سرمایه‌گذاران جدید، صنعت پتروشیمی ایران را متحول می‌کنند
سید فواد نبوی سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود مکانی مناسب برای توسعه صنعت پتروشیمی است و با توجه به وجود منابع گسترده گاز، قابلیت‌های خوبی برای توسعه دارند .مطالعه برای ایجاد مجتمع‌های پتروشیمی در سواحل مکران سال‌ها قبل آغاز شده بود که به‌دلیل عدم وجود زیرساخت‌ها، اقدامی برای اجرایی کردن این مطالعه‌ها انجام نگرفت و در این مسیر چندی پیش اعلام شد که شرکت سرمایه‌گذاری ساتا در طرح پتروشیمی مکران در چابهار احداث ١٨ واحد پتروشیمی را برنامه‌ریزی کرده است که این میزان شامل ٤ واحد متانول، ٤ واحد متانول آمونیاک، ٤ واحد اوره آمونیاک و ٢ واحد الفین با زیرمجموعه پلی اتیلن سبک، سنگین، خطی و انواع گلایکل‌ها است.مدیران ارشد شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر وجود زیرساخت‌های مناسب برای توسعه صنعت پتروشیمی در چابهار بر این اعتقاد هستند که چابهار در آینده قطب جدید صنعت پتروشیمی ایران خواهد شد.بدون تردید اجرایی شدن احداث مجتمع‌های پتروشیمی، نقطه عطفی در اقتصاد منطقه جنوب شرق کشور خواهد بود و افزون بر ایجاد اشتغال مناسب در منطقه، به مطرح شدن چابهار به عنوان یک بندر مهم صنعتی و تجاری بزرگ در ایران کمک شایانی خواهد کرد.در این میان نکته‌ای که باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد، درنظر گرفتن شرایط زیست‌محیطی است و رعایت محیط‌زیست باید خط قرمز ایجاد مجتمع‌های پتروشیمی در سواحل منحصربه‌فرد دریای عمان باشد.توجه به زیر ساخت‌های منطقه و رعایت قوانین زیست محیطی می‌تواند توسعه پاک در این منطقه بکر را به همراه آورد.طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده چابهار به عنوان قطب جدید پتروشیمی ایران میزبان 18 مجتمع پتروشیمی خواهد بود.طبق برنامه‌ریزی‌های اولیه ١٦ طرح پایین دستی نیز در این منطقه تعریف شده که با تکمیل زنجیره ارزش، محصولات متنوع و جدیدی وارد سبد محصولات صنعت پتروشیمی خواهد کرد ودر نهایت، توسعه متوازن در بخش‌های بالادست و پایین‌دست تکمیل زنجیره ارزش را به همراه خواهد داشت.تاکنون طبق اعلام متولیان امر در شرکت ملی صنایع پتروشیمی درخواست‌های زیادی برای مشارکت و ساخت مجتمع‌های پتروشیمی در چابهار مطرح شده و این شرکت در حال بررسی شرایط شرکت‌های متقاضی است تا بهترین انتخاب‌ها انجام شود و تاکنون فقط احداث 2 واحد پتروشیمی توسط شرکت هلدینگ خلیج‌فارس که چندی پیش توسط مدیرعامل این شرکت اعلام شد، نهایی شده است.معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی درباره مزیت‌های چابهار، برای حضور صنعت پتروشیمی چندی پیش اظهار کرد: ایرانشهر و چابهار، به‌دلیل نزدیکی به آب‌های آزاد دارای اهمیت ویژه‌ای هستند و نزدیکی به بازار مصرف که کشورهای چین و هند بارزترین آنها به شمار می‌روند، یک مزیت منحصربه‌فرد است.محمد حسن پیوندی افزود: ایرانشهر در مقایسه با مناطقی مانند ماهشهر و عسلویه حدود یک هزار کیلومتر به بازارهای هدف مانند، هند و چین نزدیک است و چابهار نیز یک موقعیت ممتاز در منطقه از نظر صادرات به شمار می‌رود.کارشناسان اعتقاد دارند که برای توسعه این صنعت باید سالانه پنج میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شود که امری بسیار سخت و دشوار است، اما می‌توان جذب سرمایه‌های جدید را با عزمی ملی و با مشارکت فعال‌تر بخش خصوصی و به‌ویژه بانک‌های داخلی محقق ساخت.در سال‌های گذشته به‌علت عدم پیشرفت مطلوب طرح‌های توسعه‌ای و تغییر برنامه‌ها، ساخت طرح‌های پتروشیمی با کندی مواجه بوده و سرعت لازم را نداشته است، اما باید تلاش کرد برنامه سرمایه‌گذاری سالانه پنج میلیارد دلاری برای توسعه صنعت پتروشیمی عملی شود.ایران باتوجه به ذخایر گسترده هیدروکربوری و دارا بودن اتان، متان، پروپان و بوتان و نیز میعانات گازی شرایط بسیار خوبی برای توسعه صنعت پتروشیمی دارد و با کمک وزارت نفت باید خوراک مورد نیاز مجتمع‌های پتروشیمی را تامین کرد و در این مسیر سرمایه‌گذار باید مطمئن باشد که دارای خوراک مورد نیاز است.تحلیلگران انرژی اعتقاد دارند که دسترسی به خوراک و نزدیکی به آب‌های آزاد به‌عنوان دو مزیت منطقه چابهار، می‌تواند زمینه را برای حضور سرمایه‌گذاران در بخش‌های متنوع و مرتبط با صنعت پتروشیمی تسهیل کنند و بدون تردید ساخت مجتمع‌های پتروشیمی در این منطقه سودآور خواهد بود و می‌تواند اقتصاد منطقه را متحول کرده و سبب رونق و شکوفایی شود.برنامه‌ریزی‌های انجام شده حاکی از آن است که بهره‌برداری از مرحله نخست این مجموعه بزرگ اقتصادی شامل تولید ١٥ میلیون تن انواع محصولات پتروشیمی در سال طبق برنامه از امسال آغاز می‌شود و پروژه نهایی در سال ١٣٩٧ به بهره‌برداری کامل خواهد رسید.شرکت سرمایه‌گذاری ساتا کار اجرای طرح ملی آماده‌سازی شهرک پتروشیمی مکران و دعوت از سرمایه‌گذاران باصلاحیت را برای ساخت واحدهای پتروشیمی و تاسیسات عمومی شهرک، مخازن محصولات و خط لوله اتان بر عهده دارد.این شهرک که در سفر اخیر دکتر روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به استان سیستان و بلوچستان مورد بازدید قرار گرفت در نزدیکی چابهار و در محدوده منطقه آزاد تجاری - صنعتی این شهر واقع شده است.بر پایه این گزارش، در این شهرک اقتصادی، خط تولید محصولات پتروشیمی اوره - آمونیاک، متانول - آمونیاک، انواع پلی اتیلن، الفین، آروماتیک، MTP، MEG و کریستال ملامین به میزان سالانه ١٥ میلیون تن راه‌اندازی خواهد شد که از این میزان تولید ١٣ میلیون تن صادراتی و بقیه محصولاتی است که برای مجتمع‌های پتروشیمی و صنایع پایین دستی در نظر گرفته شده تا به عنوان خوراک، مبادله یا وارد بازار شرق کشور شود. خوراک این مجموعه، تولید محصولات پتروشیمی و به‌طور عمده گازهای اتان و متان است، به‌طوری که روزانه ٣٣ میلیون مترمکعب گاز طبیعی و سالانه ٤میلیون تن اتان نیاز دارد.گاز طبیعی مورد نیاز این شهرک از طریق خط لوله هفتم سراسری گاز که هم‌اکنون تا ایرانشهر کامل شده تغذیه خواهد شد.در پایان باید یک بار دیگر بر این نکته تاکید کرد که ایران با توجه به دارا بودن ذخایر گسترده نفت و گاز، آینده‌ای روشن و چشم‌اندازی موفق خواهد داشت و می‌توان با تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی اقتصاد ایران را متحول کرد.امروز صنعت پتروشیمی ایران در حال رقم زدن جهشی تازه است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با تامین مالی طرح‌ها در روند رشد و توسعه این صنعت مشارکت فعالی داشته باشند.