نقش تغذیه در سلامت انسان - ۲۶ بهمن ۹۱
عاطفه چهره‌گشا
تغذیه همواره جزئی از زندگی بشر بوده است، یعنی در زندگی عادی آداب تغذیه رعایت شده تا سلامتی حفظ شود، به همین دلیل ایرانیان قوی‌ترین و سالم‌ترین مردم دنیا بوده‌اند. برای تغذیه در ایران مثل بسیاری از روش‌هایی که گفتیم تدابیر بسیار ارزشمندی وجود داشته ، غذای ایرانی طبیعی بوده و هیچ ماده افزودنی نداشته است. اکثر مواد غذایی گیاهی و معدنی بوده و غذای حیوانی در رتبه دوم قرار داشته است. چون گیاهان از نظر جنس و مبدأ خلقت به انسان نزدیک‌ترند، اما حیوانات ابتدا گیاه می‌خورند بعد رشد می‌کنند و در مرحله دیگر غذای انسان هستند، مسیری که گیاه در بدن حیوان طی می‌کند تا به بدن انسان برسد، می‌تواند منشا تحولاتی باشد، که این تحولات در بسیاری از مواقع، مضر بوده و سموم مختلفی را تولید می‌کند، به همین دلیل غذای گیاهی نسبت به غذای حیوانی بیشتر توصیه شده است. نحوه آماده کردن غذا و ظروف غذا نیز طبیعی بود تا سلامتی غذا را حفظ کند، بهترین ظروف غذا مسی وسنگی بوده و بهترین آماده کردن غذا به صورت کبابی و آب‌پز می‌باشد و کمتر از غذاهای سرخ کردنی استفاده شده است. نحوه استفاده از غذا بر اساس مزاج انسان و مزاج غذا است. در همین راستا غذاها را براساس سردی، گرمی، تری و خشکی تقسیم کرده‌اند. به عنوان مثال انگور گرم و تر، خیار سرد و تر، برنج سرد و خشک و زنجفیل گرم و خشک است و به همین ترتیب برای تمام غذاها مزاجی مشخص تعیین شده است. هر کس مزاج گرم دارد، باید غذاهای سرد بیشتر از گرم استفاده کند و برعکس کسی که مزاج سرد دارد، باید غذای گرم‌تر بیشتر از سردی استفاده کند. در فصول مختلف، ایرانیان، غذاهای مختلفی مصرف می‌کردند. چون هر فصل دارای مزاجی خاص است. زمستان سرد و تر، بهار گرم و تر، تابستان گرم و خشک و پاییز سرد و خشک است، پس باید در زمستان غذاهای گرم وخشک بیشتر، در بهار غذاهای سرد و خشک، تابستان سرد و تر و در پاییز غذاهای گرم‌تر و بیشتر مصرف بشود.
آداب تغذیه در ایران با روش‌های تغذیه جدید و مدرن کاملا متفاوت است. اکثر روش‌ها و توصیه‌های تغذیه جدید و مدرن بیماری‌زا و مضر است و به هیچ عنوان در طب سنتی ایران توصیه نمی‌شود، که به بعضی از این تفاوت‌ها اشاره می‌کنم. در تغذیه ایرانی ظروف غذا سنگی یا مسی است، که شفابخش بوده و در حفظ سلامتی اثر مستقیم دارند، اما در زندگی مدرن از ظروف تفلون- آلومینیومی و پلاستیکی بیشتر استفاده می‌شود، که نه فقط مفید نیستند، بلکه اکثرا مضر و حتی سرطان‌زا هستند. در تغذیه ایرانی رعایت مزاج از مهمترین اصول است، اما درتغذیه مدرن هیچ اثری از توصیه مزاجی نیست و مزاج در آن جایگاهی ندارد، ایرانی تا غذا با مزاجش سازگار نباشد، استفاده نمی‌کند، اما در مدرنیسم می‌گویند، این غذا را مصرف کن، مهم نیست که چه مزاجی دارد.
در تغذیه ایرانی دو وعده غذا در روز آن هم صبحانه و شام توصیه می‌شود و شام اول شب است، اما در تغذیه مدرن شام را دشمن می‌دانند و می‌گویند ساده استفاده شود و بیشتر سه وعده غذایی توصیه می‌شود. در تغذیه ایرانی غذا به صورت طبیعی استفاده می‌شود، اما در تغذیه مدرن اکثر غذاها یخ‌زده، پاستوریزه شده و... استفاده می‌شود، که به همین دلیل ماده موثر غذا در اثر این اعمال از بین می‌رود. در تغذیه ایرانی روغن حیوانی، نان طبیعی به‌خصوص سنگک، نمک طبیعی و آب چشمه توصیه می‌شود. که همگی شفابخش هستند، اما در تغذیه مدرن روغن نباتی با مواد افزودنی، نان ماشینی، نمک یددار و آب معدنی که در ظروف نگهداری می‌شود، توصیه می‌شود که همگی مضر هستند. در تغذیه ایرانی به هیچ عنوان مواد افزودنی توصیه نمی‌شود، اما در تغذیه مدرن اکثر غذاها با مواد افزودنی که بسیار مضر و در بعضی موارد سرطان‌زا هستند، استفاده می‌شود و نتیجه اینکه تغذیه ایرانی، طبیعی، شفابخش و دوای همه دردهاست.