تماشای آنلاین یک کودتا

جمعه شب خبری کوتاه بر روی کانال‌های تلگرام آمد که در ترکیه کودتا شده است. درحالی که هنوز در سایت‌های ترکیه خبری از اعلام آن نبود. در لحظات ابتدایی خبر به نظر می‌رسید که یک شیطنت تلگرامی در کار بوده است اما ناگهان از ساعات ابتدایی بامداد شنبه تمامی کانال‌های خبری لحظه به لحظه اخبار کودتا را مخابره می‌کردند. در میان شبکه‌های اجتماعی، تلگرام نرم‌افزار نخست رصد اخبار بود. کانال‌های خبری و روزنامه‌ها لحظه به لحظه اخبار را برای مردم پیگیر مخابره می‌کردند. این برای دومین بار بود که مردم ایران از طریق شبکه‌های اجتماعی منتظر یک خبر سیاسی بودند. بار نخست این اتفاق در انتخابات سال ۹۲ افتاد و طولانی شدن اعلام نتیجه هم بر تعداد بی‌خواب‌ها افزوده بود. مردمی که شب تا صبح بیدار نشسته و منتظر تایید نتایج انتخابات بودند. این‌بار اما داستان فرق داشت. کودتایی در کشور همسایه ایران در حال رخ دادن بود. بسیاری از مردم از طریق شبکه‌های اجتماعی و برخی دیگر از طریق ماهواره و تماشای مستقیم کودتا از طریق کانال‌های «ترک ست» به تماشای کودتا نشسته بودند.

در ایران هم البته تنها کانالی که می‌توانست اخبار را از همان ابتدا پوشش دهد کانال شبکه خبر بود. کانال خبری شبکه خبر اما با تاخیر به جرگه پوشش‌دهندگان این کودتا پیوست. حتی این تاخیر صدای برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی را در آورده بود. هر چند شبکه خبر کمی دیر به این صف پیوست اما از لحظه پیوستن اخبار کودتا را به خوبی و لحظه به لحظه پوشش می‌داد. یکی از عجایب این کودتا دست به دست شدن مدام قدرت بود و همین موجب شده بود تا پیگیری اخبار آن برای ایرانیان جذاب‌تر شود. بازار شایعات هم داغ بود. مثلا خبرگزاری روسی اسپوتینک گزارش داد که اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه با هدایت و پوشش دو جنگنده ایرانی به تهران آمده است. لحظاتی بعد اما اردوغان چون از طریق فیس‌تایم با مردم ترکیه صحبت کرد و از آنها خواست به خیابان‌ها بریزند مردم در شبکه‌های اجتماعی یک طنز را درخصوص حضور اردوغان در تهران دست به دست می‌کردند. طنزی که شایعه حضور اردوغان در تهران را منتفی می‌دانست و حکایت از آن داشت که اردوغان نمی‌توانسته در ایران باشد، زیرا سرعت اینترنت ایران به قدر کافی نیست تا بتواند به آن کیفیت با مردم خود صحبت کند، نهایت این است که اردوغان با این اینترنت بتواند چندین استیکر ارسال کند.

مردمان شب بیدار شوخ‌طبع

هر چقدر در سال ۹۲ حضور مردم شب‌بیدار در شبکه‌های اجتماعی چون توییتر و فیس‌بوک جدی بود، این‌بار در شبکه‌های اجتماعی به ویژه تلگرام سه دسته حضور داشتند: ابتدا عده‌ای که خیلی جدی اخبار را رصد و حرفه‌ای آن را تحلیل می‌کردند. دوم کسانی بودند که بازار شایعات را داغ می‌کردند و دسته سوم نیز کسانی بودند که تحلیل‌های عوامانه ارائه می‌کردند و همین تحلیل‌های عوامانه لحظاتی بعد خود تبدیل به یک طنز دیگر در شبکه‌های اجتماعی می‌شد. با این حال به نظر می‌رسد پرسپولیسی‌ها در ساخت لطیفه‌های آن شب نقش پر رنگی داشتند. داستان حضور پرسپولیسی‌ها مربوط به دو بازیکن پرسپولیس در ترکیه می‌شد که به ریزه اسپور ترکیه کوچ کرده‌اند. در یکی از این توییت‌ها آمده بود: «اردوغان با ارسال نامه‌ای به باشگاه پرسپولیس نوشت: خدا از لژیونرهاتون نگذره ! روز اول اومدنشون تو فرودگاه بمب گذاشتن و امروز دولت سقوط کرد.» در یکی دیگر از این توییت‌ها هم آمده بود که یکی از سرمایه‌داران پرسپولیسی وقتی متوجه شده طارمی و رامین رضاییان قصد بازگشت نداشته‌اند به ارتش ترکیه پول داده کودتا کنند و از این طریق ترکیه نا‌آرام شود تا این دو بازیکن به پرسپولیس بازگردند. البته طبع طنزپرداز ایرانی اشاره‌ای به آنتالیا هم داشت و این شهر توریستی را هم از نظر خود دور نداشته بود. در یکی از طنزها گفته می‌شد همه شهرهای ترکیه در حال سقوط است اما به لطف مقاومت ایرانی‌ها در این شهر، آنتالیا هنوز سقوط نکرده است. از دیگر طنزها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

-وزیر بهداشت الان در به در دنبال یه مصدوم از کودتا میگرده بره عیادت عکس بگیره.

-یکی بگه یارانه‌ها را واریزکردن؟!!! نکنه به بهانه کودتای ترکیه عقب بیندازنش!!!

-کودتاچی‌‌ها اعلام کردند: تازه این اول‌کاره، هنوز ۲۹۹ قسمت دیگه مونده.

-بیانیه اردوغان: من نگران کشورم نیستم. از این نگرانم ملت ایران چطور تو این ساعت شب بیدارن.

-آن‌قدر تند تند داره خبر میاد که الان یه خبر اینجوری مخابره میشه: تانک‌ها بر فراز استانبول به پرواز درآمدند!!!

-بالاخره مردم ترکیه از صدای توپ و تانک بیدار شدن.

-ویژه برنامه ماه عسل: فردا شب ساعت ۲۰ از شبکه ۳ با حضور رجب طیب اردوغان.

-اردوغان که خبرگزاری می‌گرفت همه عمر... دیدی که چگونه اسکایپ اردوغان گرفت؟!

- فرودگاه دست ارتشه، بعد اردوغان سوار هواپیما شده، فکر کنم یه هواپیما داشته رد می‌شده براش دست تکون داده، نگه داشته!

- آنجلینا جولی، آمادگی خود را برای سرپرستی اردوغان اعلام کرد.

-حالا پسر روحانی صبح پا می‌شه، می‌بینه اردوغان رو کاناپه شون خوابه!

-پیامک بشار اسد به اردوغان: جا نداری بیا پیش من.

-وی پی ان فرد اعلاء دارم به استانبولی چی می‌شه؟!

-تروریست کامیون سوار «نیس» فرانسه: ای به‌خشکی شانس! ۲۴ ساعت هم نموندیم در صدر خبرها.

- سال دیگه اردوغان با کراوات زرد تو ماهواره داره به رژیم فحش می‌ده!

-شنیده‌ها از این حکایت می‌کنند که رجب توانسته فرار کند ولی طیب و اردوغان به دست مخالفین افتاده‌اند.