تلفن‌های همراه امروزی نسبت به گوشی‌های بیست سال پیش پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. کاربرد گوشی‌های امروزی دیگر در برقراری یک مکالمه ساده یا حتی ارسال و دریافت پیام کوتاه خلاصه نمی‌شود، چراکه گوشی‌های امروز آن هم از نوع هوشمند آن حکم یک دستیار شخصی و حتی پیشرفته‌تر از آن امکانات یک دفتر کار را برای کاربران فراهم می‌کنند.

برقراری تماس و استفاده از تقویم کاری، استفاده از نقشه و مسیریابی، گرفتن راهنمایی در مورد خدمات شهری و اجتماعی، چک کردن ایمیل و حساب‌های بانکی، واریز وجه و انتقال پول به افراد مورد نظر، خریدهای اینترنتی، پرداخت وجه در قالب بلیط، وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، عکاسی و فیلمبردای و امکانات وسیع دیگری که با کمک برنامه‌های کاربردی برای گوشی‌ها فراهم شده است، تنها بخشی از کارایی‌هایی است که تلفن‌های همراه امروزی برای کاربرانشان به ارمغان آورده‌اند. هر چند که به کارگرفتن این گوشی‌ها تا حدود بسیار زیادی فرآیند کارهای روزمره را برای کاربران آسان کرده است، اما از سوی دیگر این وسیله به دستگاهی با حافظه بسیار بالا تبدیل شده است که می‌تواند حجم نامحدودی از اطلاعات شخصی و کاری افراد را در خود داشته باشد و این امر می‌تواند به عنوان خطری بالقوه برای کاربران محسوب شود. این روزها سرقت یا گم شدن گوشی تلفن همراه تنها به معنی از دست دادن دفتر تلفن نیست. همانطور که گفته شد این دستگاه‌های کوچک این روزها تقریبا تمام فعالیت‌های شخصی، کاری و تجاری ما را در خود داشته که گم‌شدن یا سرقت آنها می‌تواند تبعات بسیار منفی برای کاربران به همراه داشته باشد. جدا از خطراتی همچون سرقت، اتفاقاتی مانند هک شدن گوشی نیز می‌تواند خطرات زیادی برای کاربران داشته باشد. در این گزارش می‌خواهیم به راه و روش‌های بپردازیم که استفاده از آنها باعث داشتن یک وسیله ارتباطی مطمئن با کمترین ضرر باشد.


شماره سریال گوشی خود را در جای مناسب نگه دارید
داشتن شماره سریال دستگاه تلفن همراه از ضروریات است. این شماره به شما کمک می‌کند تا علاوه بر اینکه با مراجعه به سایت اصلی شرکت تولید‌کننده گوشی، از اصل بودن آن مطلع شوید، درصورت مفقودشدن یا به سرقت رفتن گوشی، از طریق مراجع قضایی نسبت به یافتن آن اقدام کنید. برای چک کردن شماره سریال موبایل خود کافی است کد ستاره، مربع، صفر، شش، مربع (*#60#) را به‌ترتیب وارد کرده و بعد کلید سبز یا تماس را فشار دهید. این شماره مختص دستگاه شماست.

هنگامی که موبایل شما دزدیده می‌شود، شما می‌توانید با پشتیبان شبکه خود تماس بگیرید و این کد را به آنها بدهید، سپس آنها قادر خواهند بود دستگاه شما را مسدود کنند؛ حتی اگر دزدها سیم‌کارت را عوض کرده باشند، تلفن شما کاملا غیرقابل استفاده خواهد شد. شما ممکن است نتوانید موبایل خود را بازپس گیرید، اما حداقل می‌دانید کسی که آن‌را دزدیده است دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند یا آن‌را بفروشد، البته این کار در خارج از کشور مفید است. در ایران شما باید اول به کلانتری محل و بعد به دادسرا مراجعه کنید و بعد از تشکیل پرونده و کلی رفت‌وآمد، شماره سریال شما به مخابرات و اپراتورها اعلام می‌شود و در صورت عدم کارشکنی از سوی مسوول مربوطه در اپراتور شماره سریال گوشی شما در شبکه وارد شده و به محض روشن شدن گوشی با سیم کارت جدید، شماره سیم کارت به مسوولان قضایی اطلاع داده می‌شود. البته تمام این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که سیم‌کارت استفاده شده در گوشی ثبت شده باشد و گوشی شما هم مورد تغییرات نرم‌افزاری قرار نگرفته باشد. اگر این اتفاق افتاده باشد شما مال باخته خوش‌شانسی هستید و احتمال پس گرفتن گوشی شما زیاد است، اما این نکته را بدانید که سارقان حرفه‌ای این روزها گوشی سرقت شده را توسط برخی از افراد سودجو در بازار مورد تغییرات نرم‌افزاری قرار می‌دهند و به نوعی شماره سریال گوشی را تغییر داده که در این صورت پیداکردن گوشی مسروقه تا حدودی جزو محالات خواهد بود.




اطلاعات مهم را رمزگذاری کنید
تلفن‌های همراه می‌توانند انواع داده‌ها مانند سابقه تماس‌های تلفنی، پیام‌های فرستاده و دریافت‌شده، اطلاعات افراد ذخیره شده در لیست تلفن، عکس‌ها، کلیپ‌های ویدئویی و فایل‌های متنی را ذخیره کنند. این داده‌ها می‌تواند اطلاعات افراد مورد تماس و اطلاعات شخصی شما و همکارانتان را فاش کند. محافظت از این اطلاعات مشکل است؛ بنابراین در انتخاب گوشی تلفن همراه توجه داشته باشید گزینه‌ای را انتخاب کنید که بتواند برای بخش‌های مختلف اطلاعات شما رمز بگذارد. در تنظیمات تمام تلفن‌های همراه موجود بخشی به عنوان امنیت وجود دارد که امکان رمزگذاری روی گوشی را برای کاربران فراهم می‌کند. همچنین سیم‌کارت‌ها نیز خود دارای دو رمز جداگانه هستند که در پشت غلاف اصلی سیم‌کارت درج شده است. علاوه بر رمزگذاری گوشی، همچنین می‌توانید با فعال کردن قفل سیم‌کارت یا فعال کردن پین‌کد در قسمت تنظیمات تلفن همراه، مانع از دسترسی دیگران به سیم کارت خود شوید. همچنین اگر تلفن همراه شما از دسته گوشی‌های هوشمند باشد، می‌توانید از برنامه‌های کاربردی که در این زمینه وجود دارد هم استفاده کنید. به این نکته نیز توجه داشته باشید که لازم نیست تمام اطلاعات شخصی خود را روی گوشی تلفن همراهتان ذخیره کنید.

سعی کنید یک بار در ماه یا حتی یک بار در هفته از اطلاعات، تصاویر و فیلم‌های موجود در روی گوشی یک نسخه پشتیبان تهیه کنید و اطلاعات غیر ضروری خود را روی کامپیوترتان انتقال دهید. همچنین می‌توانید از سایت‌هایی که خدمات رایانش ابری به کاربران خود می‌دهند استفاده کرده و اطلاعات و تصاویر خود را به جای ذخیره‌سازی در گوشی، روی فضای اختصاصی خود در این سایت‌ها آرشیو کنید، البته استفاده از این امکان مستلزم داشتن اینترنت پرسرعت به وسیله تلفن همراه است.


آنتی ویروس و نرم‌افزارهای امنیتی را جدی بگیرید
یکی از راه و روش‌هایی که می‌تواند در مواقع بحران به شما کمک کند استفاده از آنتی‌ویروس‌ها یا نرم‌افزارهای امنیتی همراه است. شاید در برخورد اول استفاده از یک آنتی ویروس موبایلی آنچنان که باید و شاید برای شما مهم نباشد و حتی حاکمیت این تصور اشتباه در بازار که آنتی ویروس سرعت گوشی شما را کاهش می‌دهد باعث شود تا شما از این برنامه‌ها استفاده نکنید، اما به قول معروف هر جا که جلوی ضرر گرفته شود انتفاع آن به شخص شما خواهد رسید. این ذهنیت نیز که آنتی ویروس‌ها سرعت گوشی را کند می‌کنند درست نیست. شما می‌توانید با صرف هزینه‌ای اندک در حد چهل هزار تومان از یک آنتی ویروس اصلی برای گوشی هوشمند خود بهره‌مند شوید. امروزه آنتی ویروس‌ها علاوه بر محافظت از گوشی شما در مقابل حملات ویروسی، از آن در برابر حملات هکرها هم محافظت می‌کند.


علاوه بر آنتی‌ویروس‌ها، نرم‌افزارهای امنیتی دیگری هم وجود دارد که می‌تواند در مواقع بحرانی یاری‌رسان شما باشند. به عنوان مثال، نرم‌افزارهای مخفی‌ای که در هنگام سرقت گوشی و استفاده از یک سیم‌کارت دیگر، به شکل خودکار شماره سیم‌کارت جدید و حتی موقعیت جغرافیای گوشی را که توسط سیستم GPS گوشی به‌دست آمده است برای شماره‌ای که شما به عنوان پیش فرض برای آن تعیین کرده‌اید ارسال می‌کند. این برنامه‌ها حتی این امکان را برای شما فراهم می‌کند که با ارسال یک کد یا عدد از پیش تعیین‌شده به سیم‌کارت موجود در گوشی خود تمام اطلاعات موجود در گوشی پاک و از بین برده شود تا احتمال سوء استفاده از آن کاهش یابد.


از سایت‌های مطمئن خرید کنید
هرچند که خریدهای اینترنتی می‌تواند فواید بیشماری همچون صرفه‌جویی در وقت را برای شما به همراه داشته باشد، اما به این نکته نیز توجه داشته باشید که هکرها هم مانند سارقان واقعی بر سر راه سایت‌های اینترنتی کمین کرده و منتظر یک اشتباه کوچک از سمت شما هستند. همیشه سعی کنید از سایت‌های معتبر برای خرید‌های اینترنتی خود استفاده کنید. برای گوشی‌های هوشمند نرم‌افزار‌‌های کاربری متنوعی وجود دارد که علاوه بر بازی‌های جذاب، انجام کارهای روزمره یا پیچیده را برای افراد آسان‌تر می‌کند. کافیست چیزی را که می‌خواهید متناسب با سیستم‌عامل تلفن خود جست‌وجو کنید تا انواع سایت‌هایی که این نرم‌افزارهای کاربردی را ارائه می‌دهند برایتان فهرست شود. اگر از طرفداران نرم‌افزارهای کاربردی هستید سعی کنید این نرم‌افزارها را از سایت‌های اصلی ارائه‌دهنده این خدمات دریافت کنید. در صورتی که امکان دسترسی به سایت‌های اصلی برای شما مقدور نبود، حتی الامکان از سایت‌های معتبری استفاده کنید که در این بخش اسم و رسمی برای خود دارند.





گوشی خود را در جای مناسب قرار دهید
بعد از رعایت تمام موارد ذکرشده، نوبت به حمل‌و‌نقل گوشی موبایل می‌رسد. استفاده از بندهای بلند برای آویزان کردن گوشی از گردن، قرار دادن گوشی در جیب پشت شلوار یا جیب‌های کناری کیف و کوله‌پشتی، علاوه بر آنکه می‌تواند با خطر زمین خوردن و گم شدن گوشی همراه باشد، بهترین مسیر برای سارقان قاپ‌زن است. چه بسا که امروزه و با افزایش قیمت ارز که گران شدن گوشی را هم به دنبال داشته است، موبایل قاپی هم افزایش پیدا کرده و چنین راه‌هایی برای حمل گوشی بهترین گزینه برای سارقان حرفه‌ای است. درنتیجه، بهتر است هنگامی که در حال تردد در سطح شهر هستید، حتما از جیب جلویی شلوار یا جیب‌های داخلی کت خود برای قرار دادن گوشی استفاده کنید. البته اگر این جیب‌ها زیپ هم داشته باشد که دیگر احتمال خطر سرقت را به صفر رسانده‌اید. در اماکن شلوغ و وسایل حمل‌و‌نقل عمومی هم بهتر است گوشی خود را در یکی از جیب‌های اصلی کیف خود قرار دهید و از کیف هم به خوبی مراقبت کنید.




بلوتوث و پیامک‌ها مشکوک را باز نکنید
یکی از راه‌هایی که یک گوشی هوشمند ممکن است مورد حمله مهاجمان اینترنتی قرار بگیرد Sms-phishing است. این ابزار مانند فیشینگ ای‌میل در یک کامپیوتر شخصی است، با این تفاوت که پیام‌های فیشینگ را از طریق سرویس پیام‌کوتاه شما (SMS) ارسال می‌کند. در این روش معمولا پیامی متنی از یک هکر دریافت خواهید کرد که وانمود می‌کند در رابطه با کار و امور تجاری شماست. او ممکن است از شما بخواهد رمز عبور خود را تغییر دهید یا جزئیات کارت اعتباری خود را مجددا وارد کنید یا اطلاعات محرمانه‌ای را در دسترس هکر قرار دهید که از آنها می‌توان برای کلاهبرداری استفاده کرد. این پیام متنی می‌تواند گوشی شما را وادار به نصب یک برنامه کند تا فایل‌هایتان را از بین ببرد؛ بنابراین به پیام‌های متنی‌ای که اطلاعات محرمانه شما را می‌پرسند پاسخ ندهید. اگر فکر می‌کنید که ممکن است این پیام معتبر باشد، از روش‌های دیگری سعی کنید با فرستنده تماس بگیرید.
علاوه بر پیامک این مهم ممکن است از طریق فایل‌های بلوتوثی هم منتقل شود. بلوتوث یکی از ناامن‌ترین پروتکل‌های ارتباطی دنیاست. البته این مسئله مزیت این پروتکل نیز به‌شمار می‌آید؛ چرا که به راحتی می‌توان دستگاه تلفن همراه را به دیگری بدون سیم متصل و اطلاعات را منتقل کرد، ولی در عین حال در صورتی که کاربر از چگونگی کارکرد آن مطلع باشد، می‌تواند از امکانات آن استفاده کند. این فناوری در شعاع ۱۰متری، اطلاعات را در هر دستگاهی مانند تلفن‌‌همراه، لپ‌تاپ‌ و تبلت منتقل می‌کند. ارتباط بلوتوث شما ممکن است هک شود تا راهی برای دسترسی به تلفن شما هر زمان که روشن می‌شود فراهم کند، حتی زمانی که روشن است ولی از آن استفاده نمی‌کنید. بنابراین زمانی که از بلوتوث استفاده نمی‌کنید یا زمانی که در حال مکالمه هستید یا اطلاعات محرمانه را وارد تلفن هوشمند خود می‌کنید، آن را خاموش کنید. اگر شما از بلوتوث استفاده می‌‌کنید، اتصال خود را با یک رمز طولانی و امن‌تر به جای استفاده از یک عبارت کوتاه محافظت کنید. پس توجه داشته باشید که جز در موارد ضروری و آن هم فایل‌هایی که نسبت به آنها مطمئن هستید از بلوتوث گوشی خود استفاده نکنید. اگر از لوازم جانبی خاصی در کنار تلفن همراه خود استفاده می‌کنید که برای اتصال به گوشی نیازمند روشن بودن بلوتوث گوشی شماست، آن را در حالت مخفی قرار دهید تا افراد سودجو نتوانند آن را پیدا کرده و اقدام به هک کردن گوشی شما کنند. همچنین همانطور که گفته شد سعی کنید از یک رمز عبور طولانی و مطمئن برای اتصال به بلوتوث گوشی خود استفاده کنید.