مصرف ماهانه برق مترو چقدر است؟

میانگین مصرف ماهانه انرژی مترو تهران، حدود ۳۱ میلیون و ۵۰۰ هزار کیلووات ساعت است که در صورت بهینه‌سازی مصرف در فصول پرمصرف و نزدیک شدن به خط میانگین، می‌تواند منافع اقتصادی زیادی را عاید شهر کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، طبق یک مطالعه که در انجمن علمی اقتصاد شهری ایران انجام شده است، درحال حاضر شدت مصرف انرژی در کشور، ۷۶/ ۱ تن معادل نفت خام به ازای هر یکهزار دلار تولید ناخالص داخلی است. این در حالی است که متوسط این مقدار در دنیا، ۴۲/ ۰ و در کشورهای‌ پیشرفته معادل ۱/ ۰ است. در مقاله‌ای که با عنوان «بهینه‌سـازی مصرف انرژی در حمل‌ونقل ریلی شهری» منتشر شده، مشخص شده است که بزرگ‌ترین بخش تلفات انرژی در مترو در بخش «تراکشن مربوط به ترمز قطار» است. همچنین در ایستگاه‌ها، جت‌فن‌های تهویه هوا، پله برقی‌ها، آسانسورها و این قبیل تجهیزات، از مصارف عمده محسوب می‌شوند. با استناد به قبوض صادره از سوی سازمان برق منطقه استان تهران، شرکت بهره‌برداری مترو تهران درخصوص میزان انرژی کل مصرفی در این حوزه به تفکیک ماهانه از تیر ۱۳۹۳ تا تیر ۱۳۹۴ برای یک دوره یک ساله نشان می‌دهد: همان‌طور که انتظار می‌رود براساس شرایط آب و هوایی فصول مختلف سال، میزان مصرف انرژی متغیر است.

در تابستان به علت فعال بودن سیستم سرمایشی ایستگاه‌ها، میزان مصرف در مترو به اوج خود می‌رسد؛ اما در فصل پاییز با خنکی هوا، جت‌فن خاموش شده و تقریبا در این ماه، مصرف در پایین‌ترین سطح قرار می‌گیرد؛ تا اینکه به تدریج در زمستان به علت استفاده از وسایل گرمایشی، میزان مصرف به مرور رو به افزایش می‌رود. نکته مهم، کاهش میزان مصرف در فصول گرم سال در مقایسه با سال گذشته است که نشان‌دهنده توجه شرکت بهره‌برداری مترو به بهینه‌سازی مصرف انرژی است؛ طوری‌که با ادامه سیاست‌های کنونی، میزان مصرف به‌رغم توسعه خطوط و ایستگاه‌ها، کاهش خواهد یافت. بنابراین با لحاظ کردن تمام جوانب، هرچه میزان مصرف به خط مبنا نزدیک‌تر شود، نتایج آن به‌طور محسوسی در هزینه‌های برق شرکت قابل ملاحظه خواهد بود. با لحاظ کردن مبنای مصرف انرژی، میانگین مصرف ماهانه انرژی، ۳۱۵۴۱۳۸۴ کیلووات ساعت است که در صورت بهینه‌سازی مصرف در فصول پرمصرف و نزدیک شدن به خط میانگین می‌تواند منافع اقتصادی زیادی را عاید سازمان کند.

جریمه تجاوز از حد مجاز مصرف برق

به گزارش «دنیای اقتصاد»، در بخش دیگری از این تحقیق آمده است: شبکه حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری (مترو)، از بزرگترین شبکه‌های حمل‌ونقل و مصرف‌کننده انرژی الکتریکی در سطح کلان‌شهر تهران است و مدیریت مصرف انرژی این شبکه عظیم، تاثیر چشم‌گیری بر رشد اقتصاد شهری مبتنی بر اقتصاد مقاومتی دارد. به‌طور معمول شبکه برق قدرت شرکت بهره‌برداری متروی تهران در سطح ولتاژ شبکه فوق توزیع، با اتاق کنترل برق منطقه‌ای در ارتباط بوده و انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را توسط پست‌های فشار قوی (۲۰/ ۶۳ کیلوولت) تامین می‌کند. هر یک از این پست‌ها، با توجه به بارهای اتصالی و طرح‌های توسعه‌ای، مقدار توان و انرژی الکتریکی خود را با عنوان «دیماند قرارداد» (حداکثر مقدار مصرفی انرژی برق که براساس قرارداد باید در هر دوره مصرف کند) از شرکت برق منطقه‌ای خریداری می‌کنند. از سوی دیگر، شرکت برق منطقه‌ای نیز برای تامین برق تمامی مصرف‌کننده‌های خود با توجه به میزان دیماند قراردادی، برنامه‌ریزی و برآورد بار می‌کند. شرکت برق، ۹۰ درصد دیماند قراردادی را به‎عنوان خط مبنا در نظر می‌گیرد و میزان محاسبات مصرف هر مصرف‌کننده را به شرح زیر لحاظ می‌کند:

- در صورتی که میزان مصرف کمتر از ۹۰ درصد دیماند قراردادی باشد، این مقدار را به‎عنوان میزان مصرف لحاظ می‌کند.

- در صورتی که میزان مصرف بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد دیماند قراردادی باشد، میزان مصرف واقعی مصرف‌کننده را لحاظ می‌کند.

- در صورتی که میزان مصرف بیشتر از ۱۰۰ درصد باشد، به میزان تجاوز از دیماند قراردادی، هزینه‌ای که به‌طور معمول چند برابر نرخ تعرفه قراردادی است را به‌عنوان جریمه تجاوز از قدرت لحاظ می‌کند.

در این پژوهش ابتدا وضعیت موجود مترو از لحاظ میزان مصرف انرژی مورد بررسی قرار گرفته است که میزان جریمه ریالی تجاوز از قدرت پست‌های فشار قوی و نیز میزان بهای ریالی افزایش دیماند قراردادی پست‌های مذکور، بررسی و محاسبه شده است. بر این اساس می‌توان با برآورد میزان بهینه برق مصرفی در قرارداد و خریداری آن، میزان جریمه ریالی پرداختی تجاوز از مصرف به مقدار بهینه رساند. همچنین در صورتی که همزمان با توسعه ناوگان و ایستگاه‌های بهره‌برداری، منابع تغذیه انرژی مصارف (پست‌های فوق توزیع ۲۰/ ۶۳ کیلوولت حوزه‌ای یا خطی) نیز راه‌اندازی شوند و بارگیری از آنها صورت گیرد، تقسیم بار و توزیع بار مصرفی بین پست‌های فوق توزیع متعادل و متوازن شده و امکان تجاوز از قدرت در پیک بار شبکه نیز کاهش می‌یابد. این درحالی است که در سال‌های اخیر تقریبا در بسیاری از افتتاح‌های ایستگاه‌ها و خطوط جدید مترو، پست‌های برق همزمان آماده نبوده و همین موضوع زمینه‌ساز پرداخت هزینه بیشتر بابت بهای برق مصرفی به دلیل جریمه تجاوز از سطح مصرف مجاز شده است.

همچنین در برخی موارد، دلایل تعدی از میزان مجاز مصرف برق، بروز خاموشی و بی‌برقی از سمت شبکه‌های بالادستی (برق منطقه‌ای) بوده است. این درحالی است که با اعمال مدیریت توزیع انرژی از سمت اتاق کنترل شرکت برق تهران و کاهش خاموشی، مصارف عمده و حساس مترو، امکان‌پذیر بوده و ضریب اطمینان برق‌رسانی را بهبود می‌بخشد. این تحقیق در نهایت برای بهینه‎سازی مصرف انرژی در شرکت بهره‌برداری مترو تهران و بهبود وضع موجود، راهکارهایی پیشنهاد داده است. توجه به بهره‌وری در استفاده بهینه از مصرف انرژی، به‌کارگیری شیوه‌های معماری نوین در بهره‌گیری حداکثری ‌از نور خورشید، آموزش شیوه‌های صحیح «راهبری» به‌ویژه راهکارهای کاهش مصرف ‌انرژی ‌به ‌راهبران ‌قطار، استفاده از شیوه‌های بازگشت انرژی مازاد به داخل شبکه، توجه به اتلاف انرژی در مسیر انتقال و در نهایت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در فضاهای باز به‌ویژه در ایستگاه‌های روزمینی و پایانه‌ها، از مهم‌ترین پیشنهادهای مطرح شده در این تحقیق است. از آنجا که مترو پرهزینه‌ترین مد حمل‌ونقل عمومی محسوب می‌شود، ضرورت استفاده از راهکارهای مذکور به منظور کنترل هزینه‌های بهره‌برداری انکارناپذیر است. در این بین استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی از طریق روش‌هایی نظیر صفحات انرژی خورشیدی در ایستگاه‌های روزمینی و پایانه‌ها، موضوعی است که در مترو تهران چندان مورد توجه نبوده و این در حالی است که با توجه به ویژگی اقلیم تهران امکان استفاده از این ظرفیت وجود دارد.