شهربازی نیمه‌کاره تهران پنج ساله شد

با گذشت پنج سال از کلنگ‌زنی بزرگ‌ترین شهربازی خاورمیانه در تهران، سرنوشت این پروژه همچنان در هاله‌ای از ابهام است و مشخص نیست با وجود اختلافات ریشه دار بر سر مالکیت زمین آن، سرانجام چه زمانی به بهره‌برداری خواهد رسید.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، اول تیر سال ۱۳۹۰ شهردار تهران کلنگ احداث مجتمع تفریحی و گردشگری هزار و یک شهر را در اراضی بایر غرب تهران در انتهای بزرگراه همت ــ غرب (شهید خرازی) به زمین زد و وعده داد که فاز نخست این پروژه عظیم در سال ۱۳۹۳ بهره‌برداری می‌شود. پروژه هزار و یک شهر در فضایی به وسعت ۱۳۹ هکتار و در سه فاز طراحی شده که از ۱۰ زیر پروژه شامل بزرگ‌ترین و مجهزترین شهربازی مدرن ایران و خاورمیانه موسوم به «شهر قصه»، بزرگ‌ترین مجتمع تجاری کشور با عنوان «شهرزاد»، هتل‌های سه، چهار و پنج ستاره با ظرفیت اقامت مجموعا ۳۰۰۰ نفری، پارک آبی سرپوشیده، برج‌های اداری و هتل‌آپارتمان، مرکز مطالعات اسلامی و شهر هنر تشکیل شده است.

زیربنای هزار و یک شهر، یک‌میلیون و ۹۰۰هزار مترمربع و شامل کاربری‌های مسجد، مجتمع اداری و تجاری، شهربازی و پارک آبی، مرکز همایش‌ها، مجتمع فرهنگی و سینمایی و هتل است.‌ در این بین شهربازی موسوم به شهر قصه و پارک آبی مجموعه هزار و یک شهر در زمینی به وسعت ۵۵ هکتار با زیربنای ۷۵هزار مترمربع و مشتمل بر کاربری‌های ضروری مورد نیاز همچون رستوران و فضای تجاری و تفریحی در دست احداث است. شهربازی بزرگ هزار و یک شهر موسوم به «شهر قصه» یک «تم پارک» شامل ۴۵ راید (بازی سواری)، ۲۸ جاذبه و هشت دیار (Land) است که قرار است رتبه بزرگ‌ترین پارک تفریحی ایران و خاورمیانه را پس از بهره‌برداری بر پیشانی داشته باشد.

عملیات احداث این شهربازی که ۳۸ هکتار مساحت دارد و با احتساب پارک آبی مساحت آن به ۵۵ هکتار می‌رسد، از همان ابتدا یعنی درست پنج سال پیش با مشکل جدی مواجه و روند پیشرفت پروژه بسیار کند بود. از این رو مدیریت شهری تصمیم گرفت فازبندی پروژه را براساس اولویت‌های شهر تغییر دهد. براساس طرح اولیه، پروژه هزار و یک شهر ۳۹۶ هزار مترمربع زیر بنای تجاری دارد و در ابتدا قرار بود در فاز نخست علاوه بر شهربازی، فاز یک مجتمع تجاری و خیابان سرگرمی نیز احداث شود. اما چندی بعد با تصمیم مدیریت شهری، سرمایه‌گذار بخش خصوصی که در اجرای این پروژه با شهرداری مشارکت می‌کند، مکلف شد که در فاز نخست صرفا شهربازی را احداث کند و پس از آن تکمیل سایر فازها را در دستور کار قرار دهد. به این ترتیب تا زمانی که شهربازی آماده بهره‌برداری نشود، سرمایه‌گذار حق ندارد حتی یک مترمربع از مجتمع تجاری این مجموعه را احداث کند. اواخر سال ۱۳۹۲ اخباری مبنی بر تعدیل ۲۰۰ نفر از نیروی انسانی توسط پیمانکار پروژه منتشر شد اما احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران که به واسطه عضویت در هیات مدیره یکی از شرکت‌های دست‌اندرکار ارائه خدمات مهندسی به این پروژه در آن مقطع زمانی، از جزئیات موضوع تا حدی باخبر بود، در پاسخ به این سوال که آیا تعدیل ۲۰۰ نفر از نیروها توسط پیمانکار به‌معنی بروز مشکل در ادامه کار پروژه نیست؟ گفت: مشکلات مالی وجود دارد ولی به این معنا نیست که در اساس کار تغییری ایجاد شود ضمن این که۸۰ میلیون دلار برای ثبت‌سفارش بازی‌های شهربازی نیز تامین مالی شده است.

او از احتمال تکمیل شهربازی تا پایان سال ۹۳ نیز خبر داد. اما وعده تکمیل شهربازی تا پایان سال ۹۳ محقق نشد تا اینکه غلامحسین خسروآبادی، قائم‌مقام سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران در مرداد همان سال یکی از مشکلات جدی بر سر راه اجرای این پروژه را «مالکیت زمین» عنوان کرد. وی گفت: درخصوص سند مالکیت این پروژه توافقاتی بین شهرداری و ارتش صورت گرفته و مقرر بود این زمین به نام شهرداری منتقل شود اما این موضوع هنوز محقق نشده است، این در حالی است که شرکت‌ها و سرمایه گذاران خارجی مالکیت زمین را از شرایط ضمن عقد قرارداد می‌دانند. در این خصوص اخیرا کارگروه و جلساتی برگزار شده و قول‌های مساعدی از سوی ارتش داده شده که تا پایان سال مشکل سند مالکیت زمین پروژه نیز حل شود. از آن وعده دو سال تمام می‌گذرد و با این حال مشکل تامین مالی پروژه هنوز حل نشده است؛ مشکلی که از عدم ایفای تعهدات شهرداری تهران مبنی بر انتقال سند بخشی از اراضی هزار و یک شهر به نام سرمایه گذار نشات می‌گیرد که طبق قرارداد باید ظرف مدت شش ماه صورت می‌گرفت، اما هنوز بعد از گذشت پنج سال از کلنگ‌زنی عملی نشده است.

مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران در این رابطه به «دنیای اقتصاد» گفت: این قبیل پروژه‌ها نیازمند تامین مالی سنگینی است و طبعا سرمایه گذار نمی‌تواند تمام نقدینگی لازم را یکجا تامین کند. در صورتی که سند به نام سرمایه‌گذار منتقل می‌شد، قطعا تاکنون توانسته بود به وسیله ضمانت ملکی وام دریافت کند و منابع مالی بیشتری برای اجرای پروژه به‌کار بگیرد. چمران درباره جزئیات مشکل سند زمین هزار و یک شهر توضیح داد: هم ارتش و هم سازمان زمین شهری روی این زمین ادعای مالکیت داشته‌اند. ظاهرا اوایل انقلاب سازمان زمین شهری برای این اراضی به نام خودش سند صادر می‌کند، در حالی که این زمین‌ها در محدوده اراضی چیتگر واقع شده و به ارتش تعلق داشته است. شهرداری و ارتش پیش از اجرای این پروژه درباره واگذاری زمین به شهرداری توافق کردند و ارتش هم ظاهرا در جاهای دیگری به ازای واگذاری زمین، تراکم دریافت کرده است. وی با بیان اینکه به‌نظر می‌رسد ادعای ارتش صحیح است، یادآور شد: ارتش تلاش خود را برای حل مشکل این سند انجام داده و توافقاتی هم صورت گرفته بود، اما موضوع همچنان در دعوای حقوقی است و احتمالا به‌زودی مشکل برطرف می‌شود.

با این حال احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران با اشاره به اینکه مشکل سند زمین هنوز حل نشده است، گفت: مشکل اینجاست که سند هنوز به نام شهرداری هم منتقل نشده است، در حالی که براساس توافق اولیه بین ارتش و شهرداری انتقال سند باید ظرف مدت شش ماه صورت می‌گرفت. دنیامالی با بیان اینکه در این سرمایه‌گذاری مشترک، زمین آورده شهرداری است، خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذار قراردادهای لازم برای تجهیزات وارداتی را دنبال کرده و حتی بخشی از این تجهیزات به کشور وارد شده است. مشکل سند اراضی هزار و یک شهر، یک مشکل اساسی است و بدون انتقال آن نمی‌توان از سرمایه‌گذار انتظار داشت پروژه را مطابق با زمان‌بندی اجرا کند.