تکنیک‌های رانندگی دربرف ویخ
امیررشیدمهرآبادی
کارشناس خودرو
اصولا رانندگی در فصل سرما به‌ویژه در کوهستان و مسیرهای جنگلی و برف‌گیر دشوار بوده و گاهی سبب به‌وجود آمدن موقعیت‌های خطرناکی می‌شود که یادگیری تکنیک‌های مربوط به رهایی از این شرایط الزامی است. در مسیرهایی همچون بستر خشک رودخانه‌ها، کوه‌پایه‌های سنگلاخی و نظیر این باید قبل از ورود به منطقه اتومبیل را در حالت دودیفرانسیل قرار داده و نسبت به محیط سبک‌ترین دنده را انتخاب کنید. هرگز در هنگام عبور از روی تخته سنگ‌ها و محل‌های عبوری با سنگ‌های ریز و درشت، بازی اضافی با پدال گاز انجام ندهید. این کار اصطکاک را کم و چرخ‌ها را دچار هرزگردی خواهد کرد و بدترین حالت زمانی است که شما از ادامه مسیر باز بمانید.
اگر در هنگام عبور احساس کردید مانعی که در مقابل شماست سنگی بزرگ است و عبور از آن باعث لیز خوردن و امکان عدم عبوری موفق وجود دارد، در صورت مساعد بودن مسیری دیگر، مسیر را عوض کرده و از کنار آن بگذرید. از تصمیم‌گیری‌های عجولانه بپرهیزید که عامل بسیاری از حوادث و صدمات جبران ناپذیر است . در مسیرهای سخت و صعب العبور با سرعت بسیار پایین حرکت کنید. این توصیه را که همیشه برای عبور از مسیرهای دشوار با چند اتومبیل همراه شوید را که از خاطر نبرده‌اید؟ گروهی یا حداقل به اتفاق چند نفر که بتوانند به شما یاری برسانند اقدام به این گونه سفرها کنید. در شرایط حاد باید یک نفر به‌صورت پیاده در جلوی اتومبیل حرکت کند تا با مشاهده مسیر به شما فرمان صحیح دهد که البته این شخص باید خود به اصول رانندگی در خارج از راه آگاهی کافی داشته باشد. دنده‌ها را طوری انتخاب کنید که با سرعتی یکسان حرکت کنید و با کم یا زیاد کردن حداقل دور موتور راهتان را بپیمایید. حتی المقدور از کمک سنگین استفاده نکنید و تنها با استفاده از کمک سبک و قفل دیفرانسیل‌ها مسیرتان را ادامه دهید. این تصور که اتومبیل دودیفرانسیل نیاز به زنجیر چرخ ندارد را از ذهن خود خارج کنید و بدانید که بالا رفتن از هر سربالایی، پایین آمدنی در پی خواهد داشت. اتومبیل بدون زنجیر چرخ در زمستان و نواحی کوهستانی و برفی، هر چند دارای دودیفرانسیل باشد در حرکات مختلف و کاهش سرعت مشکل‌ساز و حادثه آفرین خواهد بود. هر چند دو دیفرانسیل عملکرد بهتری در برف نسبت به اتومبیل‌های سواری دارد.

در اتومبیل‌های دودیفرانسیل باید هر چهار چرخ مجهز به زنجیر چرخ شود؛ زیرا اگر به دوچرخ جلو یا عقب زنجیر چرخ بسته شود عملا اتومبیل را به یک خودروی تک دیفرانسیل تبدیل کرده‌اید. به پاک کردن شیشه‌های پوشیده از برف به وسیله آب گرم مبادرت نکنید. این کار باعث وارد آمدن شوکی شدید به شیشه شده و آن را خواهد شکست.البته در سربالایی و سراشیبی‌ها درزمان برف کمی متفاوت است. رانندگی در چنین شرایطی را می‌توان شبیه به قرار گرفتن در گل و لای دانست. شما باید برای صعود از یک سربالایی با استفاده از کمک سنگین و دنده سبک و همچنین با به‌دست آوردن سرعت اولیه مناسب اقدام به صعود کنید. از بازی کردن با پدال گاز خودداری کرده و در صورت عدم موفقیت در صعود سعی در توقف در مسیر نداشته باشید . با ترمز به این کار مبادرت نکنید چون ترمز جز جواب عکس چیزی را عایدتان نخواهد کرد. در صورت توقف روی سربالایی، در سریع‌ترین زمان ممکن دنده را در حالت عقب قرار داده و بدون ترمز فقط و فقط فرمان را صاف نگه دارید . هر زمان اتومبیل شروع به حرکت عرضی نمود با اضافه کردن گاز، اتومبیل را به حالت اولیه بازگردانید و دوباره بدون گاز و ترمز اجازه دهید اتومبیل به پایین باز شود. برای عبور از سربالایی حتما مسیر مستقیم را انتخاب کرده و از صعود از مسیرهای زاویه دار جدا خودداری کنید. برای پایین آمدن نیز دنده کمک را در حالت سنگین و دنده یک قرار داده بدون استفاده از ترمز اجازه دهید اتومبیل خود ادامه مسیر دهد. بازی اضافی با فرمان و همچنین حرکت‌های عرضی تعادل اتومبیلتان را برهم خواهد زد و احتمال واژگون شدن را فراهم می‌آورد. در صورت حرکت عرضی، انتهای اتومبیل را با اضافه کردن کمی گاز و فرمان مخالف به حالت اولیه بازگردانید. زمانی که در چنین شرایطی قرارمی گیرید، شاید کمی استرس سراغتان بیاید ولی سعی کنید با حفظ خونسردی به اتخاذ تصمیمی صحیح و سریع نائل شوید تا از بروز حادثه جلوگیری کنید. همیشه به‌خاطر داشته باشید فرق راننده حرفه‌ای و آماتور در عکس العمل‌های سریع مشخص می‌شود. راننده حرفه‌ای در کمترین زمان ممکن تصمیم گرفته و سپس همزمان آن را به انجام می‌رساند، ولی راننده آماتور جسارت تصمیم‌گیری و انجام آن را ندارد.

هرگز در مسیرهای برفی برای دور زدن فرمان را تا انتها نگه ندارید، این کار قدرت عمودی اتومبیلتان را کم کرده و باعث هرزگردی و عدم توانایی در دور زدن خواهد شد. دایره‌ای بزرگ را برای این کار در نظر بگیرید تا بتوانید با کمک سرعت مناسب و با چرخاندن کم فرمان این کار را انجام دهید. اگر در مسیری مستقیم به علت لغزندگی به طرفین راه منحرف شده و در شیب طرفین جاده گرفتار گردید . در چنین موقعیتی اگر اطراف مسیر باز باشد، اتومبیل را جابه‌جا کرده و با دنده عقب نسبت به مسیر، زاویه ۹۰ درجه را انتخاب نمایید و با شتاب‌گیری و دنده سبک به مسیر بازگردید. اگر بخواهید به وسیله حرکت جانبی به مسیرتان باز گردید، کاملا در اشتباه هستید. در این حالت قدرت بین چرخ‌ها به علت فشار روی دوچرخ جانبی به درستی تقسیم نمی‌شود و تنها دو چرخ بدون حاصل هرزگردی می‌کنند. در مسیرهای برفی ممکن است آب شدن تدریجی در طی روز به علت افزایش دما و یا تابش خورشید و یخ زدن آب‌های حاصل از این جریان طبیعی به علت پایین آمدن دما در شب، عبور را از مسیر برفی سخت‌تر کند. برای عبور از مسیرهای یخی دقت شما نسبت به جاده‌های برفی باید دوچندان شود. تمام اصول و تکنیک‌هایی که روی برف مورد استفاده قرار می‌گیرند در مسیرهای یخی نیز باید با دقت و حوصله‌ای مضاعف انجام پذیرد. استفاده از لاستیک‌های یخ شکن مخصوص اتومبیل‌های دودیفرانسیل کمک بزرگی به شما خواهد نمود.