تحلیل انتخابات بر بستر شبکه‌های موبایلی
شهرام شریف
دبیر گروه دیجیتال
فضای جدیدی را که به دنبال حضور و همه‌گیر شدن اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی در جامعه ایجاد شده از دو منظر میتوان بررسی کرد. از منظر نخست، این فضا فرصت آزادانه‌ای برای حضور بی واسطه و تعامل نامحدود بین مردم و گروه‌های مختلف اجتماعی فراهم می‌کند و سرعت گردش اطلاعات در آن نیز از دیگر ابزارهای رسانه‌ای به مراتب بالاتر است. از نگاه دیگر اما همان ویژگی‌های مثبت (سرعت انتقال و حذف واسطه‌ها) موجب می‌شود حجم اطلاعاتی که از طریق این شبکه‌ها جابه‌جا می‌شود قابلیت تفکیک، اعتبارسنجی و صحت‌سنجی را نداشته باشد.
دبیر گروه دیجیتال
فضای جدیدی را که به دنبال حضور و همه‌گیر شدن اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی در جامعه ایجاد شده از دو منظر میتوان بررسی کرد. از منظر نخست، این فضا فرصت آزادانه‌ای برای حضور بی واسطه و تعامل نامحدود بین مردم و گروه‌های مختلف اجتماعی فراهم می‌کند و سرعت گردش اطلاعات در آن نیز از دیگر ابزارهای رسانه‌ای به مراتب بالاتر است. از نگاه دیگر اما همان ویژگی‌های مثبت (سرعت انتقال و حذف واسطه‌ها) موجب می‌شود حجم اطلاعاتی که از طریق این شبکه‌ها جابه‌جا می‌شود قابلیت تفکیک، اعتبارسنجی و صحت‌سنجی را نداشته باشد.
شهرام شریف
دبیر گروه دیجیتال
فضای جدیدی را که به دنبال حضور و همه‌گیر شدن اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی در جامعه ایجاد شده از دو منظر میتوان بررسی کرد. از منظر نخست، این فضا فرصت آزادانه‌ای برای حضور بی واسطه و تعامل نامحدود بین مردم و گروه‌های مختلف اجتماعی فراهم می‌کند و سرعت گردش اطلاعات در آن نیز از دیگر ابزارهای رسانه‌ای به مراتب بالاتر است. از نگاه دیگر اما همان ویژگی‌های مثبت (سرعت انتقال و حذف واسطه‌ها) موجب می‌شود حجم اطلاعاتی که از طریق این شبکه‌ها جابه‌جا می‌شود قابلیت تفکیک، اعتبارسنجی و صحت‌سنجی را نداشته باشد. همین موضوع می‌تواند باعث برخی اشکالات مانند توزیع شایعات و... شود. در طی سال‌های اخیر عمدتا در برخی رسانه‌ها و تریبون‌ها روی نگاه دوم یعنی نقاط ضعف و اشکالات این شبکه‌ها تمرکز شده و راه حل حذف مساله ( فیلترکردن و مسدود کردن) پیش‌گرفته شده است.
اما واقعیت این است که برخوردهای حذفی با فضاها و ابزارهای جدید گردش اطلاعات، راه را بر تحلیل‌های واقع‌بینانه و فهم درست آنها بسته است. با این حال، نفی کامل این شبکه‌ها مسیرهای استفاده از آنان را مسدود نکرده و تقاضای جامعه برای استفاده از آنان کاهش نیافته، چنان‌که بسیاری از مردم و مسوولان ( فارغ از گرایش‌های سیاسی و مذهبی) از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. تجربه «تلگرام» و رشد سریع آن در کشور ما نشان‌دهنده برتری‌های این ابزارهای نوظهور ارتباطی بر ابزارهای قدیمی‌تر است. در عین حال مسدود نشدن تلگرام مزیت‌های گسترده یک شبکه اجتماعی موبایلی را به مرور زمان به همه ما نشان داده است. هرچند برخی ضعف‌های ذکر شده در مورد این شبکه‌هادر مورد تلگرام هم صدق می کند، و است اما حضور جریان‌های معتبر و رسمی، تولیدکنندگان محتوا و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی در این فضا، راه را تا اندازه قابل‌توجهی بر تولید شایعات مسدود کرده و در عین حال فرصت جدیدی را برای توزیع سریع‌تر اطلاعات پیش روی همه گذاشته است. انتخابات اخیر، آزمونی برای استفاده آزادانه از این شبکه‌ها (به‌خصوص تلگرام) در حساس‌ترین زمان ممکن بود. طبیعتا گروهی که تحلیل مناسب‌تری از نفوذ اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در میان مردم داشتند و روی این فضا سرمایه‌گذاری کردند، موفق‌تر بودند. در تمامی دوران تبلیغات و حتی در زمان رای‌گیری و پس از آن نقش این شبکه‌ها در اطلاع‌رسانی به مراتب موثرتر از بزرگ‌ترین رسانه‌رسمی صوتی و تصویری کشور بود و در عین حال استفاده از این شبکه‌ها مشکلات امنیتی و قانونی را به کشور تحمیل نکرد. نکته قابل‌توجه حضور رسمی اشخاص و تولیدکنندگان حقیقی و شناسنامه‌دار محتوا در این فضا بود و همین باعث جهت دهی و اعتبارسنجی به نقل‌قول‌ها، اخبار، اطلاعیه‌ها و... می‌شد. از طرف دیگر تعامل گسترده مردم که ویژگی این شبکه‌ها است نیز به غنای فضای انتخاباتی افزود و فضای تعاملی و تقابل افکار و آرا را شکل داد.با همین تحلیل، شبکه‌های اجتماعی را که بر بستر اینترنت شکل گرفته میتوان مجموعه‌ای از فرصت‌ها برای جامعه ایران دانست. تهدیدهای مترتب بر این شبکه‌ها نیز با تحلیل و عملکرد دقیق و مناسب قابل شناسایی و کم رنگ شدن است.
دبیر گروه دیجیتال
فضای جدیدی را که به دنبال حضور و همه‌گیر شدن اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی در جامعه ایجاد شده از دو منظر میتوان بررسی کرد. از منظر نخست، این فضا فرصت آزادانه‌ای برای حضور بی واسطه و تعامل نامحدود بین مردم و گروه‌های مختلف اجتماعی فراهم می‌کند و سرعت گردش اطلاعات در آن نیز از دیگر ابزارهای رسانه‌ای به مراتب بالاتر است. از نگاه دیگر اما همان ویژگی‌های مثبت (سرعت انتقال و حذف واسطه‌ها) موجب می‌شود حجم اطلاعاتی که از طریق این شبکه‌ها جابه‌جا می‌شود قابلیت تفکیک، اعتبارسنجی و صحت‌سنجی را نداشته باشد. همین موضوع می‌تواند باعث برخی اشکالات مانند توزیع شایعات و... شود. در طی سال‌های اخیر عمدتا در برخی رسانه‌ها و تریبون‌ها روی نگاه دوم یعنی نقاط ضعف و اشکالات این شبکه‌ها تمرکز شده و راه حل حذف مساله ( فیلترکردن و مسدود کردن) پیش‌گرفته شده است.
اما واقعیت این است که برخوردهای حذفی با فضاها و ابزارهای جدید گردش اطلاعات، راه را بر تحلیل‌های واقع‌بینانه و فهم درست آنها بسته است. با این حال، نفی کامل این شبکه‌ها مسیرهای استفاده از آنان را مسدود نکرده و تقاضای جامعه برای استفاده از آنان کاهش نیافته، چنان‌که بسیاری از مردم و مسوولان ( فارغ از گرایش‌های سیاسی و مذهبی) از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. تجربه «تلگرام» و رشد سریع آن در کشور ما نشان‌دهنده برتری‌های این ابزارهای نوظهور ارتباطی بر ابزارهای قدیمی‌تر است. در عین حال مسدود نشدن تلگرام مزیت‌های گسترده یک شبکه اجتماعی موبایلی را به مرور زمان به همه ما نشان داده است. هرچند برخی ضعف‌های ذکر شده در مورد این شبکه‌هادر مورد تلگرام هم صدق می کند، و است اما حضور جریان‌های معتبر و رسمی، تولیدکنندگان محتوا و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی در این فضا، راه را تا اندازه قابل‌توجهی بر تولید شایعات مسدود کرده و در عین حال فرصت جدیدی را برای توزیع سریع‌تر اطلاعات پیش روی همه گذاشته است. انتخابات اخیر، آزمونی برای استفاده آزادانه از این شبکه‌ها (به‌خصوص تلگرام) در حساس‌ترین زمان ممکن بود. طبیعتا گروهی که تحلیل مناسب‌تری از نفوذ اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در میان مردم داشتند و روی این فضا سرمایه‌گذاری کردند، موفق‌تر بودند. در تمامی دوران تبلیغات و حتی در زمان رای‌گیری و پس از آن نقش این شبکه‌ها در اطلاع‌رسانی به مراتب موثرتر از بزرگ‌ترین رسانه‌رسمی صوتی و تصویری کشور بود و در عین حال استفاده از این شبکه‌ها مشکلات امنیتی و قانونی را به کشور تحمیل نکرد. نکته قابل‌توجه حضور رسمی اشخاص و تولیدکنندگان حقیقی و شناسنامه‌دار محتوا در این فضا بود و همین باعث جهت دهی و اعتبارسنجی به نقل‌قول‌ها، اخبار، اطلاعیه‌ها و... می‌شد. از طرف دیگر تعامل گسترده مردم که ویژگی این شبکه‌ها است نیز به غنای فضای انتخاباتی افزود و فضای تعاملی و تقابل افکار و آرا را شکل داد.با همین تحلیل، شبکه‌های اجتماعی را که بر بستر اینترنت شکل گرفته میتوان مجموعه‌ای از فرصت‌ها برای جامعه ایران دانست. تهدیدهای مترتب بر این شبکه‌ها نیز با تحلیل و عملکرد دقیق و مناسب قابل شناسایی و کم رنگ شدن است.
ارسال نظر