همـه آهنگ های فوتبالی
لی‌لا رضایی
سال‌ها پیش و در آستانه برگزاری مسابقات جام جهانی ۹۸، فیفا که اعلام کرد از ۳۲ تیم حاضر در جام جهانی هر یک قطعه‌ای ساخته و به فدراسیون بدهد تا همه این آهنگ‌ها در قالب یک سی دی منتشر شده و به دست همگان برسد. همین شروع خوبی برای راه افتادن بازار رقابت‌ها بود تا ایران هم مثل همه کشورهای مهم فوتبالی برای همه تیم‌های مطرحش به‌خصوص تیم ملی صاحب یک آهنگ رسمی شود. در تمام کشورهای دنیا تیم‌های محبوب و مهم سرود‌های مختص خود را دارند. از میان این تیم‌ها می‌توان به تیم‌های رئال مادرید، بارسلونا، بایرن مونیخ، منچستر، لیورپول و چلسی و... اشاره کرد، اما در ایران اولین بار در سال ۱۳۷۷ بود که تیم ملی فوتبال صاحب یک سرود اختصاصی شد. قطعه «ملی‌پوشان» به مناسبت صعود تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه از صدا و سیما پخش شد. این اولین باری بود که تیم ملی ایران صاحب یک قطعه منحصر به فرد و اختصاصی می‌شد.

چه کسی جرقه اول را زد؟
دهه هفتاد که گذشت، شاید خیلی‌ها فراموش کردند که در این دهه آهنگی برای تقدیر از تیم ملی اجرا شد. هرچند این قطعه یک قطعه صرفا فوتبالی نبود، اما به هر حال، همین که جرقه‌ای کوچک را منجر می‌شد، کفایت می‌کرد. قضیه تا چند سال حول محور همین قطعه می‌چرخید و این قطعه تنها قطعه‌ای بود که می‌شد از آن تحت عنوان سرودی برای پیروزی‌های فوتبالی و کلا ورزشی یاد کرد، اما آنچه جالب توجه شد و موجب شد تا همگان به فکر ساخت یک قطعه برای تیم مورد علاقه خود بیافتند، به گفته ای، رقابت‌ها و رقابت‌ها و رقابت‌ها و نه رفاقت ها! بود! یکی از خوانندگان ساکن آمریکا موجب شد تا همه به فکر ساختن قطعه‌ای برای تیم ملی فوتبال باشند. این خواننده اعلام کرده بود که به همراه یکی از دی جی‌های معروف ایرانی روی ترانه‌ای از شاهکار بینش پژوه آهنگی ساخته‌اند که قرار است به عنوان نماینده ایران اجرا شود. این قطعه مربوط به تیم ملی فوتبال ایران بود که برای حضور در جام جهانی ساخته شده بود. همین امر موجب ایجاد حساسیت‌های بسیار از سوی کمیته فرهنگی فدراسیون فوتبال شد. تا جایی که حجت‌الاسلام علیپور مسوول کمیته فرهنگی فدراسیون فوتبال اعلام کرد به طور قطع این سرود با صدای خوانندگان داخلی خواهد بود و قطعه ساخته خوانندگان لس آنجلسی که قرار بود در قالب یک سی دی منتخب از تمام کشورهای شرکت‌کننده ارائه شود، به رسمیت شناخته نشد.حساسیت این مسوول به این جهت بود که این دو خواننده و موزیسین حقشان نیست که برای چنین موضوع مهمی در جهان کار کرده و معروف شوند. هر چند این دو شهرت خود را داشتند و اصلا همین شهرت موجب پیشنهاد چنین کاری به آنها شده بود.
چه کسی انتخاب شد؟
اسامی زیادی ارائه شدند و خوانندگان زیادی برای خواندن اثری تحت عنوان آهنگ تیم ملی پیشنهاد شدند که در این میان می‌توان به خوانندگان سنتی همچون علیرضا افتخاری و حسام‌الدین سراج اشاره کرد. در میان پاپ‌ها نیز محمد اصفهانی، علیرضا عصار، مجید اخشابی، علی لهراسبی و مهراج محمدی پیشنهاد‌های اصلی و گزینه‌های مهم بودند. ناگفته نماند که در این میان نیز بسیاری از خواننده‌ها برای خواندن اولین مورد فوتبالی اعلام آمادگی کردند، اما گزینه‌هایی مثل گروه آریان و امیر تاجیک در راس همه قرار داشتند. فدراسیون فوتبال به دنبال اعلام آمادگی خواننده‌ها، سیزده قطعه پاپ را به دست آهنگسازان داد و آماده کرد. اما این انتخاب‌ها به کشمکش انجامید تا جایی که شرکت ایران خودرو حامی فدراسیون فوتبال اعلام کرد که با علیرضا عصار به توافق رسیده است. سرود تیم ملی که باید المان یک تیم حرفه‌ای فوتبال باشد به حربه‌ای هنری تبدیل شد. همان زمان بود که امیر تاجیک در سایت اختصاصی خود تیتر زده امیرتاجیک سرود ملی تیم ملی ایران را در جام جهانی 2006 آلمان می‌خواند. در حالی که همزمان با این اعلام، علیرضا عصار را به عنوان خواننده این سرود رسمیت بخشیدند.
پرسپولیس قهرمان ما
داریوش خواجه نوری، آهنگ سرود پرسپولیس را ساخت. او که از طرفداران پرو پاقرص و دوآتشه تیم سرخ است درباره ساخت این آهنگ و حواشی آن می‌گوید: برای اولین بار است که در ایران قطعه‌ای برای یک تیم به صورت حرفه‌ای اجرا می‌شود. در این قطعه سعی شده از صدای تمامی بازیکنان پرسپولیس اعم از پیشکسوت و جدید استفاده شود. همچنین به جرات می‌توانم بگویم که این برای اولین بار است که در ایران یک تیم سرود رسمی دارد. برای اولین بار از این سرود در بازی تیم‌های استقلال و پرسپولیس بهره برداری شد. وی در خصوص قطعه ساخته خود گفت: برای اولین بار در دنیا است که سرود رسمی یک باشگاه توسط تمامی بازیکنان و پیشکسوتان مطرح و هوادارانش اجرا می‌شود. وقتی پیشنهاد خواندن دنیزلی را به مسوولان تیم دادم، و به وی منتقل کردند، با آن موافقت نکرد. می‌گفت این قطعه به زبان فارسی بوده و نمی‌تواند به آن زبان صحبت کند. با پادرمیانی مسوولان باشگاه و بالاخره اصرار آنها، دنیزلی حاضر شد با به زبان آوردن کلمه «پرسپولیس»، در این سرود مشارکت کند. این قطعه حدود 40 خواننده دارد که اولین سرود رسمی برای یک تیم در فوتبال ایران و همین‌طور در آسیاست. چون بنا به گفته خواجه نوری، آسیایی‌ها بر خلاف اروپایی‌ها، سرود رسمی برای تیم‌هایشان ندارند.
سرود استقلال
به دنبال همه حرف‌ها و حدیث‌ها و مخالفت‌ها... باشگاه استقلال نیز به دنبال درخواست‌های مکرر هوادارانش صاحب یک قطعه فوتبالی شد و مانند باشگاه‌های بزرگ جهان صاحب سرود واحد می‌شود، خواننده این قطعه درباره همکاری اش با این تیم می‌گوید: این سرود نشان باشگاه استقلال است و به همین دلیل سعی کرده‌ایم کلام آن بر این تیم پرافتخار و هواداران آن متمرکز باشد. این قطعه توسط مهرداد مجابی آهنگسازی شده است. گفتنی است که این سرود با صدای بسیاری از خواننده‌های مطرح داخلی تست شد که در نهایت تصمیم گرفته شد سرود با صدای «مجید گرامیان» خوانده شود. این سرود با حضور 26 نوازنده سازهای مختلف و 17 خواننده کر و آهنگسازی مهرداد جنابی ضبط و پس از تکمیل شدن در اختیار هواداران قرار گرفت.
کاندیداها چه کسانی بودند؟
پس از این انتخاب فیفا، حجت الاسلام علیپور معاون فرهنگی فدراسیون اعلام کرد که ما با استعلامی که از فیفا داشته‌ایم عقد هرگونه قرارداد با این خوانندگان تکذیب شده است. او ادامه داده بود: البته این حق طبیعی ماست که بخواهیم خواننده‌ای را معرفی کنیم که در اثرش فرهنگ اصیل ایرانی را مد نظر بگیرد. برای این انتخاب‌ها کسانی هم معرفی شدند. پس از آن بحث شهرام ناظری مطرح شد و مردم یاد آهنگ زیبای سواران دشت امید افتادند که در جام جهانی 1998 بارها پخش شد و البته بسیار مورد توجه قرار گرفت.
اسامی افتخاری و گروه عارف و... هم مطرح شد ولی....
بنیامین بهادری نیز قطعه‌ای آماده کرده بود که گفته می‌شود به نفع آریان کنار کشید. البته گروه میناوند جمشیدی و نکیسا هم آهنگ و کلیپی ساختند که با توجه به ادعایی که کرده بودند به دلیل فوتبالی بودن خودشان اثر متناسب‌تری نسبت به بقیه قطعات ساخته شده است. شعر این قطعه را شاهین شاهین‌زاد سروده است و هرکدام از این سه نفر قطعاتی از این آهنگ را می‌خوانند.
ملاک انتخاب
آنچه حائز اهمیت است البته این است که آهنگ یک تیم باید علاوه بر دارا بودن پارامترهایی همچون لحن حماسی و شاخصه‌های ایرانی بودن این نکته را هم مد نظر قرار دهد که ایجاد هیجان و تحرک برای بازیکنان و تماشاگران در خود داشته باشد. چیزی که تاکنون در آهنگ‌های سنگینی که از سیما پخش شده مشاهده شده همین سنگینی آهنگ‌ها است و ظاهرا مدیران فرهنگی فدراسیون هم اکنون بیشتر بر روی حرکت‌زایی و قدرت تهییج و جذاب بودن این آهنگ تاکید دارند. مشخص است که انتظار تماشاچیان فوتبال یک موسیقی سنتی یا عرفانی یا معنی‌گرا و حتی حماسی صرف نیست. آنها آهنگی می‌طلبند که شور و هیجان به آنها منتقل کند.



...و اما سرودها:
این شعر ها نمونه‌هایی است که توسط گروه‌ها‌ی مختلف درباره فوتبال اجرا شده است البته هیچ کدام از این ترانه‌ها با استقبال چندانی روبرو نشده است. هرچند بارها از رسانه‌های مختلف پخش شده‌اند.

ترانه قطعه پرسپولیس
سرخ بی‌همتاست
سرخ بی‌پرواست
سر خ در رگ‌هاست
سرخ در هرجا هرجا هرجا هرجا
همه با هم پاکوبان باهم
همه با هم هم‌پیمان با هم
ای عشق بی‌پایان ما

«عزم و ایمان - مرد میدان »
با صدای امیر تاجیک
عزم و ایمان فخر و آواز است آنک
مرد میدان توپ و دروازه است آنک
گر حریفان داغ گل چینند از گل
جیب یاران بلبل تازه است آنک

از شاهچراغ تا چهلستون
با صدای قاسم افشار
تخت جمشید تا بیستون
قدمتی داره بی مثال
مردایی داره مثل زال
رنگ دلا سبز و سرخ و سفید
سه رنگ عشق و غیرت و امید
خلیج اون همیشگی فارسه
زادگاه ماد و پارت و پارسه
زادگاه ماد و پارت و پارسه

سرود استقلال
اى دلاور اى گرد ایران زمین
اى که مهر شیران زده بر جبین
مام میهن از غرورتان استوار
تا ابد شود نامتان ماندگار
آبى نشان افتخار ماست
آزاده مردان فر آسیاست
اسطوره گشتید در مبارزه به هر زمان
اى پهلوانان زنده یادتان
شیر مردان شرق هم تبار ما
جاودانه مردمان در دیار ما
عزم بى مثالتان چون چراغ ما
...

ایران من
با صدای علیرضا عصار
وطنم، نام تو صدر همه نام جهان
جام جمت سرور جام جهان
حکم اهوراست به اهریمنان
پارسیان تا به ابد قهرمان
هرکه به ما شاخه گلی هدیه داد
ملت ما باغ گلش تحفه داد
ملت ما ملت بخشایش است
صلح طلب طالب آرامش است
رافت ما یکسره در خون ماست
عرق وطن مسلک و قانون ماست
...
آهنگ ای جاویدان ایران
گروه آریان
باز اسم وطن اومد به میون
بازم عاشقا جمعند همشون
میدون و هزار قلب بی قرار
دستا به دعا چشما نگرون
پر شد همه جا یک دل یه صدا
فریاد همه از پیر و جوون
پیش تا پایان‌ ای جاویدان ایران
پیش تا پایان‌ ای جاویدان ایران
پیش تا پایان ‌ای جاویدان ایران
پیش تا پایان‌ ای جاویدان ایران
...