با چه لامپی کجا را روشن کنیم؟ - ۱۱ آبان ۹۱
لامپ‌های کم‌مصرف را نباید بیشتر از 9 ساعت ممتد روشن نگه دارید
نور و روشنایی یکی از ضروریات زندگی هر انسانی است و نیازی است که مخصوصا در زندگی مدرن امروزی به سختی می‌توانیم جایگزینی برای آن پیدا کنیم. لامپ‌ها و روشنایی‌ها انواع گوناگونی دارند، از گذشته‌های دور تا کنون مدل‌های جدیدی با کارکردهای متفاوت ابداع شده‌اند اما هنوز برخی از همان مدل‌های قدیمی کاربرد دارند، چرا که هر کدام از انواع لامپ‌ها برای مکانی خاص مناسب‌اند و بازدهی مشخصی دارند که اگر راجع به آنها بدانیم، می‌توانیم به بهترین شکل از آن‌ها استفاده کنیم.

انواع لامپ و روشنایی
لامپ‌های رشته‌ای یکی از قدیمی‌ترین انواع روشنایی است، نور زرد دارند و به شکل حبابی هستند که شامل انواع شفاف، مات و رنگی می‌شوند.
این لامپ‌ها از لحاظ بازده الکتریسته (مصرف انرژی برق) مقرون به صرفه نیستند و از کل انرژی دریافتی فقط 3 درصد را به نور تبدیل می‌کنند و تقریبا تمام انرژی دریافتی به گرما تبدیل می‌شود که برای دفع این گرما شما مجبور به استفاده از هواکش‌ها می‌شوید که اغلب باعث اتلاف بیشتر انرژی می‌شوند؛ البته ناگفته نماند که در بعضی مناطق سرد و تاریک همین تولید ناخواسته گرما می‌تواند ارزشمند باشد.
نوع دیگر، لامپ‌های هالوژن هستند که بسیار کوچک‌تر از لامپ‌های رشته‌ای عادی‌اند و داخل حباب کوچکی هستند که باید این حباب باز هم در زیر یک لایه شیشه‌ای دیگر قرار بگیرد، به این علت که لامپ‌های هالوژن گاهی دچار انفجارهایی می‌شوند و این لایه بیرونی جهت محافظت قرار می‌گیرد، همچنین به طور کلی اثر آتش‌سوزی برای لامپ‌های بدون پوشش خیلی بیشتر است. بازده هالوژن نسبت به لامپ رشته‌ای بیشتر است اما نسبت به لامپ کم‌مصرف از بازده کمتری برخوردار است. بیشترین استفاده از لامپ‌های هالوژنی به خاطر سایز کوچکشان در ویترین‌ها و لوستر‌های خانگی است.
لامپ‌های فلورسنت یا مهتابی همان لامپ‌های باریک و بلندی هستند که با دو نور مهتابی و آفتابی آنها را می‌شناسیم و اغلب تا قبل از فراگیری استفاده از لامپ کم‌مصرف، در خانه‌هایمان از آنها استفاده می‌کردیم. این نوع لامپ بازده بسیار بالاتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای و هالوژن دارد، اما این لامپ‌ها هم مضراتی دارند مثلا اینکه به دلیل نوسانات غیر عادی که در نور این لامپ‌ها ایجاد می‌شود باعث خستگی چشم، سردرد و خستگی اعصاب می‌شوند.
لامپ‌های کم‌مصرف(CFL) دقیقا از لحاظ نقطه مقابل لامپ‌های رشته‌ای قرار می‌گیرند، طوری که میزان نوردهی یک لامپ رشته‌ای ۱۰۰ وات معادل با یک لامپ کم مصرف ۱۸ وات است. در واقع میزان مصرف انرژی کم مصرف‌ها تقریبا ۱۸ درصد لامپ‌های رشته‌ای است. از دیگر ویژگی‌های مثبت این لامپ‌ها نصب آسان در جای همان لامپ‌های قدیمی است، اما مثل همه لامپ‌های دیگر مضراتی نیز دارند مثلا اینکه چون میزان پرتو ناشی از این لامپ‌ها بیشتر از لامپ‌های معمولی است برای افرادی که پوست حساسی دارند مناسب نیست چرا که کارشناسان معتقدند لامپ‌های کم‌مصرف در درازمدت موجب تسریع ابتلا به بیماری‌های پوستی از جمله سرطان پوست می‌شوند، همچنین بیماری سرگیجه و میگرن را در افراد مبتلا به صرع افزایش می‌دهد. لامپ‌های کم مصرف یا CFL در انواع رنگ‌های سفید(مهتابی)، زرد(آفتابی) و دیگر رنگ‌های آبی، قرمز و سبز تولید می‌شوند. اما لامپ‌های LED عمر بسیار بالایی دارند و به همین دلیل بیشترین موارد استفاده از آنها برای نورپردازی در شب و چراغ‌ها و پروژکتورهای خیابانی و نظامی است، از دیگر کاربردهایشان می‌توانیم به نورپردازی اشیای شیشه‌ای و قطعات یخ در نوشیدنی مهمانان در جشن‌ها و مهمانی‌ها اشاره کنیم. لامپ‌ها LED قیمت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل خیلی مورد استقبال قرار نمی‌گیرند و شاید این بزرگ‌ترین ضعفشان باشد. LED‌ها پرتاب نور قوی‌تری در یک جهت دارند و در مقابل آنها CFL‌ها پخش نوری بالاتری دارند.
چند پیشنهاد خوب
هر کسی دوست دارد نوری که با آن محل آسایش خود را روشن می‌کند به رنگی باشد، شاید شما از آن دسته آدم‌هایی هستید که به نور سفید علاقه دارید و تحت هیچ شرایطی حاضر نیستید حداقل اتاق شخصی‌تان را با نور زرد یا حتی ترکیبی روشن کنید اما عده‌ای هم کاملا برعکس شما هستند یا به اعتقاد یکی از دوستانم نور زرد اصالت دارد و بهتر است برای اتاق نشیمن و اتاق مهمان از نورهای زرد استفاده شود، اما به طور کلی و به گفته کارشناسان، ترکیب این دو نور مناسب‌ترین و بهترین حالت ممکن است. یادتان باشد که هیچ کدام از این لامپ‌ها با وجود مضراتی که ممکن است داشته باشند بیهوده تولید نشده و نمی‌شوند؛ پس مهم این است که بدانید کجا از کدام استفاده کنید. لامپ‌های رشته‌ای مناسب محل‌هایی مثل دستشویی، حمام، راه پله، انباری و مانند اینهاست، زیرا مدت زمان روشن بودن لامپ کوتاه و تعداد قطع و وصل آن زیاد است، اما در مقابل، لامپ‌های کم‌مصرف برای اتاق‌های مطالعه، نشیمن، پذیرایی و آشپزخانه توصیه می‌شود. فراموش نکنید که لامپ‌های کم مصرف هرچه کمتر قطع و وصل یا در واقع روشن و خاموش شوند عمر طولانی‌تری خواهند داشت و کارشناسان محیط زیست پیشنهاد می‌دهند که اگر تصمیم دارید برای مدت زمان کمی مکانی را ترک کنید لامپ کم مصرف آن مکان را خاموش نکنید، ولی این را هم به خاطر بسپارید که نباید برای مدت زمان بیشتر از ۹ ساعت لامپ کم مصرف را روشن بگذارید. در ضمن، لامپ‌های کم مصرف را به صورت آویز نصب کنید تا بتوانید حداکثر شارژ نوری را از آنها دریافت کنید.
اخطار!
شرکت‌های بسیاری به تولید انواع لامپ می‌پردازند و در میان آنها برندهای نامعتبر نیز وجود دارند که لازم است اسامی آنها را بدانید تا هزینه‌ای که صرف می‌کنید هدر نرود.