جامانده بزرگ بورس

سلیمان کرمی: شاخص کل بورس تهران از ابتدای زمستان ۹۴ تاکنون رشد بیش از ۲۷ درصدی را تجربه کرده است. در این میان، گروه شیمیایی بورس با سهم از بازار بیش از ۲۳ درصدی بورس تهران، با رشد کمتر از ۸ درصدی مواجه شده است. سایر صنایع بورسی با وجود مشکلات عدیده‌ای که در ساخت سودهای با کیفیت دارند، رشدهای با شتاب‌های بیشتری را تجربه کرده‌اند. در این میان، نمادهای پتروشیمی با توجه به ارزش بالای بازار آنها و همچنین نبود مجال برای رشدهای هیجانی رشدهای اندکی را تجربه کردند. در سایر گروه‌ها مانند خودرو امیدواری به بهبود وضعیت این صنعت در پی انعقاد قراردادهای خارجی با سوخت هیجانی که خریداران سهام داشتند، رشدهای خارج از عادتی را در مدت زمان کوتاهی برای این صنعت ثبت شد. در این میان، وضعیت نامناسب بازارهای کالایی و همچنین ثبات نرخ دلار در پایین‌تر از سطح ۳۵۰۰ تومان از عوامل فشار بر سودآوری این گروه است.

پتروشیمی پردیس: این شرکت در آخرین پیش‌بینی خود برای سال مالی منتهی به شهریور ۹۵، سود هر سهم خود را ۱۵۳۶ ریال اعلام کرده است. افت بیش از ۵/ ۷ درصدی سود خالص این شرکت ناشی از کاهش شدید نرخ اوره در بازار جهانی و همچنین عدم تغییر نرخ فروش اوره داخلی بوده است. بر اساس آخرین برآوردهای از نرخ خوراک گازی مجتمع‌های پتروشیمی این نرخ حدود ۲/ ۸ سنت به ازای واحد مکعب از ابتدای سال ۹۵ اعلام شد. در حالی‌که «شپدیس» نرخ خرید مواد اولیه (خوراک گازی) را در پیش‌بینی گذشته معادل ۱۳ سنت لحاظ کرده بود، اما فروش محصولات با نرخ‌های کمتر از پیش‌بینی‌های قبلی باعث شده که اثر مثبت کاهش نرخ خوراک در نیمه دوم سال مالی این شرکت خنثی شود. تنها ۱۵ درصد از پیش‌بینی فروش این شرکت به داخل اختصاص دارد، با این حال، ثابت ماندن نرخ فروش این محصولات (معادل ۶۱۲ تومان برای هر کیلو) و برخلاف پیش‌بینی ۷۸۰ تومانی از فروش داخلی محصولات (در صورت‌های مالی پیشین) در کاهش سودآوری این شرکت اثرگذار بوده است. بر اساس آخرین اخبار در شرایط کنونی احتمال رشد قیمت اوره وجود ندارد. علاوه بر این، نرخ هر دلار در بودجه در ۶ ماهه نخست سال ۹۵ این شرکت معادل ۳۵۰۰ تومان اعلام شده است. پایین بودن قیمت اوره در سطح جهانی و ثبات نرخ دلار در کنار عدم احتمال رشد نرخ اوره داخلی در شرایط کنونی سدی در برابر بهبود وضعیت سودآوری این شرکت خواهد بود.

پتروشیمی شیراز: شرکت پتروشیمی شیراز در اولین پیش‌بینی سال مالی منتهی به اسفند ۹۵ سود هر سهم خود را معادل ۲۲۹ ریال عنوان کرده است. ۱۲درصد از فروش این شرکت به اوره کشاورزی (فروش داخلی بر اساس نرخ مصوب دولت) اختصاص دارد. این شرکت پیش‌بینی افزایش بیش از ۱۰ درصدی نرخ فروش (معادل ۶۸۰ تومان به ازای هر کیلو) این محصول را مبنای پیش‌بینی سال مالی ۹۵ قرار داده است. این در حالی است که نرخ فروش اوره صادراتی در این شرکت معادل ۲۲۴ دلار (۷۸۴ تومان به ازای هر کیلو) در نظر گرفته شده است. این شرکت در سال جدید پیش‌بینی کرده است که یک میلیون و ۲۷۲ هزار تن اوره را به فروش برساند که ۹۰۰ هزار تن نسبت به سال مالی گذشته افزایش مقدار فروش داشته است. راه‌اندازی طرح توسعه‌ای تولید یک‌ میلیون تن اوره باعث افزایش مقدار پیش‌بینی فروش این شرکت شده است. فروش صادراتی اوره ۷۲ درصد از کل مبلغ فروش را در این شرکت به خود اختصاص داده است. بر این اساس، کاملا وابستگی سودآوری این شرکت به بازارهای جهانی و همچنین نرخ دلار را شاهد هستیم. رشد نرخ دلار و همچنین بازیابی بازارهای جهانی می‌تواند بر سودآوری این شرکت اثرگذار باشد. با افزایش سهم اوره در فروش این شرکت اثر متانول در مبالغ فروش کل این شرکت کم‌رنگ شده است (کاهش ۵۰ درصدی اثر فروش این محصول در مبلغ فروش). این موضوع کاملا به وابستگی شدید سودآوری این شرکت به قیمت اوره جهانی مشخص می‌کند. نرخ خرید خوراک گازی توسط شرکت نیز معادل ۵/ ۸ سنت با نرخ دلار ۳۰۰۰ تومان (نرخ ارز مرجع) است. در این شرکت و سایر شرکت‌های پتروشیمی افزایش نرخ ارز مبادله‌ای می‌‌تواند بهای تمام‌شده کالا را افزایش داده و سود ناخالص شرکت را کاهش دهد. البته این موضوع برای شرکت‌ها متانول‌ساز که بخش بیشتری از بهای تمام‌شده را خرید گاز را تشکیل می‌دهند، اثر منفی بیشتری را خواهد گذاشت (مبلغ خرید گاز توسط این شرکت معادل ۲۱ درصد از بهای تمام‌شده کالا است).

پتروشیمی زاگرس: این شرکت به عنوان یکی از بزرگترین تولید‌کننده متانول در سطح منطقه و جهان شناخته می‌شود. تولید ۳ میلیون تن متانول برای سال مالی ۹۵ توسط این شرکت پیش‌بینی شده است. زاگرس در آخرین صورت‌های مالی خود قیمت هر تن متانول را ۲۱۱ دلار به ازای هر تن با نرخ تسعیر ارز ۳۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. در شرایطی که نرخ دلار در شرایط کنونی نوسانات اندکی را زیر سطح ۳۵۰۰ تومانی در بازار آزاد تجربه می‌کند، انتظار اثر مثبت از این موضوع بر سودآوری این شرکت وجود ندارد. نزدیک به ۴۷ درصد از بهای تمام‌شده کالا به خرید گاز در سال مالی ۹۵ اختصاص یافته است.‌ این موضوع کاملا به اثر قابل توجه تغییرات نرخ ریالی گاز خوراک بر سودآوری این مجمتع تاکید دارد. در ماه‌های گذشته با رایزنی‌های انجام‌شده، وزارت نفت نرخ هر متر کعب گاز را تا نزدیک ۸ سنت کاهش داد. در حالی‌که کاهش بهای تمام‌شده کالای فروش رفته شرکت را با کاهش نرخ خرید گاز خوراک شاهد بودیم، اما‌ افت شدید نرخ متانول در بازارهای جهانی و همچنین عدم رشد مناسب دلار فشار بر سودآوری «زاگرس» نگه داشته است. در شرایط کنونی، احتمال افزایش نرخ دلار می‌تواند هزینه خرید گاز را برای پتروشیمی‌ها افزایش دهد. افزایش ریالی خرید گاز خوراک توسط پتروشیمی بر سودآوری این شرکت‌ها به خصوص متانول‌سازان می‌تواند اثر منفی خواهد داشت. پتروشیمی زاگرس سود هر سهم خود برای سال مالی جدید را معادل ۱۱۹۲ ریال به ازای هر سهم عنوان کرده است. در حالی‌که سود هر سهم این شرکت در آخرین پیش‌بینی سال گذشته معادل ۱۹۵۷ ریال عنوان شده است.

پتروشیمی جم: این شرکت سود هر سهم در نخستین برآورد از سال مالی ۹۵ معادل ۱۵۷۰ ریال عنوان کرده است. این شرکت با سرمایه ۹۶۰ میلیارد تومانی دارای ارزش بازار بیش از ۹۰۰۰ هزار میلیارد تومانی است. عمده محصولات این شرکت را اولفین‌ها و موارد پلیمری به خود اختصاص می‌دهند. فروش داخلی ۵۷ درصد از مبالغ فروش این شرکت را به خود اختصاص داده است. به نظر می‌رسد بخش زیادی از این مبلغ به فروش بین مجتمعی اختصاص دارد. ۵۲ درصد از فروش این شرکت به پلی اتیلین سنگین و سبک اختصاص دارد. ۱۶ درصد این محصولات فروش داخلی و ۳۶ درصد فروش خارجی (با نرخ یکسان فروش) است. بر این اساس، کاملا وابستگی قیمت این محصولات به بازار جختمی کالا را شاهد هستیم. بررسی تغییرات قیمت پلی اتیلین سنگین و سبک از اوایل ۲۰۱۴ تا اوایل ۲۰۱۶ حاکی از همبستگی بیش از ۹/ ۰ درصدی این محصولات با نفت است. بر این اساس، به نظر می‌رسد رصد قیمت جهانی نفت بتواند مسیر قیمتی این محصول را نیز مشخص کند. خوراک مایع این شرکت‌ها نیز وابستگی شدیدی به قیمت نفت دارد. در حالی‌که قیمت نفت در هفته‌های اخیر روند صعودی در پیش گرفته است، اما کارشناسان با فشار عوامل بنیادی (تداوم مازاد عرضه و نگرانی از کاهش تقاضای نفت با توجه به ضعف اقتصاد جهانی) احتمال ادامه رشد قیمت را در شرایط کنونی دور از انتظار می‌دانند. در این میان، کارشناسان به احتمال بازیابی پایدار قیمت نفت در نیمه دوم سال با امیدواری به کاهش تولیدات نفت‌های غیرمتعارف (فشار قیمت‌های پایین نفت بر تولیدات نفت) احتمال اشاره کردند. رشد قیمت نفت می‌تواند بر سودآوری این شرکت‌ها اثر مثبتی را داشته باشد.

پتروشیمی مبین: این شرکت سود هر سهم سال مالی ۹۵ را ۸۰۴ ریال عنوان کرده است که افزایش ۱۴ درصدی را نسبت به سال مالی گذشته داشته است. نماد «مبین» بر خلاف شرکت‌های پتروشیمی با رشد قابل قبولی قیمت سهام مواجه شده است. قیمت این نماد از ابتدای زمستان با رشد ۸/ ۴۰ درصدی مواجه شده است. پتروشیمی مبین تامین‌کننده یوتیلیتی سایر شرکت‌های پتروشیمی محسوب می‌شود. تولید برق، آب، بخار و همچنین انتقال گاز از جمله فعالیت‌های این شرکت محسوب می‌شود. اثر نپذیرفتن سودآوری این شرکت از تغییرات قیمت‌های جهانی باعث شده در کنار رشد نرخ ارز مبادله‌ای به ثبات رشد سودآوری این شرکت نیز کمک کند. علاوه بر این، تغییرات دلاری نرخ خوراک گازی تحویلی به پتروشیمی‌ها نیز در سودآوری این شرکت (مطابق با شفاف‌سازی‌های گذشته شرکت) اثر نداشته است. امنیت سودآوری این مجتمع در کنار احتمال روند رو به بهبود سود این شرکت باعث استقبال سهامداران از این نماد شده است. از طرفی این شرکت نرخ ارز مبادله‌ای در فروش محصولات را معادل ۳ هزار تومان در نظر گرفته است. احتمال یکسان‌سازی نرخ ارز در ماه‌های آتی وجود دارد. بر این ‌ساس، انتظار می‌رود که نرخ دلار در بازار مبادله‌ای با رشد مواجه شود تا فاصله نرخ در بازارهای ارز، به منظور رسیدن به نرخی واحد در بازار ارز، کاهش یابد. رشد نرخ مبادله‌ای می‌تواند عامل حمایتی از سودآوری این شرکت باشد.