وحید عامری
قلعه رودخان نامی آشنا برای کسانی است که طبیعت گردی و بازدید از مناطق تاریخی را جزو برنامه‌های زندگی خود قرار داده‌اند، اما همیشه راه ساده برای رسیدن به این قلعه بهترین راه نیست.

می‌توان مسیر را طولانی تر کرد، چنان که قلعه رودخان پایان سفر و گذاشتن کوله‌ها به زمین باشد، انگار که به خانه رسیده‌ای. برنامه آب بر به قلعه رودخان، سفری است در دامنه‌های سرسبز و خوش آب و هوای شمال برای کسانی که از آمادگی بدنی متوسط برخوردارند و می‌توانند دو تا سه روز خود را برای گذراندن تعطیلات اختصاص دهند. آنچه می‌خوانید گزارشی است از برنامه‌ای که در اردیبهشت ماه سال جاری در همین مسیر برگزار شده است.
از گردنه تا ییلاق جمال آباد
برنامه آب بر به قلعه رود خان راس ساعت ۳۰/۱۱ شب از ترمینال غرب شروع می‌شود. برنامه این است که به زنجان و از آنجا به منطقه طارم و روستای آب‌بر برویم. ساعت حدود ۷ صبح است که به روستای آب‌بر می‌رسیم. می‌خواهیم پس از رسیدن به روستای آب‌بر با نیسان به سمت گردنه جمال‌آباد حرکت کنیم. از اتوبوس پیاده شده و از اهالی منطقه در مورد وانت و قیمت آن جویا می‌شویم. خادم مسجد در را برایمان باز و برای خوردن صبحانه از ما دعوت می‌کند. سفره می‌اندازد و چای می‌گذارد و خرما و پنیر می‌آورد. صادقانه باید گفت که انتظار چنین استقبال گرمی را نداشتیم. پس از خوردن صبحانه وسایل را جمع کرده و از ایشان خداحافظی می‌کنیم. خود او با دو نفر از اهالی روستا در مورد وانت صحبت کرده است. ساعت ۴۰/۸ دقیقه صبح دو نیسان جلوی مسجد انتظار ما را می‌کشند، از آنجا به سمت گردنه جمال‌آباد حرکت می‌کنیم. از آب‌بر دو یال به موازات هم یکی به گردنه جمال‌آباد و یکی مستقیم به ییلاق دایله‌سر می‌رسد. می‌شود از گرفتن وانت صرف‌نظر کرد و یال شرقی را که اندکی از روستا فاصله دارد مستقیم تا ییلاق دایله‌سر طی کرد که در این‌صورت به زمان سفر اضافه می‌شود و نیاز به زمان‌بندی دیگر و فرصت بیشتری دارد. خلاصه با نیسان جاده پرپیچ و‌خم کوهستانی را به سمت گردنه جمال‌آباد طی می‌کنیم. اواخر مسیر به دلیل گل شدن جاده وانت گیر می‌کند که مجبور می‌شویم پیاده شده و ماشین را هل دهیم. حوالی ۱۰ صبح است که به نزدیکی گردنه جمال‌آباد می‌رسیم. از وانت پیاده شده و ساعت ۱۰/۱۰ مسیری کاملا مشخص را تا رسیدن به گردنه، پیاده طی می‌کنیم و پس از یک ساعت پیاده‌روی در مسیر پاکوب به ییلاق جمال‌آباد می‌رسیم. اندکی استراحت کرده و سپس مسیر را به سمت شرق ادامه می‌دهیم. از همان ابتدای سفر مه همه جا را گرفته و لحظه به لحظه بر غلظت آن اضافه می‌شود. بنابراین از شرکت کنندگان می‌خواهیم با فاصله کمی از هم حرکت کنند. در طول مسیر به یک قبرستان برمی‌خوریم که گویا آرامگاه افراد محلی است که در راه مانده‌اند و همانجا به خاک سپرده شده‌اند. اندکی استراحت می‌کنیم. باد شدید مهی را که دیگر به قطرات ریز آب تبدیل شده است به صورتمان می‌کوبد. زمان بیرون‌آوردن بادگیرها است. بادگیرها را به تن کرده و به مسیر ادامه می‌دهیم. ساعت حدود ۲:۱۰ است که مکان مسطح و مناسبی را پیدا کرده و بساط ناهار و چای را علم می‌کنیم. خوردن ناهار و استراحت ۱ ساعت زمان می‌برد. ساعت ۳:۱۰ دوباره حرکتمان را آغاز می‌کنیم. مه بسیار شدید است و پاکوب هم که هر از چندگاهی گم می‌شود، تنها به لطف جی پی اس است که مسیر را گم نمی کنیم. پس از پیمودن ۳ ساعت مسیر، حوالی ۶ بعدازظهر به ییلاق دایله‌سر می‌رسیم. دشتی سرسبز و منظره‌ای بی‌نظیر، پر از گله گوسفندان و کلبه‌‌های چوبی صاحبانی که هنوز سروکله‌شان پیدا نشده. همانجا کوله‌ها را بر زمین می‌گذاریم و کمپ می‌کنیم.


گذر از جنگل تا قلعه رودخان
ساعت 6:15 صبح بیدارباش است. نرم‌نرمک اعضا از خواب بیدار می‌شوند و از چادرها بیرون می‌آیند. بساط چای و صبحانه گذاشته می‌شود. پس از خوردن صبحانه چادرها و کوله‌ها را جمع می‌کنیم. از زمان‌بندی عقب نیستیم و عجله‌ای هم درکار نیست. ساعت 8:45 صبحانه خورده شده، چادرها جمع و کوله‌ها بردوش در صف قرار گرفته و آماده حرکتیم. امروز دیگر از مه خبری نیست. هوا آفتابی و بسیار مطبوع است و جاده پاکوب را تا دوردست‌ها می‌توان دید. تنها در طول مسیر و پس از رسیدن به فضایی مسطح در بالای خط‌الراس مسیر پاکوب دو تکه می‌شود. پاکوب سمت راست به پایین می‌رود و شیب کم می‌کند و پاکوب سمت چپ مسیر مستقیم را ادامه می‌دهد. مسیرمان را به سمت شمال شرق ادامه می‌دهیم تا ساعت 12:45 ظهر که به ییلاق مته‌خانی می‌رسیم. کوله‌ها را بر زمین می‌گذاریم کمی استراحت می‌کنیم و ناهار می‌خوریم. پس از خوردن ناهار و چای ساعت 2 بعدازظهر مجددا حرکت خود را آغاز می‌کنیم. در ادامه و پس از پیمودن 40 دقیقه از مسیر به جنگل صاف و مسطح و بسیار زیبایی می‌رسیم که بهترین مکان برای صرف غذا است، گرچه در آنجا چشمه‌ای به چشم نمی خورد اما آخرین فضای مسطح در طول مسیر است و پس از آن وارد شیب بسیار تندی می‌شویم. شیب مسیر به حدی زیاد است که سرعتمان را بسیار کند می‌کند و البته چاره‌ای هم نیست. در این شیب بسیار تند هم البته در بسیاری از جاها مسیر پاکوب به وضوح قابل تشخیص است. پس مسیر را به آرامی به سمت پایین طی می‌کنیم. ساعت حدود 4:50 دقیقه بعداز ظهر است که پس از 3 ساعت طی مسیر و چندین بار استراحت در طول مسیر دیوارهای بلند قلعه رخ می‌نماید. بلیت می‌گیریم و وارد قلعه می‌شویم و دوستان هم برای دیدن قلعه پراکنده می‌شوند. همه جای قلعه را دیده و فراوان هم عکس می‌گیریم. ساعت 7:20 از قلعه خارج شده و از پله‌ها به سمت پایین حرکت می‌کنیم. می‌توان پس از خروج از قلعه به ترمینال فومن رفته و از آنجا به سمت تهران حرکت کرد و یا شب را در فضایی جنگلی مابین قلعه‌رودخان و فومن کمپ کرده روز بعد این سفر را خاتمه داد.


پیشنهادها: زمان مناسب برای اجرای برنامه حداکثر اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد ماه است.
می‌شود برنامه را 2 روزه و به صورت فشرده برگزار کرد یا 3 روزه و به صورت گلگشت و با تعداد شرکت کننده بیشتر و فشار کمتر. به این صورت که روز اول را در ییلاق دایله‌سر و روز دوم را در جنگلی که بعد از ییلاق مته‌خانی و ابتدای مسیر سراشیبی به سمت قلعه‌رودخان است کمپ کرد. صبح روز سوم هم به سمت قلعه رود خان حرکت کرد. رسیدن به قلعه و بازدید از آن قبل از ظهر تمام می‌شود. ظهر هم می‌توان به فومن رفت واز آنجا به تهران بازگشت.
vahid.ameri@gmail.com