آرایش جدید در بازار پول

مجید حیدری
عضو گروه بانک و بیمه

بانک‌ها و موسسات اعتباری از شنبه هفته آینده فضای جدیدی را تجربه می‌کنند. بانک مرکزی در یک دستورالعمل 8 بندی خطاب به بانک‌ها و موسسات اعتباری، حداکثر نرخ سود علی‌الحساب برای سپرده‌های یک‌ساله را معادل 15 درصد و برای سپرده‌های کوتاه‌مدت را معادل 10 درصد تعیین کرده است. این دستورالعمل تنها درخصوص سقف‌گذاری برای نرخ سود سپرده بانکی نیست؛ بلکه در این بخشنامه موارد جدیدی برای بانک‌ها تعیین شده که راه نهادهای پولی را برای دور زدن بخشنامه سخت می‌کند. بر این اساس، بانک‌ها و موسسات اعتباری باید برای ایجاد هرگونه طرح جدید برای سپرده‌گیری، تایید بانک مرکزی را کسب کنند و نمی‌توانند بدون اجازه سیاست‌گذار پولی، طرحی را ایجاد کنند.

همچنین صندوق‌های با درآمد ثابت که یکی از راه‌های دورزدن بخشنامه‌های قبلی بانک مرکزی بود، از روز شنبه نیز مشمول نرخ سودهای جدید خواهد شد. مسوولان بانک مرکزی معتقدند که تمرکز ویژه‌ای بر بانک‌های متخلف خواهند داشت و به همین دلیل تاکید کردند که تخلف بانک‌ها با مجازات روبه‌رو خواهد شد. با آرایش جدید در بازار پول، دو رویداد می‌تواند رخ دهد؛ اگر مانند تجربه‌های گذشته سخت‌گیری‌های نظارتی بانک مرکزی فقط به هفته‌های اول خلاصه شود و کم‌کم بانک‌ها روش‌های جدیدی برای دور زدن بخشنامه بانک مرکزی پیدا کنند، بازهم تمایل به سپرده‌گذاری در بانک‌ها تمدید می‌شود، اما اگر سیاست‌های نظارتی بانک مرکزی با قدرت تداوم یابد، بخشی از سپرده‌های بلندمدت روانه سایر بازارها مانند مسکن خواهد شد و می‌تواند تقاضا را در این بازارها تحریک کند و در صورت عرضه مناسب، رونق‌ساز خواهد بود.