امکانات و آپشن‌هایی که باید چک شوند
انتظاری سه ماهه برای کاهش قیمت خودرو بعد از افزایشی نجومی که قیمت‌ها در بهمن سال گذشته تجربه کردند، در حالی تا اواسط اردیبهشت امسال ادامه داشت که این میزان کاهش از وعده‌هایی که داده می‌شد بسیار کمتر بود. وعده‌های کاهش۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت خودرو در نهایت از۱۰ تا 18 درصد فراتر نرفت تا به این ترتیب بار دیگر انتظارات مشتریان برآورده نشود.
حال هرچند دستورالعمل تعیین قیمت خودرو توسط شورای رقابت تصویب شد و با توافق خودروسازان شکلی عملیاتی به خود گرفت، اما به نظر می‌رسد این کاهش قیمت‌ها عواقبی نیز در پی دارند، عواقبی که ممکن است شیرینی این میزان کاهش قیمت را برای مشتریان تلخ کند. با نصف شدن آمار تولید در سال گذشته، دلایل اصلی خودروسازان برای افزایش قیمت‌ها مشکلاتی از قبیل کمبود نقدینگی و افزایش هزینه‌های تولید بود.
مشکلاتی که هنوز وجود دارند و تنها تفاوت وضعیت خودروسازان، کاهش قیمتی است که می‌شود گفت به آنها تحمیل شده است.
چراکه هنوز نه خبری از تسهیلات دولتی است و نه ارز مبادله‌ای، کارگران هم در خطوط تولید همچنان با فاصله زیادی از ظرفیت کامل این خطوط به تولید مشغولند و قیمت مواد اولیه هم کاهشی نداشته است، اما با این تفاسیر خودروسازان چگونه به کاهش قیمت‌ها تن داده‌اند؟
آیا برای خودروسازانی که مدام به فروش خودروهایشان زیر قیمت تولید اصرار دارند، معجزه‌ای رخ داده است که با وجود تمام مشکلاتی که بر سر راه تولید است راضی به کاهش قیمت‌ها شده‌اند؟
اما از آنجایی که دستورالعمل تعیین قیمت برای خودروهای مدل پایه است، خودروسازان می‌توانند هزینه‌های نصب آپشن را از مشتری دریافت کنند.
بنابراین پاسخ سوالی را که پیش از این مطرح شده بود می‌توان در این بند مصوبه شورای رقابت پیدا کرد. بندی که به خودروسازان این اختیار را می‌دهد که با نصب آپشن روی خودروها به نوعی هزینه‌های کاهش قیمت را جبران کنند. از آنجایی که شورای رقابت تعریف خاصی هم برای آپشن در نظر نگرفته است، به نظر می‌رسد که دست خودروسازان در این قسمت ماجرا کمی باز باشد.
وقتی امکانات خودرو آب می‌رود
با توجه به اینکه کاهش قیمت خودرو از جانب خودروسازان با هیچ سوبسیدی از جانب دولت همراه نبوده است و قیمت‌ها هم برای خودروهای مدل پایه در نظر گرفته شده است، به نظر می‌رسد از این پس خودروسازان برای اضافه کردن هرگونه امکاناتی هزینه آن را در غالب هزینه نصب آپشن از مشتری دریافت کنند. هرچند پیش از این هم هزینه آپشن از مشتری‌ها به صورت جداگانه دریافت می‌شد، اما شامل امکانات بدیهی خودرو نمی‌شد. برای مثال شرکت خودروسازی سایپا در کنار اعلام قیمت‌های جدید این توضیح را نیز اضافه کرده است که قیمت‌ها مربوط به خودروهایی می‌شود بدون کیسه هوا، بدون فرمان هیدرولیک و بدون نرنگ متالیک.
امیرحسین امیری، مدیر بازاریابی و فروش سایپا در رابطه با این مطلب می‌گوید که پیش از این هم چنین شرایطی وجود داشته، برای مثال هزینه رنگ متالیک چیزی حدود ۲۳۰ هزار تومان بوده که در صورت تمایل مشتری برای او اجرا می‌شده است.
اما یک نگرانی دیگر که بعد از کاهش قیمت خودروها وجود دارد حذف امکانات از خودروها برای جبران کاهش قیمت‌ها است. از آنجایی که خودروسازان نمی‌توانند از قطعات داخلی خودرو که از ضروریات تولید است چشم‌پوشی کنند، ممکن است از دیگر امکاناتی که غیرضروری به نظر می‌رسد مایه بگذارند. برای مثال حذف امکاناتی نظیر باندهای ضبط صوت و یا حتی ضبط صوت ممکن است از این پس زیاد مشاهده شود، همانطور که از برخی نمایندگی‌های فروش خبر می‌رسد که جای باندهای برخی خودروهای صفر که به تازگی از کارخانه آمده‌اند خالی بوده! بنابراین کارشناسان توصیه می‌کنند که هنگام خرید خودرو به دقت از امکانات آن با خبر شوید و بعد از خرید خودرو نیز امکانات آن را با بروشورهای موجود در خودرو تطابق دهید تا مبادا خودرویتان با کمبود امکانات همراه باشد.
بر همین اساس تشخیص وجود برخی امکانات به دلیل تخصصی بودن، ممکن است کمی سخت به نظر برسد. به همین دلیل تا جایی که امکان دارد بهتر است بعد از خرید خودرو آن را به یک کارشناس خودرو نشان دهید تا آن را به طور کامل بررسی کند.
اما امیری با اشاره به اینکه خودروسازان موظفند هر امکاناتی که تعهد کرده‌اند به مشتریان تحویل دهند، گفت: در صورتی که هر گونه امکانات از نظر قانونی بر روی خودرو وجود نداشت، مشتریان می‌توانند با اطلاع این موضوع به خودروساز حقوق خود را مطالبه کنند. او در ادامه گفت: در صورتی که شکایت مشتری بجا باشد، خودروساز موظف است یا امکانات نامبرده را تامین کند یا هزینه آن را پرداخت کند.
به هر حال خاطره‌ای که خودروسازان در این زمینه از خود به جا گذاشته‌اند، به گونه‌ای نبوده که مشتری‌ها با اطمینان کامل محصول خود را دریافت کنند یا از پرداخت هزینه برای یک آپشن به‌خصوص رضایت داشته باشند، چرا که در اواخر سال گذشته، بسیاری از مشتریانی که اقدام به پیش‌خرید یک خودروی خاص کرده بودند، تنها در صورتی می‌توانستند خودروی خود را دریافت کنند که هزینه‌ای چند میلیون تومانی را برای یک آپشن اجباری پرداخت کنند، آپشنی که مشتریان می‌توانستند در صورت تمایل با قیمتی کمتر از بازار تهیه کنند. بنابراین هرچند آپشن در تمام دنیا امکاناتی است که وجود آن‌ها در خودرو به نظر مشتری بستگی دارد، اما با توجه به کاهش دستوری قیمت‌ها برای خودروسازان، ممکن است در آینده شکلی اجباری به خود بگیرد.