ردیابی اثر بارش‌های برفی
در واقع نباید تصور کرد بارش برف و باران طی چند روز گذشته در پایتخت و شهرهای دیگر کشور، نشانه برون رفت از بحران آبی کشور است. آمارها نیز این موضوع را تایید می‌کند. بر اساس اعلام مسوولان، پوشش برفی استان تهران با بارش‌های هفته اخیر، ۲۲ سانتی‌متر ثبت شده و تاثیر آنی روی سدهای تهران نداشته است. میزان بارش‌های استان تهران با احتساب برف از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر تا ۹ بهمن) بیش از ۵۲میلی‌متر بوده است. ذخایر برفی در استان تهران تا قبل از بارش‌های اخیر صفر بود، ولی با بارش‌های اخیر ذخیره برفی استان بهبود یافته است. اما این بارش‌ها اثر آنی بر ذخایر سدهای پایتخت (امیرکبیر، لار، طالقان، ماملو و لتیان) نداشته است. مطابق آمار رسمی، ذخیره آب پشت سدهای استان تهران تا ۹ بهمن ماه ۵۶۸میلیون مترمکعب است و از آنجایی بارش‌های اخیر به شکل برف بوده و به دلیل پایین بودن دما هنوز ذوب نشده است؛ بنابراین تاثیر آنی روی ذخایر آبی تهران ندارد.
در مدت مشابه سال گذشته آب پشت سدهای تهران ۵۹۰میلیون مترمکعب بود. بنابراین در سال جاری ذخایر سدهای تهران در مقایسه با مدت مشابه در سال آبی گذشته ۲۲درصد و نسبت به متوسط بلندمدت ۴۳ درصد کاهش داشته است. از میان ۱۷۷سد بزرگ در ۶ حوضه آبریز اصلی کشور نیز ۹۵سد کمتر از ۴۰درصد آب ذخیره شده دارند. اما چرا این وضعیت کشور در حوضه‌های آبریز رقم خورده است؟ گزارش بارندگی روزانه به تفکیک حوضه‌های آبریز درجه یک و درجه دو کشور که از سوی شرکت مدیریت منابع آب منتشر شده، نشان می‌دهد ارتفاع کل ریزش‌های جوی از اول مهر تا ۸ بهمن ماه سال آبی ۹۶-۹۷ بالغ بر ۲/ ۴۵ میلی‌متر است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه بلندمدت (۶/ ۱۱۰میلی‌متر) بیش از ۵۹ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۶/ ۷۴میلی‌متر) بیش از ۳۹ درصد کاهش نشان می‌دهد. حجم بارش اول مهر تا پایان ۸ بهمن معادل ۷۴ میلیارد و ۴۹۱ میلیون مترمکعب است.
میزان ریزش‌های جوی اول مهر تا ۸ بهمن سال آبی ۹۶-۹۷ در مقایسه با متوسط بلندمدت و سال آبی گذشته همین دوره و درصد افزایش یا کاهش آن را در سطح کشور به تفکیک ۶ حوضه آبریز اصلی و حوضه‌های آبریز درجه دو (سی گانه) بر اساس آمارهای رسمی در این گزارش بررسی شده است. بر این اساس، وضعیت بارش‌ها در ۶ حوضه آبریز «دریای خزر»، «خلیج فارس و دریای عمان»، «دریاچه ارومیه»، «فلات مرکزی»، «مرزی شرق» و «قره قوم» نسبت به متوسط بلندمدت (۴۹ساله) با افت همراه بوده است. در این حوضه‌های آبریز تنها در حوضه «دریای خزر» و «دریاچه ارومیه» نسبت به سال آبی گذشته افزایش بارش ثبت شده است. در حوضه آبریز «دریای خزر» (متشکل از حوضه‌های ارس؛ تالش، مرداب انزلی؛ سفیدرود بزرگ؛ رودخانه‌های بین سفیدرود و هراز؛ هراز و قره سو؛ قره سو و گرگان؛ اترک) ارتفاع تجمعی بارش‌ها در مدت زمان مورد بررسی ۵/ ۱۶۴ میلی‌متر ثبت شده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۴ درصد رشد داشته، با این حال نسبت به متوسط بلندمدت ۵/ ۸ درصد افت را ثبت کرده است.
در حوضه آبریز «خلیج فارس و دریای عمان» (متشکل از حوضه‌های مرزی غرب؛ کرخه؛ کارون بزرگ؛ جراحی و زهره؛ حله‌رود و رودخانه‌های کوچک؛ مند، کاریان و خنج؛ کل، مهران و مسیل‌های جنوبی؛ بندرعباس، سدیج؛ رودخانه‌های بلوچستان) ارتفاع تجمعی بارش‌ها از اول مهر ماه تا ۸ بهمن ماه، بیش از ۵۵ میلی‌متر ثبت شده که نسبت به سال آبی گذشته ۵۲ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت بیش از ۷۰ درصد افت داشته است. در حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» نیز ارتفاع تجمعی بارش‌ها در مدت زمان مورد بررسی ۱۱۶ میلی‌متر بوده که نسبت به سال آبی گذشته بیش از یک درصد رشد و نسبت به متوسط بلندمدت ۶/ ۱۳ درصد افت داشته است. در حوضه آبریز «فلات مرکزی» (متشکل از حوضه‌های دریاچه نمک؛ گاوخونی؛ طشک، بختگان و مهارلو؛ کویر ابرقو، سیرجان؛ هامون، جازموریان؛ کویر لوت؛ کویر مرکزی؛ کویر سیاهکوه، ریگ زرین؛ کویر درانجیر) ارتفاع ریزش‌های جوی ۱۷ میلی‌متر ثبت شده که نسبت به مدت مشابه در سال آبی گذشته بیش از ۶۰ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت ۵/ ۷۴ درصد کاهش داشته است. در حوضه آبریز «مرزی شرق» (متشکل از حوضه‌های پترگان، خواف؛ هامون، هیرمند؛ هامون، مشکیل) ارتفاع ریزش‌های جوی ۲/ ۲ میلی‌متر ثبت شده است که نسبت به سال آبی گذشته حدود ۸۸ درصد و نسبت به متوسط ۴۹ساله ۹۴درصد افت داشته است.
این در حالی است که در سال آبی گذشته در این حوضه آبریز در مدت زمان مورد بررسی ارتفاع تجمعی بارش‌ها حدود ۱۸ میلی‌متر ثبت شده بود. در حوضه آبریز «قره‌قوم» نیز ارتفاع تجمعی بارش‌ها از اول مهر تا ۸ بهمن‌ماه بیش از ۱۷ میلی‌متر ثبت شده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود ۳۹ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت ۵/ ۷۶ درصد کاهش داشته است. بررسی میزان حداقل و حداکثر بارندگی ثبت شده در سال آبی جاری از اول مهر تا ۸ بهمن ماه نشان می‌دهد که در حوضه آبریز «دریای خزر» حداکثر بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه محمودآباد-هراز در استان مازندران است. در عین حال، حداقل بارندگی ثبت شده نیز مربوط به ایستگاه هی هی قوچان در استان خراسان رضوی است. در حوضه آبریز «خلیج فارس و دریای عمان» حداقل بارندگی ثبت شده نیز مربوط به ایستگاه محوله امور آب چابهار در استان سیستان و بلوچستان است.
در حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» حداکثر بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه اداره سقز در استان کردستان و حداقل بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه تبریز در استان آذربایجان شرقی است. در حوضه آبریز «فلات مرکزی» نیز حداکثر بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه چلگرد در استان چهارمحال و بختیاری و حداقل بارندگی ثبت شده نیز مربوط به ایستگاه سدبمپور در استان سیستان و بلوچستان است. در حوضه آبریز «مرزی شرق» حداکثر بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه اسدآباد بیرجند در استان خراسان جنوبی است. در عین حال، حداقل بارندگی ثبت شده نیز مربوط به ایستگاه تصفیه خانه زاهدان در استان سیستان و بلوچستان است. در حوضه آبریز «قره قوم» حداکثر بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه اداره مرکزی مشهد در استان خراسان رضوی و حداقل بارندگی ثبت شده مربوط به ایستگاه فریمان در استان خراسان رضوی است. در مجموع آمارها نشان می‌دهد که حداکثر بارندگی ثبت شده در کل کشور مربوط به ایستگاه محمودآباد-هراز در استان مازندران است. ارتفاع ریزش‌های جوی در این ایستگاه بیش از ۷۹۷ میلی‌متر است. بدترین وضعیت نیز به ایستگاه امور آب سیستان در استان سیستان‌و‌بلوچستان اختصاص دارد که بارندگی ثبت نشده است.
ارسال نظر