نمایشگاه شهر آفتاب؛ تحقق یک رویا

فرهاد گوران

دبیر گروه تاریخ

نمایشگاه بین‌المللی کتاب در سال جاری واجد چند خصوصیت مهم بود؛ نخست اینکه شهرداری تهران پس از سال‌ها رویای تاسیس «شهر آفتاب» را محقق کرد و فضایی مناسب با روح کتاب و خواست ناشران داخلی و بین‌المللی پدید آورد؛ اگر چه بر سر طراحی و معماری آن مناقشه همچنان ادامه دارد، چنان که برخی منتقدان در ایام برگزاری نمایشگاه آب‌گرفتگی بخش‌هایی از آن را نشانه‌ای از ضعف ساختار و ساختمان این نمایشگاه دانستند. اما نقطه چشمگیر دیگر، فروش کتاب بود. بنا به گفته قائم مقام نمایشگاه، ارزش ریالی فروش کتاب بیش از هفتاد میلیارد تومان بوده که حاکی از رشد ۱۵ درصدی در قیاس با سال گذشته است. این میزان رشد بیشتر از این منظر قابل توجه است که امروزه فضاهای مجازی به‌صورت «بدیل‌»‌های جدی کتاب و کتابخوانی درآمده‌اند، تا جایی که محمود دولت‌آبادی، نویسنده صاحب‌نام از «پخش غیرمجاز رمان بنی‌آدم» در اینترنت آن هم به فاصله چند هفته پس از انتشار رسمی آن خبر داده و گفته است؛ «تنها کتاب‌هایم نبوده، در این سال‌ها سرقت‌های سینمایی بسیاری هم از آثار من شده. من اینجا دارم غارت می‌شوم.» این سخن دولت‌آبادی، حرف دل بسیاری از نویسندگان دیگر است که آثارشان یا امکان نشر ندارد یا بلافاصله سر از اینترنت درمی‌آورد. از سوی دیگر بنا به گفته مدیران شهرداری، انتقال نمایشگاه به بیرون از کلان‌شهر تهران موجب صرفه‌جویی ۴ میلیارد تومانی در مصرف بنزین و سوخت شده که افزون بر جنبه‌های مثبت اقتصادی به معنای آلودگی کمتر هوای پایتخت نیز بوده است. در یک استنتاج کلی می‌توان «شهر آفتاب» را گامی موثر در بازتعریف رابطه شهروندان و فضاهای فرهنگی دانست