) همه موانع و عقب‌افتادگی‌ها به سرعت برطرف شوند. ضمن اینکه اولاً هنوز رفع برخی موانع نیازمند اصلاح قوانین و تصمیم‌گیری در سطوحی بالاتر از نظام بانکی است که به نظر می‌رسد با چالش‌های جدی مواجه است. ثانیاً هنوز بعد از دو سال از اجرای برجام مرجع مشخص و معینی در کشور برای رفع ابهامات موجود در زمینه‌های مختلف اجرایی که بتواند پاسخگوی سوالات بانکداران، بازرگانان و فعالان اقتصادی باشد تشکیل نشده است. مزید آگاهی کشورهای مختلف برای کار با ایران پاسخ سوالات خود را از مرجع مشخصی دریافت می‌کنند. به طور مثال دفتر کنترل سرمایه‌گذاری‌های خارجی وابسته به خزانه‌داری آمریکا سازوکاری را برای طرح سوالات و ابهامات و پاسخگویی به آنها تهیه کرده است اما در ایران هنوز مرجع مشخصی برای برطرف کردن این نیاز مهم تشکیل نشده است.
موضوع مهم قابل ذکر دیگر در این خصوص عدم آشنایی کافی و مناسب بانک‌ها و طرف‌های خارجی از وضعیت نظام بانکی ایران است. بسیاری از این بانک‌ها برداشت تا حد زیادی نادرست از بانک‌های ایران دارند و تحت تاثیر تبلیغات سوء و اخبار غلط تصور می‌کنند در ایران سیستم مالی و بانکی بسیار عقب‌مانده‌ای حاکم است که البته بعد از حضور در کشور و مشاهده پیشرفت‌ها و اقدامات انجام‌شده این ذهنیت‌های نادرست تا حد زیادی از بین می‌رود. متاسفانه انتشار برخی اخبار ناقص از داخل کشور نیز به این تصورات غلط دامن می‌زند.
میوه برجام
برجام و برقراری ارتباط با دیگر کشورها و رفت و آمد هیات‌های تجاری، بخشی از تصور نادرست بین‌المللی درباره ایران را اصلاح کرد. در داخل هم مهم‌ترین مشکل ما عدم ارتباط با جهان بود. تا زمانی که شما وارد حوزه کار بین‌الملل نشوید از نواقص و کاستی‌های خود به طور کامل آگاه نمی‌شوید. ضمن اینکه در زمان تحریم نظام بانکی از شرکت در مجامع بین‌المللی که عمدتاً در حوزه‌های هم‌اندیشی و آموزشی برگزار می‌شوند محروم خواهید بود. لذا می‌توان گفت قطع ارتباط و انزوای بین‌المللی بانک‌های ایران در کنار تغییرات و پیشرفت‌های گسترده بانکداری دنیا در حوزه‌های مختلف از جمله مقررات، ریسک و تطبیق، مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک باعث تشدید عقب‌ماندگی بانکداری ایران شده است.
اما در نهایت اجرای برجام تغییراتی در این رویه ایجاد و بانک‌های ایران را ملزم کرد خود را با استانداردهای جهانی و تغییرات این حوزه هماهنگ کنند. به عبارتی باید گفت قطعاً برجام با ایجاد دوباره روابط بانکی باعث توقف و سپس پیشرفت این عقب‌ماندگی شده است. همین‌که بانک‌ها مجبور شده‌اند برای تطابق با بانکداری دنیا دست به تغییرات و اقدامات گسترده بزنند از نتایج برجام است و در این مدت کوتاه نیز نتایج خوبی حاصل شده است. اما باید قبول کرد اقدامات زیاد دیگری هم باید انجام شوند. شاهد بودیم در ماه‌های ابتدایی اجرای برجام هیات‌های متعددی از کشورهای مختلف در حوزه‌های تجاری و بانکی برای برقراری مجدد روابط به ایران سفر می‌کردند و این مساله زمینه‌ساز پیشرفت بانکی ما بود. برجام امیدواری به حضور بانک‌های ایران در فضای بین‌المللی را افزایش داد اما مواضع اخیر رئیس‌جمهور آمریکا در خصوص برجام مشکلاتی ایجاد کرده است. متاسفانه پس از روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا و اتخاذ مواضع ضدبرجامی از سوی ایشان و متعاقب آن ایجاد فضای نامطمئن در همکاری با ایران از اشتیاق و تب و تاب اولیه بانک‌های خارجی برای ایجاد ارتباط کاسته شده است. اما به‌رغم اقدامات سوء آمریکا می‌توان گفت وضعیت روابط بانکی همواره رو به پیشرفت بوده و خوشبختانه ارتباطات ایجاد‌شده در این مدت هنوز پابرجا مانده‌اند.
برقراری روابط کارگزاری بانکی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بانکی است و بانک ملی هم همواره دغدغه همگامی با مقررات بین‌المللی را داشته و دارد. بانک ملی ایران نزدیک به ۷۰ سال است که در حوزه بانکداری بین‌الملل فعالیت می‌کند و تا پیش از اعمال تحریم‌ها با حدود ۶۰۰ بانک در سراسر دنیا ارتباط کارگزاری داشت. این بانک در سابقه طولانی همکاری با بانک‌های بین‌المللی همواره بانکی خوشنام، خوش‌حساب و معتبر بوده و هست و حتی در دوران تحریم که تمام مسیرهای نقل و انتقال بانکی مسدود شده بودند بانک ملی ایفای تعهدات خود را فراموش نکرد. لذا پس از اجرای برجام در کنار فراهم آوردن بسترهای ضروری به منظور تطبیق با شرایط و ضوابط بین‌المللی، اقدامات اساسی و عملی را نیز به پشتوانه اعتبار حضور چندین ساله در عرصه بانکداری بین‌الملل آغاز کرد. از جمله این اقدامات برقراری ارتباط بانک‌های مختلف در کشورهای هدف و برگزاری جلسات متعدد و تبادل مدارک و قراردادها به منظور ایجاد رابطه بانکی است که خوشبختانه تاکنون منجر به ایجاد ۱۵۰ رابطه کارگزاری با بیش از ۳۲ کشور جهان شده است.
ارسال نظر