مقاومت آنتی بیوتیکی؛کابوس جدید حوزه سلامت
دکتر‌حمیدرضا‌عزیزی‌فارسانی عضو‌کمیسیون‌بهداشت و‌عضو‌انجمن‌بیهوشی‌ایران‌و‌اروپا مقاومت دارویی در برابر آنتی بیوتیکها به‌عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» شناخته شده و ایران در حال حرکت به سمت این کابوس جدید حوزه سلامت است و اگر برای مقابله با این پدیده اقدام نشود، مقاومت دارویی تبعات بسیاری خطرناکی را برجای خواهد گذاشت. مصرف خودسرانه دارو را شایع‌ترین علت مسمومیت در جهان می‌شناسند و در ایران ۱۰ تا ۲۰ درصد علت بستری شدن بیماران در بیمارستان، مصرف خودسرانه دارو است. ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها روبه‌رو است و مصرف آنتی بیوتیک در کشور ما تقریبا برابر با کل مصرف آن در برخی کشورهای اروپایی است.
دکتر‌حمیدرضا‌عزیزی‌فارسانی عضو‌کمیسیون‌بهداشت و‌عضو‌انجمن‌بیهوشی‌ایران‌و‌اروپا مقاومت دارویی در برابر آنتی بیوتیکها به‌عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» شناخته شده و ایران در حال حرکت به سمت این کابوس جدید حوزه سلامت است و اگر برای مقابله با این پدیده اقدام نشود، مقاومت دارویی تبعات بسیاری خطرناکی را برجای خواهد گذاشت. مصرف خودسرانه دارو را شایع‌ترین علت مسمومیت در جهان می‌شناسند و در ایران 10 تا 20 درصد علت بستری شدن بیماران در بیمارستان، مصرف خودسرانه دارو است. ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها روبه‌رو است و مصرف آنتی بیوتیک در کشور ما تقریبا برابر با کل مصرف آن در برخی کشورهای اروپایی است. بر این اساس، مصرف آنتی بیوتیکها در ایران چند برابر استاندارد جهانی است. با مقایسه مصرف خودسرانه دارو میان کشورمان با سایر کشورها در می‌یابیم که ایران جزو 10 رتبه اول دنیا در مصرف خودسرانه دارو قرار دارد. به طوری که در کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس بدون تجویز پزشک (مگر داروهای مجاز «OTC») دارویی خودسرانه به بیماران داده نمی‌شود، اما در ایران این‌گونه نیست.
مصرف خودسرانه دارو در واقع ناشی از عدم آگاهی صحیح و اطلاعات ناقص دارویی افراد است. شخص وقتی دچار بیماری می‌شود بدون توجه به سابقه خانوادگی و شناسایی سیستم ایمنی بدن خود دست به تجویز و مصرف خودسرانه می‌زند. در واقع مشکل اساسی ضعف فرهنگ در این زمینه نمود پیدا میکند و بسیاری از افراد فرهنگ استفاده از دارو را نمی‌دانند. به اعتقاد پزشکان دارو یک شمشیر دولبه است و اگر درست هم تجویز شود، ممکن است عارضه داشته باشد. در میان داروها، داروهای مسکن و آنتی بیوتیکها بیشترین میزان مصرف خودسرانه را در کشور دارند. متاسفانه فرهنگ خوددرمانی به قدری در کشور ما رواج پیدا کرده که کمتر کسی برای بیماری سطحی به پزشک مراجعه میکند. از نظر پزشکان بدن افراد با یکدیگر نسبت به داروی مشابه واکنش متفاوت دارد، اما بیشتر افرادی که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند، تنها آگاهی اولیه ای از داروی مصرفی دارند اما این آگاهی به حد کافی نیست و منجر به تداخلات دارویی و عوارض نامطلوب می‌شود. تداوم این روند آسیب‌های جدی به سلامت و اقتصاد خانواده وارد میکند؛ بنابراین فرهنگ خوددرمانی باید در میان افراد اصلاح شود. عوارض ناشی از مصرف خودسرانه دارو شامل بیماری‌های کبدی، کلیوی، پوکی استخوان و ناراحتی‌های گوارشی و حتی مرگ می‌شود. تجویز اشتباه و خودسرانه برخی داروها آسیب جدی به بدن انسان وارد میکند؛ چراکه دارو یک ماده شیمیایی است که اگر درست تجویز شود آثار طبیعی دارد وگرنه عوارض جدی برای سلامتی دارد. در عین حال یکی از مشکلاتی که هم اکنون با آن روبه‌رو هستیم، عدم تسلط علمی برخی پزشکان به اصول درمان است به خصوص که ممکن است تجربه کافی نداشته باشند و برای بیماری ساده چندین دارو تجویز کنند که این موجب تداخلات دارویی و تهدید سلامتی فرد می‌شود. افزایش تجویز غیرمنطقی و غیرعلمی دارو توسط برخی پزشکان بی‌تجربه و تازه وارد به عرصه پزشکی باعث شده که فرهنگ مصرف خودسرانه برخی داروها در میان افراد رواج پیدا کند. از طرفی یکی از مشکلاتی که در فرهنگ استفاده از دارو وجود دارد، عدم توجه کارکنان داروخانه‌ها در ارائه دارو است که قانون ارائه دارو با تجویز پزشک را نادیده می‌گیرند و متاسفانه بر این مساله نظارت نمی‌شود. داروخانه‌ها می‌توانند داروهای مجاز یا OTC را بدون نسخه به بیماران ارائه دهند این داروها شامل داروی بیماران قلبی و سایر بیماری‌هایی است که مصرف روزانه دارند و داروی مشخصی است که پزشک اجازه تجویز را می‌دهد، اما اگر داروخانه‌ها بدون نسخه دارویی را به بیماران ندهند ضمن فرهنگسازی، مردم نیز قانون مدار می‌شوند و فرهنگ مصرف خودسرانه دارو اصلاح می‌شود. اگر رفتار مردم و رفتار مسوولان داروخانه‌ها در این بخش اصلاح شود و قانون را رعایت کنند از مصرف بی‌رویه دارو جلوگیری می‌شود.
از مهم‌ترین چالش‌هایی که باید بیش از گذشته به آن توجه شود، مقاومت آنتی بیوتیکی است که بدن افراد نسبت به آنتی بیوتیکها نشان می‌دهد. در برخی مواقع بر اثر مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک‌های ساده، بدن افراد به آنتی بیوتیک مقاومت نشان می‌دهد و پزشک مجبور می‌شود از آنتی بیوتیک‌های قوی‌تری استفاده کند که این موضوع علاوه‌بر اینکه آسیب جدی به بدن وارد میکند، آسیب اقتصادی نیز به همراه دارد؛ چراکه این آنتی بیوتیکها هزینه بالایی دارد.در نهایت باید گفت که خودمراقبتی باید جایگزین مصرف خودسرانه دارو شود؛ یعنی خوردن غذای سالم، پرهیز از بی‌تحرکی، دوری از استعمال دخانیات و مراجعه به پزشک برای چکاپ‌های فصلی بین افراد خانواده راهی برای جایگزین کردن مصرف دارو به صورت خودسرانه شود.
مصرف خودسرانه دارو در واقع ناشی از عدم آگاهی صحیح و اطلاعات ناقص دارویی افراد است. شخص وقتی دچار بیماری می‌شود بدون توجه به سابقه خانوادگی و شناسایی سیستم ایمنی بدن خود دست به تجویز و مصرف خودسرانه می‌زند. در واقع مشکل اساسی ضعف فرهنگ در این زمینه نمود پیدا میکند و بسیاری از افراد فرهنگ استفاده از دارو را نمی‌دانند. به اعتقاد پزشکان دارو یک شمشیر دولبه است و اگر درست هم تجویز شود، ممکن است عارضه داشته باشد. در میان داروها، داروهای مسکن و آنتی بیوتیکها بیشترین میزان مصرف خودسرانه را در کشور دارند. متاسفانه فرهنگ خوددرمانی به قدری در کشور ما رواج پیدا کرده که کمتر کسی برای بیماری سطحی به پزشک مراجعه میکند. از نظر پزشکان بدن افراد با یکدیگر نسبت به داروی مشابه واکنش متفاوت دارد، اما بیشتر افرادی که خودسرانه دارو مصرف می‌کنند، تنها آگاهی اولیه ای از داروی مصرفی دارند اما این آگاهی به حد کافی نیست و منجر به تداخلات دارویی و عوارض نامطلوب می‌شود. تداوم این روند آسیب‌های جدی به سلامت و اقتصاد خانواده وارد میکند؛ بنابراین فرهنگ خوددرمانی باید در میان افراد اصلاح شود. عوارض ناشی از مصرف خودسرانه دارو شامل بیماری‌های کبدی، کلیوی، پوکی استخوان و ناراحتی‌های گوارشی و حتی مرگ می‌شود. تجویز اشتباه و خودسرانه برخی داروها آسیب جدی به بدن انسان وارد میکند؛ چراکه دارو یک ماده شیمیایی است که اگر درست تجویز شود آثار طبیعی دارد وگرنه عوارض جدی برای سلامتی دارد. در عین حال یکی از مشکلاتی که هم اکنون با آن روبه‌رو هستیم، عدم تسلط علمی برخی پزشکان به اصول درمان است به خصوص که ممکن است تجربه کافی نداشته باشند و برای بیماری ساده چندین دارو تجویز کنند که این موجب تداخلات دارویی و تهدید سلامتی فرد می‌شود. افزایش تجویز غیرمنطقی و غیرعلمی دارو توسط برخی پزشکان بی‌تجربه و تازه وارد به عرصه پزشکی باعث شده که فرهنگ مصرف خودسرانه برخی داروها در میان افراد رواج پیدا کند. از طرفی یکی از مشکلاتی که در فرهنگ استفاده از دارو وجود دارد، عدم توجه کارکنان داروخانه‌ها در ارائه دارو است که قانون ارائه دارو با تجویز پزشک را نادیده می‌گیرند و متاسفانه بر این مساله نظارت نمی‌شود. داروخانه‌ها می‌توانند داروهای مجاز یا OTC را بدون نسخه به بیماران ارائه دهند این داروها شامل داروی بیماران قلبی و سایر بیماری‌هایی است که مصرف روزانه دارند و داروی مشخصی است که پزشک اجازه تجویز را می‌دهد، اما اگر داروخانه‌ها بدون نسخه دارویی را به بیماران ندهند ضمن فرهنگسازی، مردم نیز قانون مدار می‌شوند و فرهنگ مصرف خودسرانه دارو اصلاح می‌شود. اگر رفتار مردم و رفتار مسوولان داروخانه‌ها در این بخش اصلاح شود و قانون را رعایت کنند از مصرف بی‌رویه دارو جلوگیری می‌شود.
از مهم‌ترین چالش‌هایی که باید بیش از گذشته به آن توجه شود، مقاومت آنتی بیوتیکی است که بدن افراد نسبت به آنتی بیوتیکها نشان می‌دهد. در برخی مواقع بر اثر مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک‌های ساده، بدن افراد به آنتی بیوتیک مقاومت نشان می‌دهد و پزشک مجبور می‌شود از آنتی بیوتیک‌های قوی‌تری استفاده کند که این موضوع علاوه‌بر اینکه آسیب جدی به بدن وارد میکند، آسیب اقتصادی نیز به همراه دارد؛ چراکه این آنتی بیوتیکها هزینه بالایی دارد.در نهایت باید گفت که خودمراقبتی باید جایگزین مصرف خودسرانه دارو شود؛ یعنی خوردن غذای سالم، پرهیز از بی‌تحرکی، دوری از استعمال دخانیات و مراجعه به پزشک برای چکاپ‌های فصلی بین افراد خانواده راهی برای جایگزین کردن مصرف دارو به صورت خودسرانه شود.
ارسال نظر