دکتر مجید رضاییان، استاد دانشگاه چالشی نبودن و فقدان شفاف‌سازی را دو اشکال مصاحبه اخیر رئیس‌جمهور دانست
دو نقطه ضعف گفتوگوی روحانی
به‌نظر شما رئیس‌جمهور در مصاحبه تلویزیونی توانست مردم را اقناع کند؟
در شرایط کنونی که جامعه هم از لحاظ اقتصادی هم از لحاظ سیاسی ملتهب است، اگر قرار باشد رئیس دستگاه اجرایی مصاحبه‌ای داشته باشد، طبیعتا باید به موضوعاتی بپردازد که به سمت اقناع افکار عمومی پیش رود. در یک مصاحبه اصولی باید پرسش‌های اصلی مطرح شود، نکته‌های ابهام‌آمیز شفاف‌سازی شود و تنها به بخشی از مسائل مهم پرداخته نشود. درواقع مانند بسیاری از روسای‌جمهور دنیا، این‌گونه مصاحبه‌های مطبوعاتی باید به‌گونه‌ای باشد که در برابر خبرنگاران و کارشناسانی از حوزه‌های مختلف، با پرسش‌هایی گوناگون که از رسانه‌های گوناگون نیز هستند، پاسخگو باشید. ضمن اینکه مدت زمان مصاحبه هم نیز باید کافی باشد. در این چنین مصاحبه‌ای بحث‌ها به سمت نکات اصلی کشیده می‌شود و رئیس‌جمهور هم پاسخ مورد نظر خود را خواهد داد.
در در این صورت مصاحبه تبدیل می‌شود به مصاحبه‌ای که هم چالشی است هم نکاتی که ابهام‌آمیز است، شفاف‌سازی می‌شود. اما مصاحبه اخیر رئیس‌جمهور این دو ویژگی را نداشت. البته افرادی که در مقام دفاع از این مصاحبه برمیآمدند اعتقاد داشتند که این مصاحبه به این خاطر که از حالت رسمی اندکی فاصله گرفته بود یک گام به جلو بود. به عقیده من این موضوع شاید لازم بود اما کافی نبود. در امر لازم مصاحبه انجام می‌شود، اطلاع‌رسانی صورت میگیرد، به بخشی از نکاتی که لازم، کلی یا حتی جزئی است پرداخته می‌شود و این نوعی مطلع کردن افکار عمومی است. اما برای اینکه این مصاحبه کافی باشد، نیاز به تحلیل و بحث‌های کارشناسی دارد. به عبارت دیگر مصاحبه باید موج ایجاد کند؛ به‌دنبال آن موافقان و مخالفان با بحث‌های کارشناسی به تحلیل مساله بپردازند، تا افکار عمومی قانع شود؛ زیرا با یک مصاحبه نه افکار عمومی را می‌توان قانع کرد نه نظر کسی را تغییر داد؛ اما طبیعتا باب تازه‌ای باز می‌شود.
به این صورت که بحث‌ها به سمت نکاتی که در آنها ابهام وجود دارد و پاسخ‌هایی که داده شده، می‌رود، کارشناسان درباره آنها بحث میکنند، جریان‌سازی می‌شود و به سمت یک فرآیند سوق داده می‌شود. اگر این چنین روندی به وجود آید یک اتفاق اقناع‌کننده صورت گرفته است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت این اتفاق در مورد یک مصاحبه یک ساعته بیفتد که گرچه قدری از رسمی بودنش فاصله گرفته بود، اما مانند بسیاری از مصاحبه‌های دیگر با افکار عمومی ارتباطی برقرار نکرد و به بسیاری از نکات و مسائل لازم نپرداخته بود؛ به‌طوری‌که تیم رسانه‌ای رئیس‌جمهور در ارزیابی‌هایشان به همین نتیجه دست یافتند و قرار بر یک مصاحبه با خبرنگاران در هفته‌های آینده گذاشته شد که کارشناسان از حوزه‌های مختلف نکات مهم را به چالش بکشند و مصاحبه به‌صورت خبری برگزار شود.
همیشه به تیم رسانه‌ای رئیس‌جمهور انتقاد وارد است، به نظر شما اصلی‌ترین ایراد وارد به عملکرد رسانه‌ای رئیس‌جمهور چیست؟
این موضوع طی دوران ریاست‌جمهوری دکتر روحانی بارها مطرح شده است. در بررسی این موضوع باید دید نگاه رئیس‌جمهور نسبت به اطلاع‌رسانی چیست. چرا ایشان به‌دنبال تغییر و حرکت روبه جلویی در این حیطه نیستند و در برابر هجمه نظرات و ارزیابیهای کارشناسانه صرفا سکوت کردند و گذشتند. در حقیقت من هم نمیتوانم به این سوال شما پاسخ مناسبی بدهم که چرا ایشان نسبت به حوزه اطلاع‌رسانی و رسانه‌ها عامدانه بی‌اعتنا هستند.
به باور شما انباشت سوژه‌ها و مباحث مختلف از زلزله و سانچی و دلار گرفته تا سوژه‌های دیگر و مطرح شدن آن در یک مدت زمان کوتاه یک ساعته مانع اقناع مردم شد؟ اگر اینطور است راه مقابله با آن چیست؟
اصولا زمانی که می‌خواهیم با افکار عمومی مواجه شویم، باید بررسی کنیم که چه راه و روشی بهترین نتیجه را در بردارد. در حال حاضر وضعیت کشور بسیار حساس است، به عقیده من راه درست این بود که یک تیم حرفهای رسانه‌ای، از گروههای موافق و مخالف با ایشان مصاحبه کنند. از ویژگی‌های لازم و کافی این مصاحبه چالش‌برانگیز بودن آن است. ضمن اینکه اندکی از رسمیت آن کاسته شود که این مورد را در مصاحبه اخیر تا حدودی دیدیم و قابل احترام است. اما مساله مهم‌تر و اصلی این است که در ابتدا باید به چالش‌های اصلی پرداخته شود. موارد جزئیتر و تخصصیتری هم که وجود دارد را هر یک از اعضای کابینه در برابر خبرنگاران حاضر شوند و پاسخگو باشند؛ زیرا زمانی که تنها رئیس‌جمهور به مصاحبه بپردازد و سوالات تخصصی و چالشی را هم بخواهد پاسخ دهد، مصاحبه آن گونه باید خوب پیش نمی‌رود و اصولی هم نیست. وزرا هم باید همین رویه را داشته باشند و در برابر چالش‌های حیطه تخصصی خودشان صحبت کنند؛ زیرا مردم این دولت را انتخاب کردند، به تدبیر و امیدش دل بستند و تمایل دارند کمک کنند و حامی باشند؛ اما در صورتی میتوانند از رای و انتخابشان حمایت کنند که مطلع باشند. بنابراین پاسخگویی را نباید به یک شخص خلاصه کرد و در تکمیل این موضوع باید باقی اعضای کابینه هر کدام به سهم خود پاسخگو باشند تا همچنان حمایت مردم را داشته باشند.
ارسال نظر