خرید تضمینی گندم و ماجرای واردات - ۱۱ آبان ۹۱
یاسر میرزایی
دبیر گروه اندیشه
فقط به چند عدد توجه کنید و ببینید که گاه چه محاسبات ساده‌ای می‌تواند ما را به سمت سیاست درست هدایت کند. خرید تضمینی گندم از سوی دولت برای سال آتی زراعی ۵۵۰ تومان اعلام شده است؛ این در حالی است که خریداران عراقی با قیمت‌های بیشتر حاضر به خرید گندم از کشاورزان غرب کشور هستند. آخرین نرخ قیمت گندم وارداتی ۱۰۵۰ تومان بوده است. نیاز به دانش حسابدارانه بالایی نیست که تشخیص دهیم به خاطر قیمت پایین خرید تضمینی در هر کیلو گندم تولید داخل، دولت چقدر ضرر می‌کند و کشاورز ایرانی چقدر.
آیا سیاست‌گذار این محاسبه ساده را نمی‌داند؟ می‌شود حدس‌هایی زد و طبق آنها مساله را پیچیده‌تر از این محاسبه ساده توصیف کرد تا سیاست‌گذار تبرئه شود، مثلا ممکن است انبارهای کافی برای نگهداری گندم وجود نداشته باشد؛ سیستم جمع‌آوری گندم تولیدی از نقاط مختلف کشور بهره‌ور نباشد؛ کیفیت گندم داخلی نسبت به خارجی بد باشد؛ تخمین سیاست‌گذار راجع به قیمت‌های آتی وارداتی کمتر از مقدار فعلی باشد و بسا حدس‌ها از این قبیل. همه این حدس‌ها می‌گویند قیمت‌ تمام شده‌ گندم وارداتی کمتر از قیمت تمام‌شده‌ گندم تولید داخل است. اگر یکی از این حدس‌ها با جزئیات محاسباتی‌اش درست باشد، البته سیاست‌گذار در نگاه اول تبرئه خواهد شد و اگر نه پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذار سرچشمه را به شایستگی با بیل بگیرد، وگرنه کار از دست خواهد شد. و البته در صورت تبرئه شدن سیاست‌گذار با آن حدس‌ها، باز وظیفه خطیرتری بر دوش او خواهد ماند؛ هم آن‌ حدس‌ها در خود این نکته پنهان را دارند که زیرساخت‌های لازم برای حمایت اقتصادی از تولیدات داخلی به درستی توسعه نیافته‌اند. یادمان باشد که توسعه این زیرساخت‌ها وظیفه سیاست‌گذار بوده، هست و خواهد بود