قدم‌های نخست دوچرخه سواری
آبان معلی
به بهانه همایش عمومی دوچرخه سواری در روز هوای پاک در مشهد و چندین شهرستان خراسان رضوی، این ورزش نسبتا کم هزینه و در دسترس را با نگاهی علمی‌تر بررسی خواهیم کرد. شاید که روزی فرا رسد که با روی‌آوردن هرچه بیشتر به سمت این ورزش هم بدن و روحیه‌ای سالم‌تر داشته باشیم و هم در پی آن، شهری تمیزتر و هوایی پاک‌تر. دوچرخه‌سواری ورزشی است که آن را می‌توان به صورت تک‌نفره یا گروهی انجام داد. به دلیل کشش عضلات پا در این ورزش لازم است که دوچرخه سوار در حین مسابقه از استقامت خوبی برای طی کردن مسافت‌های نسبتا طولانی برخوردار باشد. یکی از ورزش‌هایی که با جرات می‌توان گفت بیشترین زیر مجموعه‌ها را دارد دوچرخه سواری است.
۱:دوچرخه سواری کوهستان
2: دوچرخه سواری جاده
3: دوچرخه سواری نمایشی
این ۳ گروه به چند دسته دیگر تقسیم می‌شوند که هر کدام یک ورزش مجزا است و دوچرخه‌های مخصوص خودشان را دارند. مثلا در دوچرخه سواری کوهستان دو رشته مرسوم و پر طرفدار کراس کانتری و دانهیل وجود دارد که در ایران از محبوبیت خاصی میان دوچرخه سواران برخوردار است.یکی از مهمترین عواملی که در تمرین دوچرخه باید در نظر داشته باشید، تنوع است. اگر هر روز همان تمرین همیشگی و تکراری را انجام دهید، به مرور زمان دیگر نتیجه نمی گیرید. اگر هر از گاهی برنامه تان را تغییر دهید، بدنتان خیلی بهتر به تمرینات پاسخ می‌دهد و حوصله تان هم از تمرین سر نمی رود

انتخاب دوچرخه مناسب
اگر شما این وسیله را برای ورزش روزانه و یا وسیله ی نقلیه انتخاب می‌کنید، بهتر است نسبت به کارایی خود یکی از دو نوع کراس یا کوهستان را برگزینید.نوع کراس که در اصطلاح عامیانه کورسی نامیده می‌شود، نوعی است که برای جاده و یا مسیرهای صاف استفاده می‌گردد. کراس معمولا دارای چرخه‌های نازک و بدنه ای سبک است. استفاده از نوع کراس باعث می‌شود تا نیروی کمتری صرف حرکت گردد. از کراس معمولا برای شتاب بیشتر استفاده می‌شود. فرمان کراس که معمولا شکلی رو به پایین دارد در دو حالت قابل هدایت است. این قابلیت باعث می‌شود تا راننده در دوحالت - نسبت به شتاب لازمه - دوچرخه را براند. البته بعضی از مدلهای کراس دارای فرمانی صاف هستند.اما نوع دیگر یعنی کوهستان معمولا برای مسیرهای کوهستانی و پر فراز و نشیب استفاده می‌شود. این نوع دوچرخه دارای لاستیک‌هایی پهن و بدنه ای مستحکم است، که این موضوع به دلیل بالابردن استقامت در مسیرهای کوهستانی و غیر صاف است.فرمان نوع کوهستان نیز صاف یا دارای شاخکهای رو به بالا(و یا پایین) است که این موضوع باعث کنترل دوچرخه در دوحالت عادی و استقامتی می‌شود.البته نوع دیگری از دوچرخه نیز وجود دارد که اصطلاحا به آن نوع شهری گفته می‌شود. این نوع دوچرخه، تقریبا دارای خصوصیاتی بین کراس و کوهستان است. نوع شهری برای استفاده در شهر و جنگل کاربرد دارد. انتخاب نوع دوچرخه بستگی به کارایی و علاقه شما دارد. برای مثال اگر می‌خواهید برای مسابقات سرعتی دوچرخه سواری کنید، نوع کراس پیشنهاد می‌شود. یا اگر می‌خواهید استفاده روزمره از این نوع دوچرخه داشته باشید و مثلا سرکار رفته یا هر از گاهی به بیرون از شهر بروید بهترست دوچرخه نوع کوهستان یا شهری را انتخاب کنید.

دوچرخه سواری و کاهش وزن
وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﮐﻢ ﮐﺮدن وزن ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ، ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ طور دراز ﻣﺪت ﺟﻮاب بدهد، اﻣﺎ ورزش ﻣﻨﻈﻢ همیشه ﺟﻮاب ﻣﯽ دهد. هر ﻧﻮع ورزش ﻣﻨﻈﻢ دارای ﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ ، اﻣﺎ یکی از مزایای دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری نسبت به سایر ورزش‌ها این است که خطر مصدومیت در آن کم است.

میزان مصرف کالری حین این ورزش
دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری یک ورزش ﺳﻮزاﻧﻨﺪه ﮐﺎﻟﺮیست ﮐﻪ ﻓﻮاﯾﺪ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارد. طﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻨﯿﺎد ﻗﻠﺐ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ، دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﺣﺪاﻗﻞ ۲۰ ﻣﺎﯾﻞ (۳۲ کیلومتر ) در هفته ﺧﻄﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﻗﻠﺒﯽ ﮐﺮوﻧﺮی را ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ﻧﺼﻒ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻏﯿﺮ دوﭼﺮﺧﻪ سوارها کاهش ﻣﯽ دهد. دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ آرام ۱۲ ﻣﺎﯾﻞ در ﺳﺎﻋﺖ ( ۱۹.۵ کیلومتر در ساعت ) در ﺟﺎده ای ﺻﺎف ۴۵۰ ﮐﯿﻠﻮ ﮐﺎﻟﺮی در ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

افزایش متابولیسم
همچنین ادﻋﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ بدن را ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ‌ها ﭘﺲ از آن ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد، در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺪن شما ﺣﺘﯽ ﭘﺲ از ورزش هم ﺑﻪ ﺳﻮزاﻧﺪن ﮐﺎﻟﺮی‌ها اداﻣﻪ ﻣﯽ دهﺪ. دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ایروﺑﯿﮏ ﯾﺎ هوازی ( ﺑﺠﺰ زﻣﺎنی که از ﺷﯿﺒﯽ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ روﯾﺪ ) اﺳﺖ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺮای رﯾﻪ‌ها ﮐﻪ ﺑﺮای ارﺳﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان اﮐﺴﯿﮋن ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﺪن ﻣﻨﺒﺴﻂ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، و ﻗﻠﺐ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ اﮐﺴﯿﮋن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﺪن ﺿﺮﺑﺎن ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮی ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ. ﻗﻠﺐ و رﯾﻪ هاﯾﯽ ﻗﻮی اﺳﺎس ﺗﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪام ﻋﻤﻮﻣﯽ است.

کدام ماهیچه‌ها با دوچرخه سواری تقویت می‌شوند
ﺣﺘﯽ ﺑﺎ تنها ﭼﻨﺪ ﻣﺎﯾﻞ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری، ماهیچه هایتان از ﻓﻮاﯾﺪ آن بهره ﻣﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﻋﻀﻼت اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ هنگام دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ، ﻋﻀﻼت ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻی ران ، ﻋﻀﻼت پشت ران و ﻋﻀﻼت ﺳﺎق ﭘﺎ هستند. علاوه بر عضلات ذکر شده دوچرخه سواری سبب تقویت مهمترین عضله بدن یعنی قلب می‌شود.

تاثیر دوچرخه سواری در روحیه فرد
اﻧﺠﺎم ورزش ﻣﻮادی ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﻧﺪروﻓﯿﻦ‌ها را ﺑﻪ داﺧﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن رها ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮاد ﺣﺲ رﺿﺎﯾﺖ و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ را درشما اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻪ ﮐﺎهش اﺳﺘﺮس و فشار‌های عصبی ﮐﻤﮏ ﻣﯽ شود. ﺑﻪ طور طبیعی اﮔﺮ در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻄﺒﻮع و دﻟﭙﺴﻨﺪ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاری ﮐﻨﯿﺪ ﺳﻄﺢ رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻤﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ هم خواهد ﺷﺪ.