از چاله پنیر تا یخچال‌های چند میلیونی - ۳۰ شهریور ۹۱
مسعود فرجی
سرداب و آب انبار و چاله پنیر... سال‌ها پیش بود که خوردن یک لیوان آب خنک دردسرهایی داشت که حالا برایمان عجیب و غریب است. در هر محله یک آب انبار بود و بعضی خانه‌ها هم خودشان آب انبار داشتند و همسایه‌ها هم از آن استفاده می‌کردند. آب خنک بود و وسط پله‌های آب انبار جایی تعبیه شده بود به نام چاله پنیر. البته اینجا فقط جای پنیرکهنه نبود، میوه و کره حیوانی و خیلی از چیزهایی که حالا در یخچال فریزر نگه داشته می‌شوند، آن روزها جایشان در چاله پنیر بود. چاله پنیر، همان یخچال آن روزها بود؛ البته نه به راحتی استفاده از یخچال. سرداب هم که در زیرزمین خیلی از خانه‌ها بود و اتاقکی خنک بود همین نقش را داشت و البته در روزهای سرد بهار و پاییز، یک سبد که میوه و کره و پنیر و گاهی هم گوشت را داخلش می‌گذاشتند و در یک بلندی می‌گذاشتند، نقش یخچال امروزی را بازی می‌کرد. البته این اواخر که در ایران شرایط برای سرد نگه داشتن آب و خوراکی به این شکل بود، یخچال اختراع شده بود و هنوز به ایران نرسیده بود. اولیور ایوانس، مخترع آمریکایی، که به‌عنوان پدر یخچال شناخته می‌شود، مخترع یخچال بخار فشرده ‌است، گرچه او دستگاهی که بتواند فرآیند مربوطه را طی کند نساخت، اما در سال ۱۸۳۴ میلادی، ژاکوب پرکینز با تغییر در طرح اولیه ایوانس، توانست اولین یخچال جهان را بسازد و جان گوری، یک دکتر آمریکایی اهل فلوریدا، نخستین یخچال مکانیکی را در سال ۱۸۴۱ میلادی بر پایه طرح ایوانس ساخت که از آن برای ساختن یخ برای خنک‌نگاه‌داشتن مبتلایان تب زرد استفاده می‌کرد. در سال ۱۸۵۳ نخستین یخچالی که می‌توانست روزانه یک تن یخ تولید کند ازسوی یک استاد آمریکایی به ثبت رسید.
حالا، پس از سال‌ها، انواع و اقسام یخچال فریزر با برندهای مختلف تولید شده و نمی‌توان خانه‌ای را بدون یخچال تصور کرد. هر کدام از این یخچال‌ها هم امکاناتی دارند و البته قیمتی متفاوت. اگر خانه‌ای کوچک دارید با آشپرخانه‌ای کوچک یا می‌خواهید در مغازه و شرکت محل کارتان یخچال داشته باشید، یخچال‌های کوچک به شما پیشنهاد می‌شود. یخچال‌هایی که جای کمتری می‌گیرند و می‌توانید از فضای آنها هم استفاده کنید. قسمت یخچال‌های کوچک بین دویست تا سیصد هزار تومان است. این یخچال‌ها یک فریزر کوچک هم در قسمت بالایی دارند. در حال حاضر یخچال 5 فوت ایستکول ساخت کشور سنگاپور، از یخچال‌هایی است که در بازار موجود است و مشتری‌های زیادی دارد. شکل ظاهری این یخچال هم زیبا طراحی شده است، اما اگر می‌خواهید از یخچال کوچک ایرانی استفاده کنید، یخچال 6 فوت آزمایش پیشنهاد می‌شود که هم کمی بزرگتر است و هم چکه گیر دارد تا از ریزش آب حاصل از ذوب برفک، جلوگیری کند. قیمت این محصول 290 هزار تومان است و کمپرسور مناسب برای همه مناطق آب و هوایی دارد. ارتفاع یخچال کوچک آزمایش 106 سانتی‌متر و طول و عرضش هم 66 سانتی‌متر است و 18 ماه نیز ضمانت دارد. یخچال 5 فوت مدیا هم از یخچال‌هایی است که هم‌اینک در بازار موجود است و به قیمت حدود 260 هزار تومان به فروش می‌رسد. این یخچال با ظرفیت 92 لیتر لاستیک دور در ضد باکتری دارد. یخچال اتاق خواب سورین (severin) مدل 9814 هم از یخچال‌هایی است که کیفیت بهتری نسبت به دیگر برندها در بخچال‌های کوچک دارد؛ ظرفیت این یخچال50 لیتر و حداکثر توان مصرفی اش 100 وات است و در حال حاضر در بازار 324 هزار تومان است.
ظرفیت ۵۰ لیتر، حداکثر توان مصرفی ۱۰۰ وات، حداکثر صدا ۳۸ دسی‌بل ، اگر می‌خواهید یخچالی کوچک‌تر از این بگیرید که در خودرو هم جا بگیرد و در روزهای گرم تابستان بتوانید در مسیر مسافرت، آب و میوه خنک بخورید، یخچال‌هایی هستند که قابلیت استفاده از برق خودرو را هم دارند و ظرفیتشان ۲۵ لیتر است و با قیمت ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار تومان فروخته می‌شوند.
و اما یخچال فریزرهای خانگی؛ از شناخته‌شده‌ترین برندهای یخچال دنیا می‌شود به ال‌جی، سامسونگ و ایندزیت اشاره کرد که پرفروش‌ترین آنها در کشور ما ال‌جی است که ضمانت‌نامه‌اش تحت نظر شرکت ایرانی به نام گلدایران است. علت فروش بالای این برند در ایران، قیمت مناسب و کارآیی‌های بالای آن است.
در حال حاضر یخچال فریزر ال‌جی مدل KP۲۰۱۰ نقریبا گران‌ترین مدل یخچال ال جی است که به قیمت ۲ میلیون و پانصد هزار تومان فروخته می‌شود. این یخچال فریزر دارای بوگیر و دینام پرقدرت است و ظرفیت بالایی دارد؛ اما از معایبش این است که جای زیادی می‌گیرد و در خانه‌هایی که آشپزخانه کوچکی دارند، مشکل ایجاد می‌کند. اما یخچال فریزر ال جی مدل F۱۱۳۱BQ که ۱۳ فوت و کمی کوچک است قیمت مناسب‌تری دارد. این مدل، سیستم کنترل الکترونیکی با دکمه‌های دیجیتال روی بدنه و آب سرد کن برقی روی یخچال دارد و قیمتش ۵۹۰ تا ۶۰۰ هزار تومان است.
یخچال فریزر 25 فوت ال جی مدل B1251YVSهم همان ویژگی‌های مدل قبلی را دارد و به قیمت 920 هزار تومان در حال حاضر در بازار به فروش می‌رسد. یخچال فریزر ال جی مدل GR-T180S نیز با ویژگی جریان هوای خنک از چند جهت، زنگ اخطار باز بودن در و سیستم جریان هوای چندگانه تیتانیوم از مدل‌هایی است که با قیمتی متوسط، طرفداران خاص خودش را دارد. قیمت این مدل نیز دربازار یک میلیون و 160 هزار تومان است و اما یخچال فریزر 25 فوت ال‌جی مدل GR-T260 با سیستم کنترل الکترونیکی و دکمه‌های دیجیتال روی بدنه، آب سرد کن برقی روی یخچال، سیستم خنک‌کننده با یون سبز مطبوع‌کننده و... از مدل‌هایی است که با قیمت میانگین یک میلیون و چهارصد و چهل هزار تومان در فروشگاه‌های لوازم خانگی موجود است.
ازسوی دیگر، برند سامسونگ هم محبوبیت‌های خاص خودش را دارد، اما نصب قطعات آن در خارج از کشور و هماهنگ کردن دینام و موتور آن با ژنراتورهای استاندارد کشورهای تولیدکننده مانند آلمان و ژاپن، مصرف انرژی برای این برند را در ایران بالا برده است. در حال حاضر یخچال فریزر ۲۳ فوت سامسونگ مدل RL-۴۸E با سیستم خنک‌کنندگی چرخشی، در دو مدل بدون آبسرد کن و با آبسردکن و کلاس مصرف انرژی AB از مدل‌های موجود در بازار است که قیمت با آب سردکن این مدل، یک میلیون و ۵۸ هزار تومان است؛ البته نباید این نکته را فراموش کرد که نوسان نرخ ارز، باعث نوسان هفتگی و حتی روزانه در قیمت یخچال فریزر، به ویژه یخچال فریزرهای خارجی شده است.
قیمت یخچال فریزر 25 فوت سامسونگ مدل RT-750 با سیستم چرخشی هوای سرد، پراکندگی هوای سرد به صورت یکنواخت با کلاس مصرف انرژی AB و آب سردکن روی یخچال، از مدل‌هایی است که هم اکنون با قیمت یک میلیون 440 هزار تومان به فروش می‌رسد.
یخچال فریزر بوش مدل KGN۵۶A۷۳ME اما برندی متفاوت است که در حال حاضر با قیمت ۲ میلیون تومان در فروشگاه‌ها موجود است. در میان یخچال‌های خارجی، ایندزیت برند بسیار معروفی برای تولیدات لوازم خانگی در سراسر دنیااست. این برند ۳۰ سال سابقه تولید لوازم خانگی در ایتالیا را دارد. محصولات این برند با کارآیی‌های بالا در سراسر دنیا عرضه می‌شود و همین خصوصیات آن را از گران‌ترین اجناس بازار کرده است. بالا بودن قیمت لوازم‌های این برند آن را کم فروش کرده، اما به هر حال این یخچال فریزرها قابلیت‌های بالایی دارند.
امرسان و لورچ از برندهای معروف و محبوب ایرانی در یخچال فریزر هستند که به نوبه خودشان فروش بالایی هم دارند و در مورد میزان فروش، تقریبا با برندهای خارجی رقابت می‌کنند. امرسان از لحاظ ظاهر، فیزیک و ابعاد دست کمی از برندهای روز دنیا ندارد، اما از نظر کیفیت داخلی و تخصص کم و کاست‌هایی دارد. یخچال فریزر 22 فوت نوفراست مدل 131445613 که دارای آبخوری روی بدنه یخچال و دستگیره اشک سفید و پنل دیجیتال است هم اکنون با قیمت 730 هزار تومان در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسد که از مدل‌های خوب برند امرسان به حساب می‌آید، اما از مدل‌های ارزان تر این برند، یخچال فریزر 20 فوت مدل 131435712 است که دارای آبخوری روی یخچال است و به قیمت 670 هزار تومان در بازار موجود است. البته بیشتر برندهای ایرانی یخچال فریزر موتورهای خارجی دارند و در ایران مونتاژ می‌شوند.
در مورد یخچال فریزر باید این نکته را دانست که طول عمر یک یخچال‌فریزر استاندارد 5 سال است، اما اگر ماده‌ سردکننده آن از گاز استاندارد تشکیل شده باشد تا 10 سال هم به طور استاندارد کار می‌کند. عمر این اجناس به نحوه استفاده از آنها هم بستگی دارد اگر به نکات ایمنی همچون کنترل برق، استفاده دینام، تمیز نگه داشتن آنها، تعویض به موقع ماده‌ سردکننده، بررسی سیم برق آن توجه کنید می‌توانید سال‌ها از آن استفاده کنید. یخچال فریزرها حتما باید از دیوار و لوازم برقی دیگر آشپزخانه فاصله داشته باشد تا خراب نشوند. پایه‌های یخچال فریزر باید تراز باشد تا لق نزند و به یاد داشته باشید روی آن نباید چیزی گذاشته شود، چراکه به یخچال فشار می‌آورد.