چگونه یک اپلیکیشن در حال توقف آلودگی در چین است؟

زمانی که چین داده‌های آلودگی هوای ناشی از وجود ۴۰ هزار کارخانه و دیگر منابع را در دسترس قرار داد، یک محیط‌زیست‌شناس به نام ما‌ جون (Ma Jun) آن را به یک اپلیکیشن تبدیل کرد. کاربران این اپلیکیشن با اشتراک این داده‌ها در ویبو (Weibo شبکه اجتماعی در چین که مانند توییتر است) آن را به نیرویی برای تغییر تبدیل کردند و نهادهای مسوول در ایجاد استانداردهای محیط‌زیستی را نشانه گرفتند. Ma، موسس موسسه غیرانتفاعی امور عمومی و محیط‌زیستی (IPE) و اپلیکیشن Blue Map آن، طی دیداری از شیکاگو گفته است که «مردم چین تنها به اینکه بدانند چه زمانی نیاز به پوشیدن ماسک دارند، راضی و خشنود نیستند. آنها راه‌حل می‌خواهند.»

او افزوده است که «آنچه ما می‌دانیم این است که مردم تنها به این داده‌ها دسترسی ندارند بلکه آنها را در شبکه‌های مجازی به اشتراک می‌گذارند. بخشی که بسیار قدرتمند است.» مایکل گرین‌استون، رئیس اجرایی موسسه سیاست انرژی در شیکاگو یکی از میزبانان Ma گفته است که «هیچ قانون جدیدی وجود ندارد؛ هیچ حقوق جدیدی وجود ندارد. با این اپلیکیشن شما اطلاعات ایجاد کرده‌اید. مردم این اطلاعات را می‌گیرند. اما آیا این اطلاعات منجر به تغییر می‌شوند؟» Ma که عملکرد این اپلیکیشن را در دانشگاه شیکاگو و شورای امور جهانی شیکاگو توضیح داده است در پاسخ این سوال می‌گوید «جواب من به این سوال بله است.» او توضیح داده است که در آلوده‌ترین روزهای پکن، مردم از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند تا ببینند آلودگی از کجا ناشی می‌شود. به گفته Ma، چک کردن اپلیکیشن بلومپ مشابه چک کردن پیش‌بینی هوا در ایالات متحده است.

«وقتی روزهای آلوده بسیار زیادی وجود دارد، به‌جای اینکه مردم عصبانی شوند، اکنون می‌توانند از انرژی خود برای چیزهای دیگر استفاده کنند: دریابید که چه کسی آلودگی ایجاد می‌کند و آن را توییت کنید.» به گفته Ma وقتی عموم مردم نهادهای دولتی را در این توییت‌ها در ویبو تگ می‌کنند، مقامات رسمی دیگر نمی‌توانند نسبت به این مشکل بی‌تفاوت باشند. Ma یک روزنامه‌نگار قدیمی در روزنامه South China Morning Post، موسسه غیرانتفاعی امور عمومی و محیط‌زیستی (IPE) را در سال ۲۰۰۶ تاسیس کرد و این اتفاق زمانی بود که چین شروع به ارائه برخی داده‌های اولیه در مورد آلاینده‌ها کرده بود. مانند اولین پروژه آن، IPE از داده‌ها برای ایجاد یک وب‌سایت بلومپ استفاده کرد. این تلاش برای چند سال اول ادامه داشت اما نزدیک به یک دهه بعد در پی دو پیشرفت بزرگ به بار نشست: بسیاری از چینی‌ها شروع به استفاده از تلفن‌های همراه کردند و چین داده‌های آلودگی از ۴۰ هزار آلاینده از بزرگ‌ترین آلاینده‌های این کشور را منتشر کرد. و بلومپ این پیشرفت‌ها را در کنار یکدیگر قرار داد.

Ma یک کارخانه فولاد نزدیک پکن را توصیف کرده است که به‌طور معمول دی‌اکسیدسولفور و ذرات معلق بالاتر از استانداردهای آلودگی منتشر می‌کند و گاهی این مقدار بیش از ۱۰ برابر حد مجاز است. در روزهای اولیه IPE یکی از همکاران Ma با این کارخانه تماس گرفت. به او گفته شده بود که «این چیزی نیست که ما آن را خیلی مهم بدانیم.» Ma می‌گوید «بنابراین واضح است که آنها در بخش روابط عمومی خیلی خوب نیستند.» به گفته او اما هیچ چیز تغییر نکرد تا زمانی که شهروندان شروع به استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای فشار به قانون‌گذاران کردند. Ma می‌گوید «یک روز قانون‌گذار مربوطه پاسخ داد که آنها شرکت را بررسی کرده‌اند و برای حل مشکل دست به کار شده‌اند.» او ادامه داد «چند ماه بعد، تقریبا در پایان همان سال، ما پاسخ دیگری از این نهاد دریافت کردیم که بیان می‌کرد این شرکت تصمیم به بستن سه خط تولید خود دارد.» به گفته Ma این تعطیل کردن‌ها منجر به حذف ۲۶۰۰ تن دی‌اکسیدسولفور و ۴۵ تن ذرات دیگر در سال شد.

دشوار است که بگوییم چه مقدار پیشرفت‌های زیست‌محیطی چین مربوط به IPE و نقشه بلومپ است. داستان‌هایی که پیشرفت چین را بیان می‌کنند اغلب Ma را به‌عنوان منبع خود ذکر می‌کنند. او با نوشتن کتاب «بحران آب در چین» به شهرت دست یافت و به یکی از صد چهره تاثیرگذار در چین تبدیل شد. Ma در واشنگتن، تغییر چشمگیری از بسیاری از نقاط ثبت شده در این اپلیکیشن را از قرمز- رنگ تخلف- تا آبی نشان داد. اما این اپلیکیشن، تنها ابزار IPE نبوده است. این گروه همچنین از داده‌های دولت برای فشار به شرکت‌های واقع در چین و خارج از آن استفاده کرده است تا زنجیره تامین آنها را پاک کند. به گفته Ma زمانی که برندها و سازندگان عرضه‌کنندگان را صرفا بر اساس هزینه‌ها انتخاب می‌کنند، مزیتی برای کسانی قائل می‌شوند که آلودگی ایجاد می‌کنند. زمانی که آنها اطمینان می‌یابند که عرضه‌کنندگان آلودگی ایجاد نمی‌کنند، مزیت بازار را برای کسانی قائل می‌شوند که آلودگی ایجاد نمی‌کنند. Ma می‌گوید «زمانی که Ma با شرکت‌ها صحبت می‌کنیم، آنها بهانه خوبی دارند: نمی‌دانم چه کسانی در چین هوا را آلوده می‌کنند و چه کسانی چنین کاری نمی‌کنند. بنابراین می‌توانم تنها از ارزان‌ترین عرضه‌کننده خرید کنم.»

براساس لیست IPE از متخلفان آلودگی در چین امروزه این رقم از ۲۰۰۰ شرکت در سال ۲۰۰۶ به ۵۰۰ هزار رسیده است. به شرکت‌هایی که در این لیست حضور دارند فرصتی برای اصلاح خودشان ارائه شده است و آنها می‌توانند از این لیست حذف شوند اگر یک ناظر مستقل نشان بدهد که فعالیت‌های آنها به دور از آلودگی است. IPE با «شورای دفاع از منابع طبیعی» همکاری می‌کند تا یک رتبه‌بندی بین‌المللی از برندهای بزرگ بر مبنای ثبت آلودگی تولیدات و زنجیره تامین آنها ایجاد کند. Ma لیستی از شرکت‌هایی که خواستار زنجیره‌های عرضه سبز هستند پیش‌بینی کرد و با یونیلور، دل، آدیداس، لویس، پاناسونیک، اپل، گپ و والمارت شروع کرد. به نظر می‌رسد چین در آستانه راه‌اندازی یک بازار کربن است که هزینه آلودگی کربن را به قیمت محصولات و فعالیت‌هایی که منجر به آلودگی می‌شوند پیوند خواهد داد. اما تا زمانی که این بازار تاثیری داشته باشد، Ma با مزیت رقابتی مقابله خواهد کرد که آلاینده‌ها بدون قوانین جدید یا مراجعه به دادگاه از آن استفاده می‌کنند. Ma می‌گوید «بازار به پاداش دادن به کسانی که آلاینده هستند ادامه می‌دهد. اگر اجازه دهیم این مساله ادامه پیدا کند، چگونه می‌توانیم در این جنگ پیروز شویم؟»