خلافت سیاسی خلیفه جنایتکار «اقتصادی» می‌شود
ضرابخانه داعش
دولت اسلامی شام و عراق (داعش) که تجسم کامل توحش و بربریت در دنیای امروز است، اوایل این هفته با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «به منظور مقابله با اقتصاد جهانی سکه‌هایی به سبک و سیاق دوره خلفای راشدین ضرب خواهد کرد که به‌عنوان پول معیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. » در این اطلاعیه تاکید شده که ضرابخانه‌هایی برای ضرب سکه به زودی در بصره و رقه - دو شهری که تحت کنترل جنایتکاران داعش است - تاسیس می‌شود. در تعریف سکه آمده است؛ سکه عبارت از یک قطعه فلز به وزن معین است که روی آن علامت رسمی دولت یا حکومتی که عیار و وزن آن را نشان می‌دهد نقش شده باشد.
دولت اسلامی شام و عراق (داعش) که تجسم کامل توحش و بربریت در دنیای امروز است، اوایل این هفته با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «به منظور مقابله با اقتصاد جهانی سکه‌هایی به سبک و سیاق دوره خلفای راشدین ضرب خواهد کرد که به‌عنوان پول معیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.» در این اطلاعیه تاکید شده که ضرابخانه‌هایی برای ضرب سکه به زودی در بصره و رقه - دو شهری که تحت کنترل جنایتکاران داعش است - تاسیس می‌شود. در تعریف سکه آمده است؛ سکه عبارت از یک قطعه فلز به وزن معین است که روی آن علامت رسمی دولت یا حکومتی که عیار و وزن آن را نشان می‌دهد نقش شده باشد. سکه از فلزات مختلف، مانند طلا، نقره و آلیاژ‌هایی مانند برنز ساخته شده که اصول اولیه آن هنوز پس از 27 قرن پابرجاست. هرودوت مورخ بزرگ یونانی از «لیدی»ها به‌عنوان نخستین مردمانی نام می‌برد که سکه نقره و طلا ضرب کرده‌اند. محققان سکه شناس این نظر هرودت را پذیرفته‌اند. کثرت ثروت و تمول و فراوانی نقره و طلای پادشاهان لیدی نیز ممکن است عامل مهم اختراع سکه بوده باشد.
پس از فتح ایران توسط مسلمانان در سال ۲۱ ه.ق ضرب سکه و استفاده از آن به میان مسلمانان نیز راه یافت. ۱۰ سال پس از اینکه اعراب به ایران و میان رودان دست یافتند، در دوران خلافت عثمان ضرب سکه را آغاز کردند. سکه‌های اوایل دولت اسلامی به عرب ساسانی معروف هستند. این سکه‌ها با سرسکه‌های ساسانی به خصوص سرسکه‌های خسرو دوم و یزگرد سوم ضرب می‌شدند.
ابن خلدون، (۸۰۸-۷۳۲ ه ق، تونس) که دارای نظرات مهمی در حوزه علم اقتصاد نیز محسوب می‌شود در باب اهمیت سکه می‌گوید: «سکه عبارت از مهر زدن بر دینارها و درهم‌هایی است که درمیان مردم رایج است و با آنها معامله می‌کنند. مهرى که به کار می‌برند، عبارت از تکه آهنى است که بر آن صورت‌ها یا کلماتى معکوس می‌نگارند و آن را روى دینار یا درهم می‌زنند و در این هنگام صورت‌ها یا کلمات منقوش بر آن به طور طبیعى و مستقیم پدید می‌آید. اما نخست عیار مسکوکات را از هر نوع فلزى که باشد در نظر می‌گیرند و براى تصفیه آنها از مواد دیگر چندین بار آنها را در ریختهگرى می‌گذارند و پس از سنجش و اندازهگیرى درهم‌ها و دینارها به وزن معین که مقرر و متداول است آنها را در داد و ستد به کار می‌برند.»
بنا به روایت ابن خلدون؛ «مصعب بن زبیر، نخستین کسی بود که در عراق درهم و دینار سکه زد. او این کار را به دستور برادرش عبدالله که فرمانروای حجاز بود، انجام و دستور داد که بر یک روی سکه‌ها کلمه «برکه»(برکت) و بر روی دیگر نام «الله» را بنویسند.
مصعب فردی قدرت طلب و قسی‌القلب نیز بود. او وقتى به بصره رسید به مردم گفت: «هر کس نزد شما مىآید شما او را به لقبى مىخوانید؛ ولى من خود را به لقبى دیگر مىخوانم و آن این که من قصاب هستم.»
روایت‌های متفاوتی از تاریخ ضرب اولین سکه در دولت اسلامی وجود دارد، بیشتر محققان آن را به دوره امویان منسوب می‌کنند. دوران عثمان در سال ۲۸ هجری سکه‌های منقوش به «بسم الله ربی» وجود داشته است.در زمان خلافت امام علی(ع) نیز به سال ۳۷ هجری سکه‌هایی با نقش «ولی الله» ضرب شده است. در سال ۳۸ و ۳۹ هجری سکه‌هایی با نقش سوره توحید ضرب می‌شده است و حتی در برخی از این سکه‌ها تاریخ ضرب سکه با این عنوان «ضرب هذا الدرهم بالبصره سنه اربعین» درج شده است. همچنین معاویه نیز سکه‌های دینار و سکه‌هایی که «دانق» (یک ششم درهم) نام داشت و روی آن شکل مردی که شمشیر به کمر داشت نقش بسته بود، ضرب کرد. عبدالله ابن زبیر نیز سکه‌های درهم را ضرب کرد. او اولین فردی بود که سکه‌ها را به صورت دایره ضرب می‌کرد و دستور داده بود در دو طرف سکه‌ها عبارات «محمد رسول‌الله» «امرالله بالوفاء والعدل» نقش شود.
جرجی زیدان، مورخ مصری، (1861 - 1914) درکتاب «تاریخ تمدن» پس از بحث پیرامون تاریخچه سکه‌هایی که در اسلام مورد استفاده قرار می‌گرفته است، می‌نویسد: در هر حال این سکه‌ها در ممالک اسلامی رسمیت نداشت ومعاملات معمولا با دینار ودرهم رومی و ایرانی انجام می‌یافت، تا آنکه عبدالملک بن مروان در صدد برآمد تراز رومی را به عربی تبدیل کند، امپراطور روم که این را شنید بسیار برآشفت و عبدالملک را تهدید کرد که اگر چنان کند او نیز فرمان می‌دهد روی دینار‌های رومی علیه دین اسلام عباراتی نقش زنند، عبدالملک ازاین تهدید به هراس افتاد و از بزرگان اسلام چاره خواست.یکی از آنان گفت: از حضرت امام محمد باقر علیه السلام چاره بخواهند. همین که امام باقر علیه‌السلام به دمشق رسید، عبدالملک موضوع را بیان کرد و حضرت فرمود: همین الان استادان ماهر را بخواه و با تهیه قالب‌هایی از گل رس و شیشه و ذوب کردن سکه‌های طلا و نقره و ریختن در این قالب‌ها سکه ضرب کنند و یک روی آن کلمه توحید و نام رسول‌الله را بنویسند و اطراف سکه تاریخ ضرب سکه و نام شهری که در آن سکه ضرب شده است را بنویسند و درهم‌ها را ده مثقالی و دینارها را 7 مثقالی بسازند.»
عبد الملک بن مروان دستور حضرت را اجرا کرد و به عمال خود در بلاد فرمان داد که به جای درهم و دینار رومی و ایرانی درهم و دینار اسلامی رایج سازند، (تاریخ تمدن جرجی زیدان ص ۱۰۶). و هر کس تخلف کند باید اعدام شود و در ضمن درهم و دینار رومی و ایرانی را جمع‌آوری کنند و به سکه‌های اسلامی مبدل سازند.
اقدام مروان در یکسان‌سازی نظام پولی در سرزمین‌های تحت سیطره حکومت اسلامی، چنان واجد اهمیت است که برخی مورخان او را اولین ضارب سکه نامیده‌اند. ابوحنیفه دینوری (۲۲۲ - ۲۸۲ ه. ق) در کتاب «اخبار الطوال» آورده است؛ «گویند در سال هفتاد و ششم هجرت عبدالملک نخست دستور داد سکههاى درهم را ضرب کردند و سپس سکههاى دینار را هم ضرب کردند و او نخستین کسى است که در اسلام سکه زده است و پیش از آن درهم و دینارهاى ضرب شده در ایران رایج بود.»
سپس مروان درصدد تاسیس ضرابخانه برآمد و چاپ کننده‌ها را در آن جا جمع کرد، مواد اولیه ضرب مسکوکات مانند خاک معدن وسایر مواد برای این امر جمع‌آوری می‌شد. نقش سکه‌ها به دستور عبدالملک مروان «سوره توحید» و کلمه «محمد رسول‌الله» بود که در دو طرف سکه منقوش بود. از آنجا که پول جدید باید به جای پول‌های گوناگون قبلی رواج می‌یافت عبدالملک برای تسریع در این امر سیاست زور وفشار و حبس طولانی و حتی قتل را در پیش گرفت. از جمله مشکلاتی که عبدالملک و حکومت اسلامی به خاطر تعدد مسکوکات دچار آن شده بود، تفاوت در میزان محاسبه زکات، مهریه و دیه بود، در نتیجه با تولید درهم به وزن ۱۰ مثقال و دینار به وزن ۷ مثقال، این مشکل حل شد. ضرابخانه‌های مروان در افزایش اقتدار حکومت مرکزی و استقلال در فعالیت‌های اقتصادی آن نقشی بسزا داشت.
پس از فتح ایران توسط مسلمانان در سال ۲۱ ه.ق ضرب سکه و استفاده از آن به میان مسلمانان نیز راه یافت. ۱۰ سال پس از اینکه اعراب به ایران و میان رودان دست یافتند، در دوران خلافت عثمان ضرب سکه را آغاز کردند. سکه‌های اوایل دولت اسلامی به عرب ساسانی معروف هستند. این سکه‌ها با سرسکه‌های ساسانی به خصوص سرسکه‌های خسرو دوم و یزگرد سوم ضرب می‌شدند.
ابن خلدون، (۸۰۸-۷۳۲ ه ق، تونس) که دارای نظرات مهمی در حوزه علم اقتصاد نیز محسوب می‌شود در باب اهمیت سکه می‌گوید: «سکه عبارت از مهر زدن بر دینارها و درهم‌هایی است که درمیان مردم رایج است و با آنها معامله می‌کنند. مهرى که به کار می‌برند، عبارت از تکه آهنى است که بر آن صورت‌ها یا کلماتى معکوس می‌نگارند و آن را روى دینار یا درهم می‌زنند و در این هنگام صورت‌ها یا کلمات منقوش بر آن به طور طبیعى و مستقیم پدید می‌آید. اما نخست عیار مسکوکات را از هر نوع فلزى که باشد در نظر می‌گیرند و براى تصفیه آنها از مواد دیگر چندین بار آنها را در ریختهگرى می‌گذارند و پس از سنجش و اندازهگیرى درهم‌ها و دینارها به وزن معین که مقرر و متداول است آنها را در داد و ستد به کار می‌برند.»
بنا به روایت ابن خلدون؛ «مصعب بن زبیر، نخستین کسی بود که در عراق درهم و دینار سکه زد. او این کار را به دستور برادرش عبدالله که فرمانروای حجاز بود، انجام و دستور داد که بر یک روی سکه‌ها کلمه «برکه»(برکت) و بر روی دیگر نام «الله» را بنویسند.
مصعب فردی قدرت طلب و قسی‌القلب نیز بود. او وقتى به بصره رسید به مردم گفت: «هر کس نزد شما مىآید شما او را به لقبى مىخوانید؛ ولى من خود را به لقبى دیگر مىخوانم و آن این که من قصاب هستم.»
روایت‌های متفاوتی از تاریخ ضرب اولین سکه در دولت اسلامی وجود دارد، بیشتر محققان آن را به دوره امویان منسوب می‌کنند. دوران عثمان در سال ۲۸ هجری سکه‌های منقوش به «بسم الله ربی» وجود داشته است.در زمان خلافت امام علی(ع) نیز به سال ۳۷ هجری سکه‌هایی با نقش «ولی الله» ضرب شده است. در سال ۳۸ و ۳۹ هجری سکه‌هایی با نقش سوره توحید ضرب می‌شده است و حتی در برخی از این سکه‌ها تاریخ ضرب سکه با این عنوان «ضرب هذا الدرهم بالبصره سنه اربعین» درج شده است. همچنین معاویه نیز سکه‌های دینار و سکه‌هایی که «دانق» (یک ششم درهم) نام داشت و روی آن شکل مردی که شمشیر به کمر داشت نقش بسته بود، ضرب کرد. عبدالله ابن زبیر نیز سکه‌های درهم را ضرب کرد. او اولین فردی بود که سکه‌ها را به صورت دایره ضرب می‌کرد و دستور داده بود در دو طرف سکه‌ها عبارات «محمد رسول‌الله» «امرالله بالوفاء والعدل» نقش شود.
جرجی زیدان، مورخ مصری، (1861 - 1914) درکتاب «تاریخ تمدن» پس از بحث پیرامون تاریخچه سکه‌هایی که در اسلام مورد استفاده قرار می‌گرفته است، می‌نویسد: در هر حال این سکه‌ها در ممالک اسلامی رسمیت نداشت ومعاملات معمولا با دینار ودرهم رومی و ایرانی انجام می‌یافت، تا آنکه عبدالملک بن مروان در صدد برآمد تراز رومی را به عربی تبدیل کند، امپراطور روم که این را شنید بسیار برآشفت و عبدالملک را تهدید کرد که اگر چنان کند او نیز فرمان می‌دهد روی دینار‌های رومی علیه دین اسلام عباراتی نقش زنند، عبدالملک ازاین تهدید به هراس افتاد و از بزرگان اسلام چاره خواست.یکی از آنان گفت: از حضرت امام محمد باقر علیه السلام چاره بخواهند. همین که امام باقر علیه‌السلام به دمشق رسید، عبدالملک موضوع را بیان کرد و حضرت فرمود: همین الان استادان ماهر را بخواه و با تهیه قالب‌هایی از گل رس و شیشه و ذوب کردن سکه‌های طلا و نقره و ریختن در این قالب‌ها سکه ضرب کنند و یک روی آن کلمه توحید و نام رسول‌الله را بنویسند و اطراف سکه تاریخ ضرب سکه و نام شهری که در آن سکه ضرب شده است را بنویسند و درهم‌ها را ده مثقالی و دینارها را 7 مثقالی بسازند.»
عبد الملک بن مروان دستور حضرت را اجرا کرد و به عمال خود در بلاد فرمان داد که به جای درهم و دینار رومی و ایرانی درهم و دینار اسلامی رایج سازند، (تاریخ تمدن جرجی زیدان ص ۱۰۶). و هر کس تخلف کند باید اعدام شود و در ضمن درهم و دینار رومی و ایرانی را جمع‌آوری کنند و به سکه‌های اسلامی مبدل سازند.
اقدام مروان در یکسان‌سازی نظام پولی در سرزمین‌های تحت سیطره حکومت اسلامی، چنان واجد اهمیت است که برخی مورخان او را اولین ضارب سکه نامیده‌اند. ابوحنیفه دینوری (۲۲۲ - ۲۸۲ ه. ق) در کتاب «اخبار الطوال» آورده است؛ «گویند در سال هفتاد و ششم هجرت عبدالملک نخست دستور داد سکههاى درهم را ضرب کردند و سپس سکههاى دینار را هم ضرب کردند و او نخستین کسى است که در اسلام سکه زده است و پیش از آن درهم و دینارهاى ضرب شده در ایران رایج بود.»
سپس مروان درصدد تاسیس ضرابخانه برآمد و چاپ کننده‌ها را در آن جا جمع کرد، مواد اولیه ضرب مسکوکات مانند خاک معدن وسایر مواد برای این امر جمع‌آوری می‌شد. نقش سکه‌ها به دستور عبدالملک مروان «سوره توحید» و کلمه «محمد رسول‌الله» بود که در دو طرف سکه منقوش بود. از آنجا که پول جدید باید به جای پول‌های گوناگون قبلی رواج می‌یافت عبدالملک برای تسریع در این امر سیاست زور وفشار و حبس طولانی و حتی قتل را در پیش گرفت. از جمله مشکلاتی که عبدالملک و حکومت اسلامی به خاطر تعدد مسکوکات دچار آن شده بود، تفاوت در میزان محاسبه زکات، مهریه و دیه بود، در نتیجه با تولید درهم به وزن ۱۰ مثقال و دینار به وزن ۷ مثقال، این مشکل حل شد. ضرابخانه‌های مروان در افزایش اقتدار حکومت مرکزی و استقلال در فعالیت‌های اقتصادی آن نقشی بسزا داشت.
ارسال نظر