رفتار معامله‌گران در عصر پسا تحریم
فردین آقابزرگی مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک آینده مرحله اول مذاکرات هسته‌ای با موفقیت به نتیجه رسید و به همین مناسبت فضایی مثبت دربازار سرمایه و بورس ایجاد شد. اینکه درچه ابعادی و تا چه میزانی می‌توانیم انتظار داشته باشیم موقعیت پیش آمده در بورس اثر داشته باشد، بسیار مهم است و باید به‌صورت کارشناسی مورد مداقه قرار گیرد اما رفتار معامله‌گران در این ارتباط به چند دسته گوناگون قابل تفکیک است: 1- گروهی از افراد غیر متخصص که به‌دلیل مثبت ارزیابی کردن مذاکرات هسته‌ای بر سودآوری آینده شرکت‌ها و صنایع اقدام به خرید سهام می‌کنند و تفاوت خاصی نیز بین شرکت‌ها و صنایع از حیث تاثیرپذیری رفع محدودیت تحریم‌ها نمی‌بینند.
۲- گروهی از سهامداران و معامله‌گران که با علم و آگاهی از تاخیر زمانی بالفعل شدن نتیجه رفع محدودیت‌ها در آینده سودآوری شرکت‌ها اقدام به خرید سهام گذشته خود می‌کنند و به این وسیله تقاضای سهام را در بازار افزایش می‌دهند.
3- دسته دیگر افراد متخصص و خوش‌بین به تاثیرات مذاکرات که با هدف میان و بلند‌مدت و نگهداری سهام اقدام به خرید سهام کرده و اعتقاد دارند که سرمایه‌گذاری در بورس در این مقطع نهایتا سودآور خواهد بود و به نیت بهره‌مندی از capital gain و سود نقدی مجامع وارد عرصه بورس می‌شوند.
۴- رفتار سهامداران دیگر صرفا هیجانی و توأم با دنباله‌روی از خیل چربش عرضه یا تقاضاست. این دسته در هر حالتی سهام می‌خرند یا می‌فروشند.
تعابیر و تفاسیر متفاوتی می‌توان از نتیجه و آثار رفع تحریم‌ها داشت، اما نکته مهم منطقی و به موقع ارزیابی کردن است و اینکه زمان نتیجه دادن رفع محدودیت‌ها و تحریم‌ها و ورود آثار مثبت بر سودآوری چگونه است؟ قدر مسلم در ابتدا فقط ریسک حاد‌تر شدن تحریم‌ها و محدود‌تر شدن تحریم‌ها تا حدودی کاهش یافته و این خوش‌بینی وجود دارد که با برقراری و ادامه مذاکرات بخشی از این محدودیت ها به مرور کمرنگ شوند. آثار احتمالی رفع تحریم‌ها زمانی کاملا قابل محاسبه است که چگونگی و کم و کیف رفع تحریم‌ها را جزء به جزء بدانیم و بتوانیم روی آن تحلیل کنیم. پیش داوری کردن در نتیجه‌گیری در این خصوص ممکن است همان وضعیتی را در بازار سرمایه به‌وجود آورد که 3 ماهه پایانی سال 92 ایجاد کرد و ناچار دست‌اندرکاران اقتصاد کشور خود به فکر اصلاح قیمت‌ها و خنثی کردن عطش تقاضا افتادند. همان‌طور که وزیر محترم اقتصاد در بیاناتی اعلام کرده‌اند که فکر نکنیم با رفع تحریم‌ها وضعیت اقتصادی کشور کلا متحول و بهبود خواهد یافت، واقعیت این است که موضوع رفع تحریم‌ها به مرور زمان برسود‌آوری شرکت‌ها تاثیر مثبت خواهد داشت و نباید انتظار داشته باشیم در برهه‌ای کوتاه، قیمت سهام به حد ایده‌آل و بالای خود برسد. البته ریسک کاهش قیمت سهام به‌علت اصلاح قیمتی طی ماه‌های گذشته تا حدود زیادی برطرف شده و از این بابت جای نگرانی وجود ندارد.