برنامه غذایی در بودجه خانواده
مژده جعفری شام چه چیزی بخوریم؟ این سوال برای اکثر زنان شاغل سوالی ناخوشایند و گاه بی پاسخ است، بیشتر زنان شاغل یا پرمشغله هرچند ماه یکبار تلاش می‌کنند که برنامه غذایی جدیدی برای اعضای خانواده و تغذیه آنها ایجاد کنند، هر زنی در این خصوص تجربه دارد، برنامه‌هایی که آنها را از طریق اینترنت، دوستانشان و کتاب‌های آشپزی ایجاد می‌کنند، اما پای بندی به این برنامه‌ها اغلب دشوار است. یکی از تلاش‌های دیگری که اغلب زنان شاغل هرچند ماه یک بار صورت می‌دهند، تغییر در مدل خرید از فروشگاه است، آنها تصمیم می‌گیرند به جای یک ماده غذایی، ماده غذایی دیگری را بیشتر خریداری کنند یا یک ماده غذایی خاص را با مارک جدیدی خریداری کنند.
پای‌بندی به این برنامه‌های پیچیده اغلب دشوار است، به نحوی که یک روز دوباره همه چیز به نقطه استیصال امروز چی بخوریم می‌رسد؟ در همین نقطه است که به احتمال زیاد پیتزا سفارش می‌دهیم یا به فست‌فود می‌رویم تا مرغ سوخاری سفارش دهیم، غذاهایی که برای خانواده‌های با جمعیتی متوسط و درآمدی متوسط‌تر می‌توانند ضرری ماهانه و منظم محسوب شوند، یکی از مهم‌ترین مولفه‌های زندگی یک زن شاغل کمبود وقت است، این مساله در کنار محدودیت منابع مالی و تلاش برای ایجاد یک برنامه غذایی سالم برای اعضای خانواده می‌تواند به یک معادله چند مجهولی تبدیل شود.
اما مساله سه‌گانه محدودیت منابع مالی و محدودیت وقت و تلاش برای ایجاد یک برنامه غذایی سالم یک پدیده جدید نیست. این درست است که با اشتغال زنان این مساله امروز بیشتر به چشم می‌خورد، اما در گذشته نیز زنان همواره با مشکل کمبود وقت مواجه بودند، حتی زنان خانه‌دار، زنی خانه‌دار را تصور کنید که در خانواده‌ای متوسط مادر هشت فرزند است، این زن به احتمال زیاد هرگز وقت کافی برای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در خصوص غذا نخواهد داشت، از طرفی او محدودیت منابع مالی را نیز پیش روی خود دارد. به این ترتیب او مشکلی مشابه زنان شاغل امروزی دارد.
یک راه‌حل سنتی
یکی از راه‌هایی که زنان سنتی برای این مشکل در نظر داشتند، برنامه‌های غذایی تکراری بود، آنها تصمیم می‌گرفتند به‌طور متناوب در هر یک از روزهای هفته غذای مشخصی بپزند، این راهی بود که احتمالا با اعتراض فرزندان مواجه می‌شد، اما به این زنان این انتخاب را می‌داد که غذاهای سالمی را در روزهای مشخصی بدون صرف وقت بسیار تهیه کنند، آنها از قبل مواد اولیه موردنیاز برای این غذاها را آماده می‌کردند و همین‌طور می‌دانستند در هر روز چه غذایی را بپزند، به این ترتیب هیج اتلاف وقتی وجود نداشت. از طرفی این برنامه غذایی تکراری به آنها این امکان را می‌داد که لیست خریدی تکراری داشته باشند و وجود لیست خرید تکراری به آنها اجازه می‌داد در خصوص مخارج و بودجه خانواده موضع مشخص و دقیقی داشته باشند، آنها می‌دانستند که در هر هفته و ماه دقیقا به چه موادی نیاز دارند و این مواد چه قیمتی دارند، آنها هرگز با قیمت‌های روبه افزایش فست فودها یا هزینه ناگهانی یک غذای جدید با مواد اولیه مختلف غافلگیر نمی‌شدند، مهم‌تر از همه وقتی شما بدانید هر ماه به چه میزان پول برای هزینه‌های تغذیه‌ای نیاز دارید، می‌توانید بودجه خانواده را برای هزینه‌های دیگر به نحو دقیق‌تر و بهتری تنظیم کنید این روشی است که منتقدان و طرفداران خاص خود را دارد، اما چیزی که هست با ذائقه تنوع‌طلب کودکان امروزی به نظر می‌رسد، بازگشت به آن چندان آسان نیست.
وعده‌های غذایی اضطراری
امری که مشخص است آن است که همه افرادی که با معضل سه‌گانه کمبود وقت، کمبود منابع مالی و تلاش برای ایجاد رژیم غذایی خاص مواجه هستند، روش‌های ستنی را انتخاب نمی‌کنند، از طرفی بعضی از زنان تا حدی دچار کمبود وقت هستند که ایجاد یک برنامه غذایی تکراری و سالم تا ابد دردی از آنها دوا نمی‌کند. در این شرایط وعده‌های غذایی اضطراری یک گزینه اجباری هستند، گزینه‌هایی که ما برای خرج نکردن پولمان در فست‌فود ناچار هستیم آنها را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم. برای اینکه در مواقعی که هیچ وقتی برای پخت غذا وجود ندارد، پیتزا سفارش ندهید، نیاز دارید لیستی از اقلام ضروری را که برای پخت غذای فوری لازم است در قفسه‌های کابینت و فریزر خود داشته باشید، منظور ما از غذای فوری کنسرو نیست، چون خرید کنسرو نیز به اندازه فست‌فود به ضرر اقتصاد خانواده شما است، برای این مواقع سبزیجات مختلف از قبیل هویج، پیاز و نخود را خرد کنید یا حتی بپزید و در فریزر نگه داری کنید، حبوبات پخته در بسته‌های بزرگ هم می‌توانند فورا به غذاهای آماده تبدیل شوند، این غذاها ارزش غذایی مناسبی دارند و در عین‌حال سریع آماده می‌شوند، لیستی از اقلام غذایی که در خانه دارید تهیه کنید و همچنین لیستی از ترکیبات محتمل این اقلام تهیه کنید، با تمام این مواد آماده چه غذاهایی را می‌توان در مدت کم پخت؟ از قبل به این سوال پاسخ دهید و پاسخ‌هایتان را بنویسید. با نوشتن این مسائل در مواردی که وقت کافی دارید، به خودتان کمک می‌کنید تا در اوقات اضطراری شتابزده و درمانده نشوید. ادویه، ترشیجات و پنیرهای مختلفی را در این غذاها به‌کار ببرید تا تنوع غذایی در مورد آنها حفظ شود. انواع ماکارونی و اسپاگتی و حتی لازانیا می‌تواند غذایی فوری باشد، کافی است تمام موارد مورد نیاز برای سس آنها را از قبل تهیه کرده باشید.
ثبت کنید
شاید نوشتن برنامه‌های غذایی مفصل کاری بیهوده باشد، لابد شما هم به کرات تجربه کرده‌اید که این برنامه‌های مفصل و متنوع هرگز اجرا نمی‌شوند یا بعد از مدتی به هر علتی اعم از کمبود وقت یا حتی بی‌حوصلگی کنار گذاشته می‌شوند، اما این مساله به این معنی نیست که شما نقش ثبت کردن و نوشتن را از برنامه غذایی‌تان حذف کنید، به جای نوشتن برنامه این بار می‌توانید هر غذایی را که می‌خورید ثبت کنید، این کار ممکن است در نگاه نخست بیهوده به نظر برسد، اما فواید آن بیشتر از آن است که فکرش را می‌کنید. اولا وقتی وعده‌های غذایی تان را ثبت می‌کنید می‌توانید بعدا به خاطر بیاورید چه وعده غذایی با استقبال بیشتری از جانب اعضای خانواده روبه‌رو شد و می‌توانید آن را به بخشی از رژیم غذایی خود تبدیل کنید. ثانیا با نوشتن وعده‌های غذایی‌تان قادر خواهید بود در آینده با استفاده از این نوشته‌ها هزینه‌های غذایی خانواده‌تان را در طول ماه تخمین بزنید، شاید ایجاد برنامه‌های سفت و سخت برای کنترل این هزینه‌ها دشوار باشد، اما دانستن مقدار آنها همیشه برای بودجه‌ریزی در اقتصاد خانواده‌تان مفید خواهد بود، علاوه‌بر این شما با ثبت کردن می‌توانید بعدها به صورت دقیق‌تری راجع به روش‌هایی برای تسریع پخت مواد غذایی فکر کنید.