چگونه با اضطراب خود مقابله کنیم؟

اضطراب یکی دیگر از هیجانات رایج در جامعه ما است. گاهی برخی از هیجانات در ما تبدیل به عادت می‌شوند. برخی از افراد عادت می‌کنند که همیشه مضطرب باشند. برای تحریک اضطراب، یکی از کارهایی که انجام می‌دهیم، « تقویت افکار اضطراب دهنده» است. یعنی ما با فکر خود به اضطراب در خود دامن می‌زنیم. در این مقاله می‌خواهیم به شش باور و رفتار سمی که موجب ایجاد و تشدید اضطراب در ما می‌شوند اشاره کنیم:

کمال طلبی. بسیاری از ما می‌خواهیم بهترین یا کاملترین باشیم، بنابراین به کمال طلبی (کامل گرایی) روی می‌آوریم. بسیاری از ما می‌خواهیم کار‌ها را در نظم مورد تصور خود و به کامل‌ترین شکل ممکن انجام دهیم، بنابراین، به کمال طلبی روی می‌آوریم. بسیاری از ما معتقد هستیم که باید عالی و بی نقص باشیم و هرگز اشتباه نکنیم، بنابراین، به کمال طلبی روی می‌آوریم. بسیاری از ما می‌خواهیم که همیشه با کامل انجام دادن کار‌ها از برخورد‌های منفی یا عدم تایید دیگران جلوگیری کنیم، بنابراین، به کمال گرایی روی می‌آوریم. کمال طلبی در همه انسان‌ها وجود دارد و به‌عنوان یک نرم‌افزار درونی است اما شدت و ضعف آن در افراد مختلف متفاوت است. برخی تا حدی پیش می‌روند که با عنوان «فرد کمال طلب» شناخته می‌شوند. کمال طلبی یکی از عوامل استرس زا است زیرا همیشه باید مراقب باشیم که کامل و بی نقص باشیم و اگر خلاف آن مشاهده شود از لحاظ روانی و ذهنی آشفته می‌شویم.

سرزنش خود. سرزنش یکی از آفت‌های ذهن و روان سالم است. سرزنش به عزت نفس افراد لطمه وارد می‌کند، چه از جانب دیگران باشد و چه از جانب خود. برخی از ما عادت داریم که بابت هر مساله‌ای خود را به باد سرزنش بگیریم، برخی از ما عادت داریم که دیگران را به باد سرزنش بگیریم. در هر دو صورت، چه در مقابل دیگران و چه در مقابل خود باشیم، در حال آسیب رساندن به عزت نفس و ایجاد اضطراب در خود هستیم. اگر می‌خواهید اضطراب در شما کاهش یابد، دست از سرزنش خود و دیگران بردارید و عادت کنید که بیشتر مشاهده گر، پذیرنده واقعیت و به دنبال راه‌حل باشید.

بزرگ کردن مسائل. یکی از مسائلی که باید یاد بگیریم و در زمره هنرهای انسانی قرار می‌گیرد، «دیدن واقعیت در ابعاد واقعی» است! همه ما بنا بر باورهای اکتسابی از محیط، خانواده، اجتماع و بر اساس وُسع خود یاد می‌گیریم که مسائل را چقدر بزرگ یا چقدر کوچک ببینیم. گاهی مسائلی از نظر ما بزرگ هستند درحالی‌که ممکن است اطرافیان ما یا حتی مردمی از کشوری دیگر آن را آنقدر بزرگ و حاد نبینند و گاهی مسائلی از نظر ما کوچک و بی اهمیت هستند که از دیدگاه دیگران بسیار مهم و حیاتی جلوه می‌کنند. گاهی اتفاقی را آنقدر بزرگ جلوه می‌دهیم که تمام کارآیی و آرامش خود را از دست می‌دهیم، راه حل این است که:

  • هر اتفاقی را ابتدا به همان شکلی که هست، بدون تفسیر و قضاوت، بر روی کاغذ بنویسید.
  • سپس، از خود بپرسید که «آیا این مساله واقعا تا این حد که تو می‌بینی حاد و بزرگ است؟»، «آیا به آخر دنیا رسیده‌ای؟»، «آیا هیچ راه دیگری نیست؟»، «آیا این اتفاق قبلا برای افراد دیگری افتاده است؟ بعد از آن‌چه اتفاقی افتاده است؟» و...
  • شروع کنید به انتخاب دیدگاه‌های جدید درباره مسائل و پیدا کردن راه حل برای مسائلی که پیش آمده است.
  • فراموش نکنید که شدت هر اتفاقی را ابتدا خود ما مشخص می‌کنیم.

باور «نمی‌توانم». اگر فکر کنید که نمی‌توانید، پس نمی‌توانید. زیرا با این باور، عملکرد خود را تحت تاثیر قرار می‌دهید. زمانی که قرار است با شرایط خاصی مواجه شوید اگر دائما به خود بگویید که «نمی شود، نمی‌توانم، این مساله خیلی بزرگ‌تر از من است و...» اضطراب را در خود ایجاد و تشدید می‌کنید. حتی اگر باور ندارید، باز هم نفس‌های عمیق بکشید، بگویید که «می‌توانم» و شروع به تصویر سازی کنید. در این تصویرسازی خود را در شرایط مورد نظر، توانا و پر از آرامش تصور کنید.

ترس‌های خود را شناسایی کنید. ترس ریشه تمام احساسات منفی در ما است. برای رهایی از اضطراب ترس‌های خود را شناسایی کنید، بنویسید و با کمک یک مشاور یا مربی کاردان به بررسی آن بپردازید.

عادت‌های مخرب. عادت‌های مخرب مانند گوش دادن به موسیقی بیش از حد طبیعی، مطالعه کردن یا گوش دادن دائمی به اخبار ناگوار و منفی، عادت به منفی بافی، عادت به به تعویق انداختن کار‌ها و... از عادت‌های بسیار مخربی هستند که موجب بروز و تشدید اضطراب در ما می‌شوند. اگر می‌خواهید آرامش بیشتری داشته باشید، کمتر موسیقی گوش کنید، کمتر به اخبار ناگوار گوش دهید، کار‌ها را در زمان مناسب خود انجام دهید، و لحظات خاصی را در روز به تنهایی با خود و مراقبه بپردازید. فقط با تغییر افکار، باورها، رفتارها و عادت‌ها است که می‌توانید حال خود تغییر دهید، بنابراین، هرگز برای تغییر و رسیدن به حال خوب، به دنبال دارویی معجزه آسا یا چوب سحر آمیز نباشید.